به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسين خسروپناه، رييس مؤسسه‌ي پژوهشي حكمت و فلسفه‌ي ايران، در پنل تخصصي نهمين دور گفت‌وگوي ديني سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با كليساي واتيكان، با بيان اينكه يكي از پرسش‌هاي انسان معاصر، نسبت معنويت و مدرنيته است، گفت: اول بايد معناي معنويت و مدرنيته مشخص شوند. مدرنيته، پديده‌اي است كه پس از رنسانس براي بشر محقق شد و دستاوردهايي را براي انسان به همراه آورد. فلسفه، علوم پايه، علوم انساني، علوم مهندسي، اقتصاد، پزشكي، رسانه و معنويت، از دستاوردهاي مدرنيته است.
وي ادامه داد: دكارت با طرح اين گفته كه «من مي‌انديشم؛ پس هستم» به عنوان پدر مدرنيته شناخته مي‌شود. سپس كانت و هگل، راه او را تكميل كردند. قرون وسطي و مدرنيته در اينكه مي‌خواستند از شك عبور كنند و به يقين برسند، مشترك‌اند آگوستين و دمارت، سير از شك به يقين داشتند؛ اما يقين قرون وسطي، ايماني و اشراقي و حاصل آموزه‌هاي مسيحيت بود و يقين مدرنيته، رياضي و حاصل عقلانيت خودبنياد بود.
اين استاد حوزه‌ي علميه قم، ادامه داد: اين يقين رياضي و خودبنياد، برخي فلاسفه مانند دكارت و كانت را به اثبات عقلاني خدا كشاند و دسته‌ي ديگري مانند شلايرماخر، با عقلانيت مدرن به تجربه‌ي ديني و احساس معنوي كشيده شدند و گروهي مانند بولتمان، به تأويل‌گرايي متن مقدس روآوردند. مرگ خداي نيچه، به عنوان پدر پست‌مدرن نيز زاييده‌ي عقلانيت مدرنيته است.
وي همچنين در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به چيستي معنويت، گفت: معنويت به معناي منسوب به عالم معنا و عالم باطن و در برابر ماديت و امر ظاهري است. امور معنوي عبارت از حقايق روحاني و اخلاقي و اخروي است. شخص معنوي، كسي است كه به ساحت‌هاي عالم باطن راه مي‌يابد و مراحل آرامش و اطمينان و اميد و تعالي را طي مي‌كند.
خسروپناه در ادامه با اظهار اين موضوع كه معنويت را مي‌توان به سكولار و ديني تقسيم كرد، گفت: معنويت سكولار بدون بهره‌گيري از متون ديني و با استفاده از عقلانيت مدرن مي‌خواهد انسان را به آرامش و اميد برساند. معنويت ديني با بهره‌گيري از عقلانيت و متون ديني درصدد است تا انسان را علاوه بر ارامش و اميد، به اطمينان و ايمان و تعالي و تقرب به خداي متعالي هدايت كند.
دانشيار پژوهشگاه فرهنگ و انديشه‌ي اسلامي، همچنين درباره‌ي كاربست معنويت ديني در دنياي مدرن، اظهار داشت: دنياي مدرن براي انسان، آسايش فراهم كرده، سرعت و دقت در محاسبه را به ارمغان آورده، ثروت و قدرت انسان در تسخير طبيعت را بالا برده و انسان را به فضاي مجازي راه داده است؛ اما همين دنياي مدرن، آرامش را از انسان گرفته، فضاي حقيقي را به حاشيه رانده و فضاي مجازي براي برخي انسان‌ها، زندگي اصلي شده است. خودكشي و بحران هويت و بحران خانواده و ده‌ها بحران ديگر، از دستاوردهاي دنياي مدرن است.
وي ادامه داد: بشر معاصر در اين دوران، به ضرورت گرايش به معنويت پي برد. برخي از انسان‌ها پي بردند كه به سوي معنويت بروند و دنياي مدرن را به كلي كنار بگذارند و خود را از نعمت‌هاي دنيوي محروم كنند. برخي تلاش كردند با پيدايش معنويت‌هاي نوپديدي، مصايب مدرنيته را كاهش دهند و گروه ديگر هم به مسأله‌ي بازگشت به دين، الهي رو آوردند.
خسروپناه با بيان اينكه معنويت‌هاي مدرن تنها دغدغه‌ي آرامش در كنار آسايش مدرن را دارند، گفت: معنويت ديني، دغدغه‌ي آرامش و اطمينان و تقرب الهي و آخرت‌گرايي دارد و بر اين نكته تأكيد مي‌كند كه آرامش منهاي خدا و آخرت، توان تأمين آرامش مستقر را ندارد؛ زيرا جامعه‌اي كه خدا و آخرت نداشته باشد؛ همه چيز در آن مجاز است و چنين جامعه‌اي نمي‌تواند به آرامش مستقر دست يابد.
رئيس موسسه حكمت و فلسفه ادامه داد: تفاوت اولياي الهي، همچون عيسي مسيح (ع) و پيامبر اسلام (ص) با دنياگران در اين است كه آنها خود را فداي هدايت جامعه مي‌كردند و دنياگران، جامعه را فداي ثروت خودشان مي‌كنند.
گفتن است نهمين دور گفت‌وگوي ديني سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با شوراي پاپي گفتگوي اديان واتيكان با عنوان «گفت‌وگوي سازنده‌ي مسلمانان و مسيحيان براي مصلحت جامعه» به رياست ابوذر ابراهيمي‌تركمان، رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي و كاردينال ژان لويي توران، مشاور عالي و مسئول گفت‌وگوي ديني پاپ فرانسيس رهبر كليساي جهاني كاتوليك، عصر روز سه‌شنبه 4 در حسينيه‌ي الزهراي (س) اين سازمان افتتاح شد. اين دور از گفت‌وگوها با ارايه‌ي مقالات تخصصي انديشمندان و متفكران مسلمان و مسيحي، امروز چهارشنبه 5 آذر پايان مي‌يابد.
