به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر دینانی در برنامه این هفته جام معرفت درباره وجودشناسی فلسفی در کلمات مکنونه مرحوم فیض صحبت کرده است که خلاصه ای از برنامه معرفت جمعه۷ آذر در پی می آید:
یکی از صفات وجود این است که «با» زمان و مکان است نه «در» زمان و مکان. با همه چیز هست نه اینکه همنشین آنان باشد و با همه چیز فرق دارد نه اینکه از آنها جدا و بیگانه باشد.
انسان، تنها مظهر «مَثَل اعلی» است که در قرآن کریم آمده است. با توجه به اینکه خداوند با زمان و مکان است و نه در آنها، این سوال پیش می آید که در داستان اصحاب کهف زمان و مکان چگونه قابل توضیح است و آنها در چه ساحتی بودند؟
اصحاب کهف در ساحت تجرد زمانی و مکانی یعنی در ساحت ملکوت بودند، نه زمانی است و نه مکانی. زمان را عقل می تواند تعلیق کند. خود عقل، زمانی و مکانی نیست. زیرا آنچه که در زمان و مکان است، قابل پیش بینی است و شما می توانید آن را کنترل کنید. عقل، آزاد است و آزادی ملک طلق عقل است. آزادی از عقل است و اسیر زمان و مکان نیست.
ما هم اکنون، گذشته را تعلیق می کنیم زیرا که هم اکنون در گذشته نیستیم، آینده نیز در تعلیق است زیرا که آینده برای ما الان حضور ندارد، پس انسان ها در «آن» زندگی می کنند. ما نه در گذشته هستیم و نه در آینده. آینده که هنوز نیامده حتی یک ساعت آینده یا دقایق آینده به حکم اینکه هم اکنون نیست، در تعلیق است. «نی هنوز» است. دو اصطلاح «دیگر نه» و «نی هنوز» را دقت کنید. یعنی گذشته «دیگر نه» و آینده «نی هنوز» است. پس ما الان در «حال» هستیم.
خوب پس گذشته در تعلیق است و آینده نیز چون هنوز نیامده در تعلیق است و ما در حال هستیم اما عقل آنچنان قدرت دارد که حتی «اکنون» را هم در تعلیق می گذارد. شما می توانید در «اکنون» هم نباشید و در جاودانگی به سر ببرید. یعنی به جاودانگی بیاندیشی. اصحاب کهف، افرادی بودند که «اکنون» را نیز تعلیق کردند. این، عقل است.
