کتاب «سینما و جهان ایرانی» رونمایی شد/ برادرانی با دغدغه جهان ایرانی

به گزارش خبرگزاری مهر، جلسه رونمایی از کتاب «سینما و جهان ایرانی» نوشته علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده و عباس عبدالعلی‌زاده پنجشنبه 13 آذر با حضور سیداحمد محیط طباطبایی پژوهشگر، مورخ، منتقد و ادیب و مشاور رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی در سینما فلسطین و همزمان با جشنواره سینما حقیقت برگزار شد.

در ابتدای این جلسه که اجرای آن برعهده شاهین امین نویسنده و منتقد سینما بود کلیپی درباره کتاب و انگیزه ها، اهداف وروند تحقیق و تالیف  به روایت برادران عبدالعلی زاده  پخش شد. در این کلیپ بخشی از مقدمه کتاب با صدا رویا تیموریان بازخوانی شد. سپس در مراسمی از کتاب «سینما و جهان ایرانی» رونمایی شد.

شاهین امین در ابتدای این نشست گفت: کتاب «سینما در جهان ایرانی» تالیف دو برادر خیلی عزیز است که در عرصه های مختلف فرهنگی از جمله مطبوعات، برنامه تلویزیونی، تئاتر، کارگردانی تله تئاتر و ... فعالیت حرفه ای دارند و تالیف چهار کتاب را در پرونده داند که جملگی قابل ارجاع هستند. برادران عبدالعلی زاده همواره یکی از دغدغه‌هایشان جهان ایرانی است. جهان فرهنگ ایرانی که بسیار گسترده‌تر از مرزهای جغرافیایی امروز ایران است. دغدغه ای که در هر همنشینی مرا غافلگیر می کند.

در ادامه جلسه سیداحمد محیط طباطبایی درباره این کتاب گفت: در ابتدا گمان می‌کردم این کتاب صرفا یک مجموعه مصاحبه ژورنالیستی است، اما وقتی آن را مطالعه کردم از نوع تدوین خوب و مطالاب جامع و هدفمند کتاب  حیرت زده شدم. وقتی شما به مطالعه کتاب سینما و جهان ایرانی می‌پردازید و نوع تدوین خوب و مطالب و محتوایش متوجه می شوید کتاب پرباری است. هنگامی این کتاب را مورد دقت نظر قرار می‌دهید متوجه می‌شوید با کتابی کامل درمورد مفهوم و اهمیت فرهنگ ایرانی روبرویید. کتابی پیشرو در مورد موضوعی که منابع زیادی در مورد آن نیست. اگر هم هست بیشتر در خارج از ایران است.

وی ادامه داد: کتاب‌های مختلفی در زمینه تاریخ، جغرافیا، ادبیات و سیاست و مسائل مختلف ایران نوشته شده است اما آنچه کتاب سینما و جهان ایرانی به آن پرداخته، یک منبع  قابل ارجا به اهل نظر می‌دهد. منبعی مستند و علمی که با استفاده از متخصصین مختلف عرصه فرهنگ و هنر، دیدگاه‌های متنوع، رویکرد کاربردی نسبت به سینما دارد. کتابی که  در مورد تقویت ارتباط میان کشورهای ایران فرهنگی و گستره جهانی ایرانی به طور مفصل صحبت کرده است. مطمئن هستم از همین حالا این کتاب یکی از منابعی است که مورد رجوع افراد مختلف قرار می‌گیرد.

وی افزود: این کتاب از موضوع نماد شناسی، اسطوره شناسی، زبان‌شناسی، باستان‌شناسی، سینما، موسیقی، فلسفه، تاریخ، اقتصاد و فرهنگ به موضوع نظری جهان ایرانی می‌پردازد. وقتی از مفهوم ایران  در این کتاب صحبت می‌کنیم،  از‌ نژاد آریایی و ایرانی بحثی نداریم، حتی جغرافیای آن مد نظر نیست. چیزی که جهان ایرانی را از سایر کشور‌ها متمایز می‌کند خود فرهنگ ایرانی است. آنچه از مصر و یونان به دست آمده تاریخ این سرزمین‌ها است اما امروز ما با مصر و یونان جدیدی رو به روییم که منفصل از تاریخ آن‌ها است، در حالی که ایران با فرهنگ خود پایدار مانده است.

وی تصریح کرد: ایران معنی‌اش استقلال سیاسی نیست که تقریبا هیچ‌گاه استقلال سیاسی نداشته است بلکه هویت و استقلال فرهنگی باعث شده یک استقلال و هویت مشخص و یکپارچه پیدا کند که از دل تاریخ تا کنون همچنان خودش را حفظ کرده است و این کتاب به این دیدگاه می‌پردازد. ایران به منزله فرهنگ که ویژگی‌اش تنوع فرهنگی است. یک فرهنگ یکسان ایرانی نداریم. اقلیم متنوع، تنوع فرهنگی را به دنبال داشته است و کتاب تکیه‌اش به این موضوع است.

پژوهشگر و کار‌شناس میراث فرهنگی ادامه داد: کتاب «سینما و جهان ایرانی» در گستره تاریخ به این فرهنگ می‌پردازد. برای روشن‌تر شدن موضوع باید گفت مولوی متعلق کجاست؟ در بلخ به دنیا آمده، در ایران رشد پیدا کرده، در قونیه اقامت کرده و به فارسی دری سروده است. اما در ‌‌نهایت ایرانی است. پس زبان‌های مختلف و ارتباطات مختلف داریم که بخش مرتبط کننده و حقله و زنجیر مرتبط کننده آن، ایران فرهنگی است. چیزی که بسیاری از کشور‌ها فاقد آن هستند.

کتاب از سوی دیگرتاکید دارد که سینما بهترین رابطه هنری فرهنگی است که میراث مشترک را به جهان نشان می‌دهد. خالی از حب و بغض و ناسیونالیست افراطی، ایران فرهنگی را می‌توان از طریق سینما به جوان‌های مملکت و جهان نشان داد. از طریق سینما می‌توان میراث معنوی فرهنگ ایرانی را گسترش داد که مکان ثابت ندارد. ویژگی میراث معنوی آن است که متعلق به یک کشور نیست. مثل نوروز که ۲۳ کشور در آن شرکت دارند. این کتاب کار پژوهشی ما را به نوعی کوتاه کرده و منبع جامعی ارائه می‌دهد.

وی در پایان سخنان خود باردیگر بر اهمیت بکر بودن رویکرد کتاب تاکید کرد و افزود:ئ جدیدت برادران عبدالعلی زاده در هدفمند کردن گفت و گو ها و پالایش دقیق و تخصصی مباحث متنوع کتاب جای تقدیر و توجه دارد.

علی اکبر عبدالعلی‌زاده نیز در ادامه جلسه خاطرنشان کرد: واقعا از صحبت‌های استاد محیط طباطبایی شگفت زده  و ذوق زده شدم. پیشنهاد  اولیه که از سوی آقای ایوبی مطرح شد تولید  مجموعه فیلمنامه و فیلم مستند  درباره جهان ایرانی تولید شود اما بعد به این جمع‌بندی رسیدیم که ابتدا از ریشه بحث را پی بگیریم و بعد ازنتایج به دست آمده برای محصول سینمایی استفاده کنیم.

وی افزود: هدف این بود که شاید از دل این گفت‌وگوهای شفاهی سوژه‌هایی برای تولید آثار مستند و داستانی در اختیاز فیلمسازان قرار بگیرد. که این اتفاق در واقع افتاده و امروز در هر یک از این گفت‌وگوها می توانید شاهد ۷ یا ۸ ایده بکر برای فیلمسازی نهفته است.

این پژوهشگر و مستند ساز ضمن تشکر از کسانی که کمک کردند  تا این کتاب به سرانجام برسد، گفت: لازم است از دعوت آقای شهنام صفاجو برای تدوین این کتاب توسط بنده و حمایت‌های آقای قاسم‌خان و جناب طباطبایی نژاد تشکر ویژه داشته باشم. امیدوارم که این کتاب به معنای واقعی کلمه برای فیلمسازان کاربردی باشد. در ابتدا ما با صد نفر متخصص در حوزه‌های مختلف فرهنگی ادبی و هنری کار را آغاز کردیم، اما در ‌‌نهایت از همه این افراد ۱۸ نفر انتخاب شدند که گفتگوها با آن ها انجام شد. این آغاز مسیری است که به همت دوستان در مرکز گسترش سینما و تجربی به سرانجام رسید و امید وارم در جلد های بعدی با حضور اساتید برجسته دیگر ادامه یابد.

این نویسنده و منتقد برجسته سینما در ادامه به دشواری را اشاره کرد و افزود: در موضوع شناخت و معرفی فرهنگ ایرانی غفلت شده آنچنان که خودمان هم دیگر خودمان را نمی شناسیم و به جا نمی آوریم. در نوشتن این کتاب دشواری کار زوایای تازه ای حتی در اجرائیات پیدا کرد. تا جایی که به خاطر تخصصی بودن مباحث و گستره متنوع آن، ما که گروه های مختلفی برای پیاده کردن و تنظیم گفت و گو ها را در اختیار داریم نتوانستیم حتی یک نفر را پیدا کنیم که این گفت و گو ها را تنظیم کند و مجبور شدیم خودمان این کار را انجام دهیم.

وی گفت: اساتید البته افتخار دادند و پای گفت و گو نشستند بزرگوارانی چون  یعقوب آژند، ژاله آموزگار، حجت الله ایوبی، اسماعیل بنی اردلان، سید محمد بهشتی، کیوان پهلوان، فریدون جنیدی، صفر حقدادف، شادمهر راستین، مجید رضا بالا، صادق عاشور‌پور، افتخار عارف حسین، ساسان فاطمی، محیط طباطبایی، دکتر یعقوب آرند، گاراژیان، گوهرپور و...

در هر بحث تلاش کردیم سوژه های مختلفی را در قالب افراد، موضوعات، موقعیت های تاریخی و ... را برای فیلمنامه نویسی، پژوهش سینمایی و ... ارایه کنیم و در هر گفت و گو چندین سوژه بکر و جذاب ارایه شده است.
 
عباس عبدالعلی زاده دیگر نویسنده کتاب نیز گفت : این کتاب مجموعه ای از جرقه هایی است که ما گرد هم آورده ایم که تبدیل به یک کبریت شده است و دیگر به فیلمسازان، فیلمنامه نویسان و پژوهشگران بستگی داردکه با آن شمع روشن کنند، چراغ روشن کنند یا فانوس دریایی.

وی ادامه داد: در این کتاب زمینه توجه و اهمیت فرهنگ ایرانی و ضرورت پرداختن به آن را مد نظر قرار دادیم، با این امید که خوانندگان کتاب که بیشتر سینماگران و مدیران فرهنگی هستند، به فراخور دغدغه‌ها، امکانات و اختیارات خود، از برآیند مطالب دست به کار پروژهشی، نگارش فیلمنامه و تهیه فیلم و هر اقدام نانوشته دیگر بزنند.

این نویسنده سینما گفت: در هر کدام از گفت‌وگوهایی که با افراد متخصص رشته‌های مختلف صورت گرفته است می‌توان چندین سوژه برای فیلم سازی و کار پژوهشی یافت و تهیه کرد که امیدواریم این اتفاق بیفتد. مثلا اینکه در ایران بیشترین کلیسا‌های تاریخی و مقبره شناخته شده پیامبران  وجود دارد و ده های نکته دیگر که کمتر به آن ها  پرداخته شده است و در این کتاب آمده است.

کتاب «سینما و جهان ایرانی» پنجشنبه 13 آذرماه با حضور صادق عاشورپور، حسین مختاری، طباطبایی نژاد رییس مرکز گسترش سینما و تجربی، علی رضا قاسم خان، طالبی نژاد، روبرت صفاریان، کامران ملکی، خزایی، حسین شاکری، اصغر بهمن آبادی، سائد وثوقی، مریم فلاح، علی عبدالعلی زاده اهالی رسانه و علاقمندان سینما در سالن شماره سه سینما فلسطین محل برگزاری هشتمین جشنواره سینما حقیقت برگزار شد.