برداشت بی‌رویه و غیرمجاز شن و ماسه در جم/ غارت طبیعت در سکوت مسئولان

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از معضلات اصلی شهرستان جم در کنار بحران آب، راه‌های مواصلاتی و طرح‌های آبخیز داری، موضوع برداشت بی رویه و غیر مجاز شن و ماسه از بستر رودخانه ها است؛ چیزی که کمتر مورد توجه مسئولان شهرستان و استان قرار گرفته است.

وجود حدود 10 کارخانه تولید شن و ماسه در شهرستان جم به خصوص در مسیر رودخانه بزرگ بین بخش‌های جم و ریز و افزایش بی حد و مرز برداشت این منابع، موضوع دردناکی است که دل هر انسان دوست دار طبیعت به درد می آورد.

بستر رودخانه جم و ریز به عنوان مسیر اصلی راه اندازی این کارخانجات شن و ماسه و برداشت منابع محسوب می‌شود و این در حالی است که در دنیا برداشت معادن از بستر و حریم رودخانه‌ها ممنوع است و عدم رعایت این قانون به دلیل اشراف نداشتن به اثرات منفی این برداشت‌ها، همچنان در شهرستان ادامه دارد.

سهولت برداشت منابع از بستر رودخانه نسبت به منابع کوهی و تپه‌ای، کیفیت بالای این منابع، آب کافی در مجاورت رودخانه‌ها، شتاب عملیات پروژه های عمرانی و صنعتی و گاها سودآوری فراوان ناشی از صادرات این منابع به کشورهای حوزه خلیج فارس باعث شده است تا غارت‌گران طبیعت بی‌زبان در شهرستان جم در سکوت مسئولان به افزایش و تداوم سرمایه گذاری فکر کنند.

در شهرستان جم اینگونه دخالت‌های انسانی و عدم اعمال محدودیت در برداشت بی‌رویه منابع شن و ماسه و صدور مجوزهای غیر کارشناسی به دلیل سود جویی تعدادی خاص، خسارات جبران ناپذیری به طبیعت زیبای ما وارد ساخته که برخی خسارت سالیان بعد آشکار می‌شود.

راه‌اندازی قارچ گونه کارخانجات سنگ شکن

نائب رئیس شورای اسلامی شهرستان جم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: آنچه که امروز شاهد آن هستیم، برداشت غارتگرانه شن و ماسه از بستر و حریم رودخانه بین جم و ریز و راه‌اندازی قارچ گونه کارخانجات سنگ شکن خصوصا در بخش ریز هستیم.

حسین محدثی  افزود: غیر از اثرات نامطلوب زیست محیطی و تاثیرات منفی جانبی این برداشت منابع طبیعی، متاسفانه هیچ سهم و سودی عاید شهرستان جم نخواهد داشت و اثرات نامطلوب هم خواهد گذاشت.

تخریب طبیعت و آلودگی محیط زیست

محدثی نابودی و تخریب اجتماعات گیاهی و جانوری را اولین اثر این غارت طبیعت عنوان کرد و گفت: دخل و تصرف در حریم و بستر رودخانه و تغییرات منفی ناشی از برداشت شن و ماسه به محل برداشت محدود نمی‌شود؛ بلکه کیلومتر ها بالاتر و پایین تر از محل برداشت مشهود است.

وی افزود: در اثر این برداشت‌های بی‌رویه، آب آلوده شده و ترکیب لایه‌ای و لجنی در طبقات زیرین و ناپایدار بستر رودخانه سبب می‌شود که جمعیت گیاهان آبزی نظیر جلبک‌ها و فیتوپلانکتون‌ها کاهش یابد و جمعیت جانوری نیز به لحاظ از بین رفتن آب و منابع غذایی رو به نابودی رفته‌اند.

عضو شورای اسلامی بخش ریز با بیان اینکه این برداشت بی‌رویه سبب افزایش مصرف آب می‌شود، تصریح کرد: وجود حدود 10 کارخانه سنگ شکن و مصرف بالای آب برای شست و شوی ماسه‌ها، با توجه به ممنوعه بودن دشت‌های جم و ریز سبب شده است تا در اثر استخراج شن و ماسه از بستر رودخانه با ایجاد گودال‌های عمیق با وسعت زیاد، حرکت آب کند شده و با رها کردن رسوبات این کارخانجات در مسیر رودخانه، کیفیت آب کاهش یابد که این عوامل باعث کاهش خاصیت زه کشی خاک و  فقیر شدن سفره های زیر زمینی می شود.

مشکلات متعدد سنگ‌شکن‌ها برای مردم

عضو شورای اسلامی بخش ریز با بیان اینکه آلودگی ناشی از گرد و غبار این کارخانجات و ایجاد ذرات ریز معلق در هوا از دیگر آثار این غارت منابع طبیعی است افزود: بر اثر فعالیت شبانه روزی این کارخانجات، ذرات ریز معلق در هوا مخصوصا در شب های صاف و آرام کاملاً مشهود است.

محدثی از دیگر نتایج منفی این کارخانجات، به ترافیک جاده ای توسط ماشین های سنگین و سبک در مسیر های شهرستان، تصادفات مرگبار، تخریب جاده ها و ابنیه فنی جاده ها  اشاره کرد.

این عضو شورای اسلامی شهرستان جم در تکمیل این بخش بیان داشت: به دلیل حجم بالای تردد ماشین های سنگین و فوق سنگین که در این مسیر با عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی و عدم رعایت بار مجاز صورت می گیرد در خیلی مواقع شاهد تصادفات منجر به فوت، رها شدن آب و ماسه از قسمت سرریز کامیون ها و خرابی پل و حاشیه جاده ها می باشیم.

مسئولان امر باید ورود جدی داشته باشند

محدثی  تاکید کرد: گر چه به خاطر فعالیت این کارخانجات درآمد هنگفتی عاید صاحبان آنها شده ولی هیچ سود و منفعتی شامل حال مردمان شهر ها و روستاهای اطراف نمی‌شود.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد: مسئولان شهرستان جم و ادارات مرتبط و مسئول در سطح استان نسبت به این برداشت های بی رویه نظارت و کنترل اصولی صورت دهند، مجوزهای مدت دار این کارخانجات را تمدید نکرده و محدودیت های خاصی اعمال دارند؛ باید کاهش فعالیت این کارخانه ها و تعطیل شدن تعدادی از آنها در دستور کار قرار گیرد چرا که فردا خیلی دیر خواهد شد.

انتقاد از سکوت مسئولان و رسانه ها در قبال برداشت بی رویه شن وماسه

رئیس شورای اسلامی روستای دره‌بان شهرستان جم نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بیان داشت: متاسفانه برداشت شن و ماسه در اطراف رودخانه جم موجب نارضایتی بسیاری از مردم شده است.

عبدالله حیدری با انتقاد شدید از سکوت رسانه ها در قبال بهم ریختن تعادل طبیعت در مجاورت روستاها بخش ریز اظهار داشت: باید مسئولان در زمینه کنترل ونظارت دقیق بر این مناطق تلاش کنند.

حیدری تصریح کرد: طبیعت، رودخانه جم، قنات های این بخش  و روستاها، بخشی از هویت مردم این منطقه است چرا باید در جلوی چشمانمان، شاهد از بین رفتن طبیعت زیبا و دوست داشتنی شهرستان باشیم.

وی گفت: خشک شدن سفره های آب زیرزمینی، فرسایش خاک، آلوده شدن هوای طبیعت، از بین رفتن گونه های مختلف گیاهی و جانوری، تخریب جاده ها و از بین رفتن نظم طبیعت از آثار این برداشت های بی رویه است.

..................................................

گزارش :ابراهیم قیصری