به گزارش خبرگزاری مهر، نشست علمي بررسي و تحليل هويت ادبيات انقلاب اسلامي با حضور دكتر محمدرضا سنگري به عنوان دبير جلسه، دكتر حسينعلي قبادي به عنوان سخنران و حجت الاسلام والمسلمين مهدي جهان در تالار علامه جعفري پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي برگزار شد.
در ابتداي اين جلسه دكتر سنگري مديرگروه ادبيات و انديشه پژوهشگاه، با اشاره به نشست پيشين درباره ۱۰ عنصر هويت بخش ادبيات از منظر دكتر قبادي، اين عناصر را اينگونه برشمرد:
۱- صورت و معنا در ادبيات ايران جمع شده اند.
۲- ادبيات ايران جهاني است، برخلاف برخي ديگر كه محلي و قومي هستند، مانند اوديسه.
۳- ادبيات ايران معرفت مدار و حكمت گراست.
۴- ادبيات ايران مشحون از آئين ها و فرهنگ ساز است.
۵- ادبيات ايران تعامل گراست.
۶- ادبيات ايران وسيله اتصال نسلهاي مختلف با يكديگر است.
۷- در ادبيات ايران زيباشناسي حكمي و تجلي باورهاي اشراقي و عرفاني وجود دارد.
۸- در ادبيات ايران كيهان باوري موجود است.
۹- در ادبيات ايران همزاد پنداري وجود دارد.
۱۰ - ادبيات ايران داراي نفسي دوگانه است.
وي ادبيات انقلاب را موجد پيوند ميان مليت و دين خواند و افزود: انقلاب اسلامي مانند چتري بر فضاي ادبي ايران گسترده شد و حتي بر افرادي كه همخواني با اين جريان نداشتند تأثير گذاشت.
دكتر قبادي با تكميل سخنان دبير علمي نشست درباره «بررسي و تحليل هويت ادبيات انقلاب اسلامي» به بسط نظراتش درباره ادبيات انقلاب اسلامي پرداخت.
در ادامه نشست دكتر قبادي به برخي از كاستي ها در ادبيات معاصر اشاره كرد و گفت: ما در تبيين نظري و رسيدن به شاخصه هاي پيشرفت كه متضمن آگاهي جهاني نقد است، دچار فقريم و در حال دامن زدن به كميت و نقل قول از يكديگر هستيم.
وي با تأكيد بر اين موضوع كه بايد مراقب خلط دو معناي ادبيت و ادبيات بود، افزود: آنچه كه منتقدان بايد بدان توجه كنند، ادبيت يك اثر است زيرا ادبيات داراي معنايي عام تر است.
اين استاد دانشگاه هشدار داد كه بايد مراقب بود تا در مطالعات هويت دچار افراط نشويم و با خط كشي هايي كه به وجود مي آوريم، باعث گم شدن چيستي و پرداختن مدام به كيستي نشويم.
دكتر قبادي، مكتب ادبي انقلاب را نزديك به نئوكلاسيسيزم دانست و با خوانش يك غزل با نگاهي تحليلي عناصر ادبيات انقلاب را در آن گوشزد كرد و در ادامه به ۱۰ مؤلفه بنيادين هويت ادبيات انقلاب اينگونه اشاره كرد:
۱- قدسي گرايي
۲- فرازماني
۳- ادبيات مكالمه گرا و بينامتني
۴- تجربه اي متفاوت از پيوند وجه معرفتي، اجتماعي و فرهنگي
۵- همراهي وجه ملي و ديني
۶- داراي وجه زباني و كهن الگويي
۷- تحول خواه، نوگرا، جهاني نگر در مضمون
۸- داراي جنبه هويتي و ظلم ستيزي
۹- داراي بنيادي گفتگومدار
۱۰-تلفيق سنت گرايي و نوگرايي
وي با اشاره به ۳ حوزه محتوا، زيباشناسي و روش شناختي، هركدام را واجد مؤلفه هايي دانست و با اشاره به ۲۴ مؤلفه براي حوزه محتوا، از مؤلفه هاي زيباشناسي اينگونه يادكرد:
۱- رمزگرايي و سمبليك
۲- اسطوره و كهن الگو در معناي سيال
۳- جمع تصوير فاخر با زبان ظاهر
۴- وحدت نگري
سخنران اين نشست با اشاره به روش شناختي ادبيات، آن را ناگزير از نگاهي تلفيقي دانست و شاكله اي از بينامتنيت، سياليت ادبيت اسطوره اي، با تلفيق حماسه، اجتماع و عرفان را مشخصاتي براي شناخت كيستي خواند.
در ادامه نشست حجت الاسلام والمسلمين جهان، ناقد اين نشست، با تشكر از نقطه نظرات دكتر قبادي، برخي از نكات مطرح شده را بسيار وسيع خواند كه نياز به مجال بيشتري براي بررسي دارد.
وي درباره نظر دكتر قبادي درباره مكتب كلاسيسيزم، اين مكتب را داراي نزديكي هاي بسيار با مؤلفه هاي ادبيات انقلاب خواند و در ادامه افزود: كيستي خود جاي سوال است، اگر ما را به هويت انقلاب اسلامي نرساند، بايد گفت كه اين مولفه ها به خودي خود ما به هدف نمي رساند.
منتقد اين جلسه با اشاره به ادبيات غير اسلامي موجود در كشور، ماهيت آن را مجهول خواند و اين سوال را مطرح كرد: با ادبيات غير انقلابي هم عصر با انقلاب چه بايد كرد؟ آيا بايد ميان اين دو ادبيات خط فاصلي كشيد؟
در ادامه اين نشست پرسشهايي نيز از سوي حضار مطرح شد كه دكتر قبادي در انتهاي نشست به شكل اجمالي پاسخ و توضيحاتي به اين پرسش ها داد.
نظر شما