سفری رؤیایی به طبیعت بی‌بدیل طارم/توجه ویژه به طبیعت گردی درطارم

به گزارش خبرنگار مهر، طارم در انتهای جاده ای با بیش از ۱۶۰ پیچ با مناظر زیبا و دلنواز به دلیل بهره مندی از سرسبزی ناحیه خزری و هوای کوهستانی، یکی از بی نظیرترین شهرهای ایران به لحاظ زیبایی است و در خود آثار تاریخی و طبیعی فراوانی را جای داده است.

 جاده پیچ در پیچ که در برخی مواقع سال در دل ابرها مسیر حرکت مسافران را در بر می گیرد. گردنه زیبای خانچایی و چشم اندازهای زیبا در دو طرف جاده منتهی به منطقه طارم و همچنین دشت سرسبز طارم هر انسانی را ترغیب می کند برای یک بار هم شده به این منطقه سفر کند.

در حال حاضر محور تهم و چورزق نیز برای تردد به این شهر در نظر گرفته شده است که زیبایها و جلوه خاصی دارد. در مسیر شهرستان طارم، روستای «شیت» با طبیعت بکر و زیبایش و شگوفه های گیلاس گوشه ای کوچک از طبیعت زیبای این منطقه را به تصویر می کشد.

شهرستان طارم یکی از مناطق زیبا و دیدنی کشور است که به خاطر استعدادهای کشاورزی و دامپروری، حاصلخیزی اراضی و برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب، به عنوان "هندوستان ایران" از آن یاد می شود.

طبیعت زیبا و متفاوت، وجود آبشارها، چشمه ها، ییلاقات، یخچالهای طبیعی و غار شگفت انگیز، کوهپایه های سرسبز، سر به فلک کشیده و با طراوت شهرستان طارم از توابع استان زنجان، در انتظار حضور گردشگران داخلی و خارجی است.

آتشکده ها ، غار خرمنه سر، یخچال طبیعی و دائمی «ولیدر» ، درختان کهنسال، آب و هوای مطبوع و دلنشین، مناظر و آبگیرهای طبیعی بکر و دست نخورده مانند سد طبیعی «کردکندی »، از جمله ثروت های خدادادی منطقه است که توجه علاقمندان به آثار طبیعی را به خود جلب می کند.

شهرستان طارم از توابع استان زنجان، از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی برخوردار است تا جایی که از این شهرستان به‌عنوان هندوستان ایران یاد می‌شود ولی این ظرفیت مناسب و در خور توجه آنچنان که باید معرفی نشده و مغفول مانده است.
 
طبیعت بکر و دست نخورده ای مانند سد طبیعی «کردکندی» از جمله ثروت های خدادادی منطقه است که توجه علاقمندان به آثار طبیعی را به خود جلب می کند.

سد طبیعی کرد کندی که درپی زلزله ۳۱ خردادماه سال ۱۳۶۹ شمال و شمالغرب کشور و در اثر رانش زمین در سه کیلومتری شهر آب بر مرکز شهرستان طارم به وجود آمده، یک معجزه الهی است.

این آبگیر طبیعی و زیبا به لحاظ موقعیت استثنایی و سکوت حاکم بر محدوده آن، به محلی نادر و شگفت انگیز، برای تفریح و گشت و گذار گردشگران تبدیل شده است.

عضو شورای اسلامی شهر چورزق درگفتگو با مهر با بیان اینكه یخچال‌های طبیعی ولیدر با معرفی هر چه بیشتر، قابلیت جذب گردشگر  را دارند گفت:  این یخچال‌ها به صورت دست‎ساز توسط بومیان منطقه ییلاقی ولیدر و با مصالح بومی منطقه ساخته شده، در فصل تابستان بسیار خنک است.

محمد محمدی افزود: با توجه فقدان درآمدهای ثابت در شهرداری چورزق باید ادارات ذی ربط در بهسازی  مسیر دسترسی به یخچال های طبیعی همكاری كنند.

وی با تاكید بر ضرورت شناخت و توسعه صنعت توریسم  ادامه داد: شهرستان طارم قابلیت های فراوانی برای جذب توریست دارد.

مدیر كل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان زنجان نیز با اشاره به ظرفیت های متعدد گردشگری روستای ولیدر گفت: این روستا با برخورداری از جاذبه های طبیعی همچون یخچال های طبیعی،خصوصیات جغرافیایی و طبیعت بكر آن جزو آثار طبیعی كم نظیر است.

یحیی رحمتی  در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: منطقه طارم و مجموعه روستاهای هدف گردشگری می تواند قطب جاذبه های گردشگری در حوزه اكوتوریسم باشد.

وی یادآور شد: نمی توان ظرفیت های گردشگری را به صورت مجزا بررسی كرد بلكه با نگاهی جامع همه این ظرفیت ها در بسته گردشگری استان زنجان مورد توجه و برنامه ریزی قرار می گیرد.

مدیركل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان زنجان اظهار كرد: یكی از برنامه ها برای جذب توریسم در این منطقه تقویت زیرساخت ها از جمله راه دسترسی است كه در حال مذاكره با اداره كل راه و شهرسازی هستیم.

وی  اظهار كرد: باید توجه داشت دخالت های غیر اصولی در طبیعت بكر روستاهای هدف گردشگری به واسطه حضور گردشگران یا  اقدامات غیر كارشناسی  به این منطقه آسیب می زند.

رحمتی یخچال های طبیعی ولیدر را یكی از جاذبه های كم نظیر گردشگری برشمرد و گفت: این یخچال ها برای نگهداری محصولات لبنی و گوشتی مردم استفاده می شده است اكنون نیز برخی از این یخچال ها باقی مانده و در فصولی مورد استفاده است.

وی ابراز كرد: برنامه ریزی برا ی معرفی یخچال طبیعی ولیدر در قالب برنامه ریزی برای این محور گردشگری انجام می شود.

غار خرمنه سر طارمغار خرمنه‌سر از غارهای معروف استان زنجان است که در ارتفاعات ۱۶۰۰ متری خرمنه سر در شمال روستای شاه نشین در دل کوه ها واقع شده است.

مسیر دسترسی به دهانه غار بسیار زیبا و مفرح بوده و برای رسیدن به آن باید از میان رودخانه پر آب و انبوه درختان زیتون و انجیر گذشت.
 
 در بررسی های باستان شناسان بر روی سفال هایی که از دهلیزهای این غار به دست آمده، روشن شده که غار خرمنه سر در دو دوره مختلف تاریخی، یکی پیش از تاریخ و دیگری پس از اسلام در قرن چهارم هجری، زیستگاه انسان ها بوده است، ولی نشانه ای از تمدن کهن خاصی که مربوط به پیش از تاریخ باشد، در آن یافت نشده است.

سنگ های آهکی که به صورت ستون های استالاکتیت و آویزه های استالاگمیت در این غار وجود دارند، منظره زیبایی به داخل غار داده اند. در فاصله ۵۰ متری دهانه بزرگ غار، حفره ای شبیه به دهانه چاه وجود دارد که برای ورود به این حفره باید به حالت خزیده و درازکش حرکت کرد.

پس از ورود به داخل این حفره پر رمز و راز، دنیایی پر از دیدنی ها و شگفتی ها در برابر بازدیدکنندگان پدیدار می شود. کف دهلیزی که در غار وجود دارد، شباهت زیادی به بنای بازارهای قدیمی داشته و چاه عمیقی در کف آن وجود دارد. در چند نقطه از این دهلیز در فاصله های ۲۰ تا ۳۰ متری طاقچه های کوچکی با دست کنده و حفر شده است.

بنای امامزاده حیدر(ع) در میان قبرستان روستای گیلوان (در محدوده شهرستان طارم) واقع شده است.

این قبرستان در میان انبوه درختان انجیر و انار واقع شده است و بنای امام زاده در زلزله مهیب سال ۱۳۶۹ به شدت تخریب شده و معماری قابل توجهی از آن باقی نمانده است ولی از بقایای این بنا، چنین بر می آید که ساختمان این آرامگاه با سنگ لاشه ساخته شده است. با توجه به این که پلان بنای مذکور ۱۲ وجهی است احتمال داده می شود که گنبد آن از نوع گنبدهای مخروطی شکل بوده باشد.

بنای امام زادگان عوف و هاشم(ع) طارم

بنای امام زاده عوف و امام زاده هاشم(ع) در داخل شهر آباد و پر رونق آب بر قرار گرفته است. اهالی محل این امام زاده ها را از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) می دانند. این بنای مقدس و مذهبی از چندین واحد تشکیل یافته که به علت نوساز بودن از ارزش تاریخی و فرهنگی برخوردار نیستند ولی در سمت شمالی بقعه در ۵/۳ متری از کف فعلی یک واحد کتیبه از جنس کاشی نصب شده که دارای ارزش تاریخی است.

اگر چه تاریخ درست این کتیبه به درستی مشخص نیست ولی متن زیر به رنگ قهوه ای در زمینه زرد رنگ، در فرم دایره ای و با خط اسلیمی در آن دیده می شود «بسمه تعالی تعمیر بقعه مبارکه امام زاده اعظم هاشم و عوف در سال فرع (مرغ) به اتمام رسیده سنه ۷۱۳ یا امام حسن» سبک، نقش، خط نسخ، نوع لعاب، جنس و رنگ گویای این حقیقت است که این کتیبه بسیار جدیدتر از دوران مغول است ولی به هر حال از اشیای قدیمی این بقعه محسوب می شود.

زمینه بعدی نقوش اسلیمی است که بر روی زمینه آبی طراحی شده است. سنگ قبر زیبایی که ۵۵ سانتی متر عرض و ۱۲۵ سانتی متر طول دارد از سنگ مرمر اعلا و سفید متمایل به سبز است و کتیبه ای به سبک حکاکی و به خط ثلث بر روی آن نوشته شده است.

چهارطاقی های طارم با عناوین تشویر، الزین، پیرچم و گیلان کشه در منطقه طارم واقع شده اند و در سال ۱۳۵۳ با نام آتشکده های ساسانی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند. در سال های اخیر با گمانه زنی و بررسی داده های باستان شناسی آتشکده بودن آن ها با شک و تردید همراه شد. قدمت این چهار تاقی ها دوران اسلامی حد فاصل قرون هفتم و هشتم هجری قمری تخمین زده شده است.

بناهای تاریخی و مکان های دیدنی

شهرستان طارم علاوه بر جاذبه های طبیعی به نسبت وسعت و موقعیت خود در استان از بناهای تاریخی و مکان های دیدنی خوبی برخورداراست.

قلعه شمیران، قلعه سانسیز، بنای امام زاده حیدر، بنای امام زادگان عوف و هاشم (ع)، چهار تاقی های طارم، آتشکده تشویر، آتشکده الزین و آتشکده پیرچم از جمله بناهای ارزشمند و دیدنی شهرستان طارم هستند که در کنار طبیعت زیبا و منحصر به فرد منطقه ارزش های توریستی و تفرجگاهی این ناحیه را یادآوری می کنند.

در روستاهای ارشت و زهترآباد این شهرستان معادن نمک نیز وجود دارد که به روش سنتی مورد بهره برداری قرار می گیرند. و به استناد مدارک به دست آمده از غار خرمنه سر این منطقه، در دو دوره پیش از تاریخ و قرن چهارم هجری یکی از زیستگاه های انسانی بوده است.

این شهرستان به‌لحاظ وسعت منابع طبیعی، صعب‌العبور و کوهستانی‌بودن راه‌های ارتباطی، یکی‌از شاخصه‌های طبیعی در سطح استان زنجان شناخته شده است.

حدود ‪ ۹۰هزار هکتار از اراضی «خرمنه‌سر» و «سرخ‌آباد» شهرستان طارم، جزو مناطق حفاظت شده و دارای پتانسیل‌های مطلوب برای نگهداری و تکثیر گونه‌های جانوری، از جمله کل، بز، پلنگ، کبک، خرس قهوه‌ای و سیاه‌گوش است.

درباره صنایع ماشینی و معادن شهرستان طارم اطلاعات مستندی در دست نیست ولی رونق دام‌داری در منطقه طارم باعث وفور مواد اولیه مورد نیاز در صنایع دستی شده و به این صنعت رونق خاصی داده است. قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی و نمدبافی از جمله مهم ترین صنایع این منطقه هستند که ارزش صادراتی بالایی دارند. بافت انواع البسه و انواع جوراب ها و شال های پشمی از دیگر صنایع دستی منطقه هستند که بیش تر توسط زنان و دختران بافته می شوند.

این شهرستان در تولید و فروش و تجارت بین‌المللی زیتون در کنار کشورهای مطرح دنیا مانند اسپانیا، ایتالیا، مراکش و ترکیه قرار گرفته و با حمایت مضاعف مسئولان کشوری و استانی می‌تواند افتخاری بزرگ برای کشور باشد.

طارم به‌خاطر برخورداری از شریان حیاتی رودخانه قزل‌اوزن به‌بزرگترین قطب کشاورزی استان و منطقه تبدیل شده است و کیفیت محصولات باغی و زراعی آن در زمینه‌های مختلف به‌ویژه برنج و زیتون شهرت جهانی دارد.

شهرستان طارم به‌لحاظ سطح زیرکشت، تولیدنهال و برداشت محصول زیتون مقام نخست را در کشور به خود اختصاص داده و ‪ ۳۷درصد محصول زیتون ایران در این منطقه تولید می‌شود.