بحران سوریه ناکارآمدی شورای امنیت را نشان داد/ وضعیت اسفناک یرموک

به گزارش خبرگزاری مهر، در هفت کیلومتری جنوب شهر دمشق، بزرگترین کمپ پناهندگان در سوریه واقع شده است که پیش از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ سرپناه ۱۶۰۰۰۰ فلسطینی بود. اردوگاه آوارگان یرموک در نتیجه حملات شدید گروه های نظامی مخالف دولت در طول ۴ سال گذشته به شهر ارواح و زندانی کابوس وار بدل گشته است. دولت سوریه اعلام داشته است که تنها ۶۰۰۰ تن در این اردوگاه باقی مانده اند که به شدت نیازمند کمک های بشردوستانه و آتش بسی فوری اند. وضعیت این اردوگاه را در گفتگو با «یان انگلند» دبیر کل انجمن پناهندگان نروژ (NRC) مورد بررسی قرار داده ایم که در ادامه می آید.

 یان انگلند مسئول فعالیت های انجمن پناهندگان نروژ -بزرگ ترین سازمان بشر دوستانه غیردولتی در نروژ - در بیش از ۲۰ کشور جهان است. از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶، انگلند به عنوان معاون دبیر کل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه و هماهنگ کننده کمک های اضطراری، اقدامات جهانی بسیاری را برای رسیدگی به سونامی آسیا و بحران های مختلفی نظیر جنگ دارفور، جمهوری دموکراتیک کنگو و لبنان هماهنگ کرده است. مجله تایمز در سال ۲۰۰۶ از او به عنوان یکی از ۱۰۰ نفری که «دنیای ما را شکل می دهند» نام برده است.

اردوگاه یرموک در دمشق، که پناهندگان فلسطینی را در خود جای داده در ابتدا مکانی امن بود. اما اکنون به دلیل حملات تروریست های داعش و جبهه النصره وابسته به القاعده به زندانی کابوس وار برای ساکنین باقی مانده اش بدل گشته است. اوضاع تا چه اندازه وخیم است؟

یرموک را می توان در حال حاضر بدترین مکان بر روی زمین دانست. حتی پیش از حمله داعش و جبهه النصره این اردوگاه تحت محاصره بود و افراد داخل کمپ دسترسی محدودی به کمک های بشردوستانه داشته اند. سخنان غیر نظامیان حاکی از این است که آنها برای زنده ماندن مجبور به مصرف پوست درخت یا علف شده اند. وخامت اوضاع در این کمپ سبب شده تا بسیاری از آن جا فرار کنند. «ان آر سی» به شدت نگران وضع ۱۸۰۰۰ غیر نظامی فلسطینی و سوری باقی مانده در اردوگاه است که ۳۵۰۰ نفر آنان کودکان هستند. آنها در خرابه های کمپ، بدون امکانات بهداشتی، غذای کافی یا آب سالم زندگی می کنند.

گزارشات نشان از آن دارند که تامین غذای هزاران پناهنده فلسطینی که در سوریه نیازمند کمک هستند به حد کافی نیست و این محموله ها اغلب به دلیل جنگ به دست این افراد نمی رسد. سازمان های بشردوستانه بین المللی به چه طریقی می توانند غذا و کمک های پزشکی خود را با سهولت بیشتر به این مناطق برسانند؟

غیرنظامیان یرموک به کمک های نجات بخش به شدت نیازمند هستند. شورای امنیت سازمان ملل از تمامی طرف های درگیر در جنگ داخلی سوریه درخواست کرد که به مدت یک هفته اجازه کمک رسانی به یرموک را بدهند. این حق مسلم غیرنظامیان است که به کمک های بشردوستانه دسترسی داشته باشند. افزون بر این، لازم است اطمینان حاصل کرد که افرادی که قصد تغییر مکان دارند بتوانند در امنیت کامل این کار را انجام دهند.

آژانس پناهندگان فلسطینی سازمان ملل تقاضای توقف درگیری ها به منظور انتقال افراد از یرموک را داشته است. از طرف دیگر، گزارشات نشان می دهند که از ورود تعداد کثیری از فلسطینیان که قصد عبور از سوریه به مقصد لبنان را داشته اند جلوگیری شده است. آیا اقدامی جهت پیاده سازی این قطعنامه سازمان ملل انجام گرفته است؟ آیا راهی وجود داد تا جامعه جهانی کشورهایی از جمله لبنان را بر آن دارند تا مرزهای خود را به طور کامل بر پناهندگان فلسطینی که از راه سوریه می آیند نبندند؟

من از کشورهای منطقه و ایالات متحده و روسیه درخواست دارم تا با همکاری یکدیگر از وخامت اوضاع کاسته و متحدان خود در سوریه را به احترام به غیرنظامیان وادارند.

بحران اخیر یرموک یادآور ضرورت امنیت افرادی است که در خطر خشونت و ستم قرار گرفتند. از ماه می ۲۰۱۴ از ورود بیشتر فلسطینیانی که قصد داشتند از طریق سوریه وارد لبنان شوند جلوگیری به عمل آمده زیرا پاسخ گویی به تمامی الزامات ورود پناهندگان برای لبنان کاری تقریبا ناممکن است. فلسطینیان ساکن سوریه همچنین به هنگام دسترسی به سایر کشورهای منطقه هم با دشواری مواجه هستند.

تمامی کشورهای منطقه باید مرزهای خود را بر زنان، مردان و بچه هایی که از خشونت های سوریه فراری و در پی امنیت هستند باز کنند. با این حال، جامعه جهانی باید حمایت های خود را از منطقه افزایش دهد، هم از لحاظ کمک های مالی و هم از نظر راه دادن پناهندگان بیشتر به داخل کشورشان. نمی توانیم انتظار داشته باشیم که کشورهای همسایه به تنهایی بتوانند از پس هجوم پناهندگان به داخل مرزهایشان برآیند.

آژانس پناهدگان فلسطینی سازمان ملل خواستار پرداخت هر چه سریعتر ۳۰ میلیون دلار به منظور کمک رسانی به ۱۸۰۰۰ غیرنظامی یرموک که شامل ۳۵۰۰ کودک می شود، شده است. از چه کشورهایی انتظار کمک می رود کمکهای مالی داشته باشند؟ آینده این کمکهای مالی را چگونه می بینید؟

از کشورهای ثروتمند انتظار می رود که حمایت فراوانی کنند، نه تنها کمک های نجات بخش به ۱۸۰۰۰ تن غیرنظامی در یرموک، بلکه به بیش از ۱۶ میلیون نفری که در سوریه و کشورهای همسایه به این کمکها نیاز مبرم دارند. سال گذشته، تنها به ۵۸% نیازهای مالی پاسخ گفته شد که این امر خود باعث کاهش کمکها به غیرنظامیان سوری شد. باید اطمینان حاصل کنیم که کمک های بشتری به دست نیازمندان در سوریه و کشورهای همسایه می رسد. آن ها باید به غذا، آب آشامیدنی، خدمات بهداشتی و سرپناه دسترسی داشته باشند. همچنین باید برای کودکان امکان تحصیل را فراهم کنیم و امیدوار به آینده باشیم. 

یرموک تقریبا دو سال است که از بقیه دنیا دور افتاده است و حالا تحت حملات شدید گروه تروریستی داعش قرار گرفته است. چگونه است که سازمان ملل اینقدر در حفاظت از جان شهروندان بیگناه، ناکارآمد است؟ آیا واقعا راهی نیست که برای درد و رنج شدیدی که پناهندگان به دام افتاده در یرموک می کشند پایانی قطعی و فوری یافت؟

جنگ وحشیانه ای که در سوریه در حال وقوع است کاستی های شورای امنیت سازمان ملل را آشکار کرده است. گزارش تازه ای که از انجمن پناهندگان نروژ و چند سازمان دیگر منتشر شده به طور مشروح مشخص کرده است که چطور شورای امنیت در اجرای یک سری قطعنامه در سال گذشته که قرار بود امنیت شهروندان سوری و دسترسی شان به کمک را تامین کند ناکام مانده است.

کشورهای قدرتمند باید از دامن زدن به این درگیری دست بکشند و طرف های در حال جنگ را به سمت یک راه حل سیاسی سوق دهند. کشورهایی مانند ایران، عربستان، ترکیه، روسیه و آمریکا به خصوص وظیفه دارند برای برقراری صلح و آرامش در سوریه با یکدیگر همکاری کنند.

تنها راه پایان دادن به جنگ و درد و رنج غیرنظامیان این است که طرف های درگیر و کشورهای منطقه که دارای نفوذ هستند با یکدیگر وارد مذاکره شوند. در آینده نزدیک آتش بس و وقفه در جنگ برای تامین دسترسی امن آژانس های بشردوستانه الزامی است.

گفتگو: مرجان شیخی