طرح اعتلاي معرفت قرآني ضرورتي اجتناب ناپذير است

به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" اعتلاي معرفت قرآني از جمله مباحثي است كه پرداختن به آن در جامعه جايگاه خاصي دارد و از اين جهت مي توان گفت كه قرآني و سامان بخشي و هدايت اين فعاليتها به سوي يك هدف خاص و در عين حال متعالي اهميت بسياري دارد .

بسياري از كارشناسان امور قرآني و مسائل ديني بر اين باور هستند كه طرح يك آيين نامه اجرايي از سوي مجلس شوراي اسلامي براي هدايت برنامه هاي قرآني الزامي مي نمايد و همچنين ادامه فعاليت تشكلها و سازمانها و نهاد هايي كه در حوزه قرآن فعاليت مي كنند نياز به حمايت و پشتيباني دولت دارند. اما اين پشتيبانيها نبايد به صورت مستقيم باشند به نحوي كه فعاليتهاي قرآني به منزله يك كار دولتي تلقي شود .

وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي با تأكيد بر اينكه قرآن بايد در زندگي مردم ظهور يابد گفت: پرداختن به بحث اعتلاي معرفت قرآني از اساسي ترين برنامه هاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است چرا كه قرآن پشتوانه اي قوي در تاريخ فرهنگ و هنر و ادبيات و اخلاقيات و همه داراييهاي فرهنگي ماست از اين رو لازم است .

با توجه به بيان طرح اعتلاي معرفت قرآني از سوي لاله افتخاري يكي از اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي  جمعي از اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي در گفتگو با خبرنگار  گروه دين و انديشه "مهر"،  نظرات خود را  پيرامون ضرورت بيان اين طرح اعلام كردند .

برخورد با قرآن كريم صوري و ظاهري است

بررسي عميق مفاهيم قرآني و به كارگيري اين مفاهيم در زندگي و در زمينه مسائل اجتماعي اهميت بسياري دارد و در اين راستا لازم است كه به درك مفاهيم و معاني قرآني توجه بيشتري داشته باشيم تا اين مفاهيم را قالبهاي صوري خارج كرده و به صورت كاربردي مورد بررسي قرار دهيم .

عماد افروغ رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي برخورد جامعه با قرآن كريم را صوري و ظاهري عنوان كرد و تأكيد بر ضرورت توجه به عمق مفاهيم قرآني گفت: تهيه و اجراي طرح اعتلاي معرفت قرآني راهكاري براي رفع ضعفهاي موجود در عرصه فعاليتهاي قرآني جامعه خواهد بود . جامعه ما يك جامعه دين دار است اما ارزش بينش قرآني را آن طور كه بايد نمي داند و جهان بيني ما مبتني بر قرآن و سنت نيست . 

وي با تأكيد بر اينكه در جامعه ارزشهاي قرآني را به مسابقات قرآني تقليل داده ايم گفت: بايد به افراد جامعه آموخت كه در آيات قرآن تأمل و تفكر كنند و با اين آيات رابطه اي شهودي را برقرار سازند. هر چه تأمل در آيات بيشتر شود ارتباط شهودي با اين آيات هم بيشتر خواهد شد و به طور متقابل هر چه ارتباط شهودي بيشتر شود تأثيرپذيري بيشتري از آيات قرآني در افراد ايجاد خواهد شد. لازم است براي رسيدن به هدف اصلي خود كه اعتلاي معرفت قرآني است  از طرق مختلف به اعماق قرآن بنگريم و در آن تفكر و تأمل كنيم .

عدم فعاليت مركزي رسمي براي سياستگذاري فعاليت هاي قرآني خلائي ساختاري در اين عرصه است

فعاليتهايي كه به صورت پراكنده در زمينه هاي قرآني انجام مي شود مي تواند در قالب يك نهاد يا مركز مشخص ساماندهي شود و در پي اين امر برنامه ريزي ها و سياست گذاريهاي موجود در اين عرصه هماهنگ و همسو خواهد شد . هماهنگي دقيق و درست فعاليتهاي قرآني در كشور موجب ارتقاء سطح معرفت قرآني جامعه مي شود .

جواد آريين منش عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي اظهار داشت: فقدان يك مركز رسمي براي سياستگذاري و برنامه ريزي در عرصه فعاليتهاي قرآني، خلائي ساختاري را در اين زمينه ايجاد كرده است. همچنين نبود تشكلي قرآني به عنوان پشتوانه فكري و اجرايي كه با قبول سياستهاي طرح شده در اين راستا برنامه ريزي كلاني را براي ارائه فعاليت هاي خود داشته باشد احساس مي شود و  به نظر مي رسد كه تشكيل و فعاليت يك سازمان يا تشكيلاتي كه بتواند مجموعه خادمان قرآني را در برگيرد ضروري است و با توجه به برنامه چهارم توسعه و واگذاري امور فرهنگي به دولت، در عرصه فعاليتهاي قرآني هم اين امر مي تواند صادق باشد .

وي با تأكيد بر اهميت فعاليتهاي مردمي در حوزه هاي قرآني گفت: بهترين بخشي كه مي تواند تصدي امور مربوط به فعاليتهاي قرآني  را به عهده داشته باشد نهاد هاي مردمي و غير دولتي هستند اما لازم است كه در اين راستا از حمايت دولت هم بهره بگيرند . برنامه ريزي ها، سياست گذاريها و تصميم گيريهاي عرصه فعاليتهاي قرآني و اجراي برنامه هاي قرآني همچنين ايجاد يك مرجع قابل قبول براي انجام اين برنامه ها كه فراهم آورنده زمينه هاي لازم براي فعاليتهاي قرآني و واگذاري آن ها به بخشهاي خصوصي باشد، سبب رشد و توسعه كمي و كيفي فعاليت هاي قرآني دركشور مي شود .

فعاليت هاي پراكنده عاملي براي ضعف در عرصه قرآن است

غلامرضا ميرزايي عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي در گفتگو با خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر"، به ضرورت قانوني شدن اقدامات قرآني اشاره كرد و گفت: طرح موضوعاتي از اين قبيل كه به حمايت قانون از فعاليتهاي عرصه هاي مختلف اشاره دارند يك فضا سازي مثبت خواهد بود و اهميت اين كار در متمركز كردن فعاليت هاي قرآني است از اين رو تعيين يك متولي خاص براي سازماندهي فعاليتهاي اين عرصه ، راهكاري براي اعتلاي معرفت قرآني در جامعه است .

وي در ادامه افزود: اگر خدمات دولتي در چارچوب قانوني مشخص شوند تصميمات جدي و برنامه ريزيهاي منظمي صورت مي گيرند و اين امر منافاتي با انجام فعاليتهاي دقيق در اين راستا نخواهد داشت در اين راستا دولت با تعيين بودجه مشخص براي اين فعاليتها و واگذاري آنها به تشكلهاي قرآني، سازمان ها و مراكز غير دولتي گام مؤثري در جهت اعتلاي معرفت قرآني بر خواهد داشت . 

حمايت دولت از تشكل هاي مردمي الزامي است

تجربه نشان داده است كه فعاليتهاي مردمي در هر زمينه اي با نتايج مطلوب تري همراه بوده است و از اين جهت لازم مي نمايد كه دولت براي دستيابي به شرايط بهتر در حوزه فعاليتهاي قرآني از حمايت اين تشكل هاي مردمي حمايت خود را دريغ نكند .

حجت الاسلام سيد محمد رضا ميرتاج الديني عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با تأكيد بربرنامه ريزي دقيق براي اعتلاي معرفت قرآني اظهار داشت : برنامه ريزي دقيق و جامع عاملي براي اعتلاي معرفت قرآني خواهد بود و علاوه بر اين تصويب اين طرح سبب رشد كمي و كيفي فعاليتهاي قرآني مي شود. در حال حاضر فعاليتهاي قرآني به صورت پراكنده انجام مي شود اما لازم است كه براي ارتقاء سطح معرفت جامعه اين فعاليتها برنامه ريزي شده باشند .

وي با تأكيد بر انجام فعاليتهاي قرآني به صورت گسترده تصريح كرد: برنامه ها و فعاليتهاي قرآني در كشور بايد به شكلي گسترده انجام شود و در اين راستا دولت نيز حمايت و پشتيباني خود را از اين برنامه ها دريغ نكند . اين فعاليتها بايد با هماهنگي و برنامه ريزي انجام شود تا نتيجه عمده و چشمگيري داشته باشد از اين جهت لازم است كه دولت و تشكلهاي مردمي و غير دولتي قرآني فعاليتهاي خود را با يكديگر هماهنگ و همسو كنند علاوه بر اين براي گستردگي انجام اين فعاليتها لازم است كه دولت از تشكل هاي غير دولتي و مردمي حمايت و پشتيباني كند .

همچنين عفت شريعتي عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با تأكيد بر اهميت فعاليتهاي قرآني مردمي اظهار داشت: تشكلهاي مردمي و غير دولتي نقش مهمي در ارائه معرفت قرآني دارند و مردم در اين راه مجريان اصلي طرح اعتلاي معرفت قرآني خواهند بود . ضمانت اجرايي آنچه كه از سوي مجلس شوراي اسلامي براي نظارت بر فعاليت مراكز و تشكل هاي مردمي تعيين مي شود ، همواره با خود مردم خواهد بود .

وي تصريح كرد: طرح اعتلاي معرفت قرآني راهكارهاي درستي را براي گسترش معرفت قرآني ارائه خواهد داد و با مبنا قرار دادن معرفت قرآني  در سلوك انساني و ارتباطات اجتماعي وي، جامعه، به سوي مدينه فاضله اي كه انسان ها انتظار آنرا دارند سوق داده مي شود .  

رشد غير متعارف فعاليتهاي دولتي مانعي براي مشاركت مردمي است

به گزارش گروه دين و انديشه "مهر"، پرويز سروري عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به ضرورت فعاليت بخشهاي غير دولتي و تشكلهاي مردمي در عرصه فعاليت هاي قرآني اظهار داشت: رشد غير متعارفي كه بر حوزه فعاليتهاي دولتي وارد شده است، مانع از مشاركت مردمي در همه عرصه ها خواهد شد . مهمترين آفتي كه بر برنامه هاي  اجتماعي وارد مي شود آن است كه ، بخش خصوصي به طور دقيق تعريف نشده است و از اين رو در چارچوب اهداف خود عمل نمي كند و خود را در مسير اهداف بخشهاي دولتي قرار مي دهد به همين دليل لازم است كه فعاليتهاي بخش خصوصي در عرصه قرآني به درستي تعريف شده و برنامه هاي قرآني به اين گروه واگذار شود . 

وي با تأكيد بر اينكه مهمترين ظرفيت و امكان موجود ، مردم هستند اظهار داشت: تكيه بر بخش دولتي در انجام فعاليتهاي قرآني ظرفيت هاي نابرابري را ايجاد مي كند و اين امر باعث مي شود كه بخش خصوصي در رقابت با بخش دولتي قرار نگرفته واز بين برود . دولت موظف است بر تشكلهايي كه در عرصه قرآني فعاليت مي كنند نظارت، كنترل، هدايت و حمايت مالي داشته باشد و به صورت غيرمستقيم بر تسهيل كار اين بخش تأثير گذاشته و آن را پشتيباني كند.

ارتقاء معرفت قرآني جامعه از وظايف دولت است

فاطمه رهبر عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با تأكيد بر ضرورت بيان طرح اعتلاي معرفت قرآني اظهار داشت: از آنجا كه در برنامه چهارم توسعه كشور مطالبي پيرامون بحث اعتلاي معرفت قرآني مطرح شده است مي توان ضرورت بررسي اين طرح را اثبات كرد . دولت موظف است آئين نامه اجرايي اين طرح را تدوين كند و به مرحله اجرا برساند و طبق برنامه چهارم توسعه دولت بايد در جهت ارتقاء سطح معرفت قرآني در جامعه فعال باشد .

وي با اشاره به اين كه تصويب اين طرح جريان قرآن آموزي كشور را توسعه مي دهد گفت: طرح اعتلاي معرفت قرآني موجب مي شود كه دست اندر كاران اين عرصه با هماهنگي دقيقتر برنامه هاي خود را ارائه كنند و فعاليت در حوزه قرآي در بخشهاي مختلف دولتي و غيردولتي و توسط گروههاي مختلف شكل مي گيرد .

سياست واحد اجرايي و روش هاي متنوع در فعاليت هاي قرآني مؤثر واقع مي شوند

بهره گيري هر انساني از كلام وحي به ميزان ظرفيت ها و دانش او خواهد بود از اين رو هر فرد بنا بر ويژگي هاي فردي خود بايد از كتاب خداوند بهره مي برد به همين دليل آنان كه در مقام برنامه ريزي براي فعاليت هاي قرآني قرار گرفته اند بايد راهكار هاي مناسبي براي ارائه فعاليت هاي قرآني به شيوه هاي متنوع داشته باشند .

فاطمه آليا عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينكه مسئوليت سياست گذاري و برنامه ريزي در حوزه فعاليتهاي قرآني به عهده شوراي عالي انقلاب فرهنگي است اظهار داشت: شوراي عالي انقلاب فرهنگي به رياست رئيس جمهوري و با حضور دانشگاهيان مي تواند سياست گذاريهاي مناسب را در راستاي فعاليتهاي قرآني ارائه دهد علاوه بر اين سياست واحد در حوزه فعاليتهاي قرآني مي توان با بهره گيري از روشهاي متنوع در فعاليت هاي قرآني نتايج مناسبي را به دست آورد .

وي  در مورد شيوه هاي آموزشي در حوزه هاي قرآني گفت: آموزشهاي قرآني را در قالبهاي مستقيم و غير مستقيم بايد به گونه اي ارائه دهيم كه پرجاذبه واقع شوند و از آنجا كه اين برنامه ها  زمينه انس با قرآن را فراهم مي كنند و لازمه سعادتمندي انسانها هستند، با يد براي آنها بودجه هاي لازم را تعيين كرد و نيروهاي انساني آگاه و مربيان جامع الشرايطي را به اين حوزه اختصاص داد.

حوزه قرآني كشوربه توجه ويژه شوراي عالي انقلاب فرهنگي نياز دارد 

لازم است كه نهاد يا سازماني در حوزه تعريف سياست برنامه هاي قرآني وجود داشته باشد در اين راستا بهترين نهادي را كه مي توان به نقش و اهميت آن تأكيد كرد شوراي عالي انقلاب فرهنگي خواهد بود و ضروري است كه اين سازمان به ارتقاء معرفت قرآني توجه ويژه اي را نشان دهد .

حجت الاسلام عباسعلي اختري عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي گفت : مطرح شدن بحث اعتلاي معرفت قرآني زمينه را براي آگاهي مردم و توجه فكري و فرهنگي آنان به مسائل قرآني فراهم مي كند  زمانيكه مردم به نقش معارف قرآن در زندگي خود آگاه مي شوند بطور طبيعي به سمت دريافت فرهنگ قرآني اشتياق خواهند يافت و اين امر مقدمه اي براي عملي شدن مفاهيم و معارف قرآني خواهد بود در اين راستا شوراي عالي انقلاب فرهنگي در سياستگذاري و هدايت برنامه هاي اين عرصه نقش مهمي را دارد .

وي با اشاره به اينكه شايد هم اكنون يك سازمان هدايت كننده براي برنامه هاي قرآني نداشته باشيم گفت: اگرچه ممكن است بر فعاليت هاي قرآني، سازمان مشخصي وظيفه هدايت و نظارت را نداشته باشد اما  هر يك از سازمان ها چون آموزش عالي و آموزش و پرورش ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و نهادهايي چون سازمان تبليغات اسلامي ، هر يك مي توانند قسمتي از برنامه هدايت و نظارت فعاليت هاي قرآني را به عهده بگيرند .

اعتلاي معرفت قرآني ضرورتي اجتناب ناپذير است

به گزارش گروه دين و انديشه "مهر"، لاله افتخاري عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي ، طرح اعتلاي معرفت قرآني را به اين كميسيون ارائه داد و اين طرح دولت را ملزم به ارائه آيين نامه اي در حوزه فعاليت هاي قرآني مي كرد . طرح اعتلاي معرفت قرآني با عنوان الحاق يك تبصره به ماده 106 برنامه چهارم توسعه مراحل مقدماتي خود را طي كرده است و در كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي بررسي مي شود و اين طرح به جهت نظارت، حمايت و پشتيباني دولت از تشكلهاي قرآني و با هدف تعميق و گسترش فرهنگ قرآني در كشور تهيه شده است .

لاله افتخاري به گستردگي فعاليتهاي قرآني در كشور اشاره كرد و گفت: ما در كشور خود تلاشهاي بسياري را در حوزه قرآن كريم شاهد بوده ايم و حاصل اين فعاليتها تعداد زيادي از حافظان و قاريان قرآن است اما براي تداوم  اين برنامه ها، به تشويق و برنامه ريزي كلان نياز داريم كه برنامه هاي بلند مدت، ميان مدت و طولاني مدت را در برگيرد تا از خلاء موجود در اين زمينه جلوگيري كنيم .

وي گسترش فرهنگ را وظيفه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اعلام كرد و اظهار داشت: در نظر داريم هيئتي را متشكل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و تشكلهاي دولتي و غير دولتي  قرآني شكل دهيم تا در اين هيئت سياستگذاري ها و برنامه ريزي هاي لازم در عرصه قرآن تدوين شود و بر فعاليتهاي انجام شده نظارت لازم صورت گيرد، علاوه بر اين برنامه هاي تدوين و تصويب شده به سازمانهاي متولي امور فرهنگي، آموزش و پرورش و همچنين آموزش عالي ارائه شود .

در پي ارائه اين طرح در كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي و بررسي هاي مقدماتي كه الويت اهميت اين طرح را بيان مي كرد، برخي از كارشناسان علوم قرآني نظرات خود را پيرامون ارائه اين طرح در كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي مطرح كردند .

در تدوين طرح اعتلاي قرآني از مشاوره فعالان قرآني استفاده نشد

دكتر محمد علي رضايي مترجم و مفسر قرآن كريم و مسئول انجمن قرآن پژوهي حوزه علميه قم، بر ضرورت بهره گيري از مشاوره مراكز قرآني در راستاي ارائه طرح اعتلاي معرفت قرآني تأكيد كرد و گفت: بهتر بود كه نمايندگان مجلس شوراي اسلامي براي ارائه اين طرح از مشاوره مراكز عمده قرآني بهره گيرند اما چندان مشورتي در اين رابطه صورت نگرفته است . اصل اين حركت بسيار مبارك است اما چگونگي انجام شدن آن و نحوه برنامه ريزي براي اين امور اهميت زيادي دارد .

وي در ادامه افزود: قرار گرفتن فعاليت اين مراكز در مسير صحيح خود نياز به آن دارد كه مسئولان و مراكز پژوهشي جمعي را تشكيل دهند و در اين جمع از شخصيت هاي با تجربه در حوزه قرآني هم استفاده كنند تا بتوانيم سياستگذاري درستي براي ارائه فعاليت هاي قرآني داشته باشيم .  اما بي ترديد دولت به تنهايي قادر نخواهد بود برنامه ريزي ها و سياستگذاري هاي اين عرصه را به عهده گيرد .

كرم خدا امينيان قرآن پژوه  با اشاره به اينكه كلام خدا جامع و كامل است بر ضرورت گسترش فرهنگ و معرفت قرآني در جامعه تأكيد كرد و گفت: قرآن كريم سعادت بشري را تضمين مي كند بنا براين مي توان اهميت طرح اعتلاي معرفت قرآني را تأييد كرد . بسياري از ناهنجاري هايي كه در جامعه شاهد آن ها هستيم به دليل بهره نگرفتن از راهكارهاي فوق براي دستيابي به معرفت عميق قرآني است به همين جهت با گسترش اين فرهنگ بسياري از ناهنجاري هاي اجتماعي قابل حل خواهند بود.

كرم خدا امينيان با تأكيد بر اهميت مطالعه براي دستيابي به آگاهي هاي عميق در راستاي مفاهيم قرآني افزود: مطالعه افراد را به سوي دانش سوق مي دهد و در جامعه اي كه اين آگاهي و دانش مبنا قرار گيرد طبقات باسواد بيشتري حاصل مي شود و همچنين اين امر زمينه را براي پيگيري وكسب معرفت عميق قرآني فراهم مي كند .

حجت الاسلام يعقوب جعفري نيا مؤلف تفسير كوثر با تأكيد بر اهميت فعاليت مراكز غير دولتي و مردمي  تصريح كرد: دولت موظف است زمينه ها و ابزار لازم جهت فعاليت هرچه بهتر مراكز قرآني را فراهم كند اما نبايد بر اين فعاليت ها به صورت مستقيم نظارت داشته باشد چرا كه نظارت علمي بر فعاليت هاي قرآني به عهده مراكز تخصصي و حوزه ها خواهد بود . نهادهاي بسياري وجود دارند كه فعاليت هاي مذهبي و قرآني را تحت پوشش خود قرار مي دهند اما همين نهادها و ارگان ها مي توانند يك مركز مشخص را براي فعاليت هاي قرآني تشكيل دهند .

طرح اعتلاي معرفت قرآني در نوبت بررسي در كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي است . اين امر خود گام مثبتي براي توجه بيشتر مردم و مسئولان به امر مهم قرآن و فعاليت هاي قرآني خواهد بود چرا كه در جامعه اسلامي ايران كه بناي ايدئولوژيك دارد بيش از هر موضوع ديگري دين و اعتقادات ديني مي تواند راهكار هايي را به جهت حل مشكلات و مسائل فردي و اجتماعي ارائه بدهد  از اين رو لازم است پرداخت به قرآن به عنوان كلامي كه تضمين كننده سعادت بشري است ، در الويت هاي اول بررسي در برنامه هاي كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي قرار گيرد .