به گزارش خبرنگار مهر، محمدامین قانعی راد ظهر چهارشنبه در کنفرانس ملی دانشجویی توسعه با موضوع توسعه علمی چالش ها و فرصت ها که در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد اظهار داشت: دانشگاه و مدرسه نهادهای اصلاح اجتماعی هستند و نقش این نهادها از ابتدا همین بوده است.
وی با بیان این که امروز دانشگاه و مدرسه کارکرد خود را از دست داده اند ادامه داد: امروز این دو نهاد اصلاح اجتماعی تنها به بازتولید جامعه می پردازند و کارکردی در بهبود اوضاع اجتماعی ندارند.
رئیس انجمن جامعه شناسی ایران اولین حرکت اصلاحی را تعلیق بنیادهای جامعه عنوان کرد و افزود: مدل اموزش در دوره ابتدایی و دبیرستان منجر به ایفای نقشی که واقعا باید داشته باشند نمی شود.
وی تصریح کرد: تمایلات پوپولیستی برای تصرف دانش بعد از انقلاب باعث افزایش نگاه کمیتی به آموزش شده است.
قانعی راد گفت: نخبگان فرهنگی وظیفه دارند که این گرایش ها به سمت نگاه کمیتی را به صورت عادلانه ای کنترل کنند.
وی با بیان این که عدالت ایده ارزشمندی است که درد سرآفرین بوده گفت: اگر چارچوب صحیحی برای عدالت تعریف نشود باعث می شود همه مردم همه امور اجتماعی مانند آموزش عالی را حق مسلم خود بدانند.
قانعی راد ادامه داد: پس از انقلاب همه احساس کردند که آموزش عالی حق مسلم همه است اما همانطور که ثروت جامعه باید عادلانه توزیع شود اموزش عالی هم باید به صورت عدالت محور توزیع شود.
وی این نگاه را باعث توده ای شدن آموزش عالی در ایران دانست و ادامه داد: دانشگاه فقط امتیاز و حق نیست دانشگاه جوهره ای دارد یک نوع تکلیف و سختی است که حق مسلم همه مردم نیست همانطور که رفتن به تیم ملی فوتبال و هنرپیشه اول شدن در سینما شرایطی لازم دارد اموزش عالی هم نیاز به مهارت و شرایط خاصی دارد.
قانعی راد دانشگاه را سومین نهاد کشور دانست که شرایط و کارکرد خود را از دست داده گفت: دیگر نهادها حوزه علمیه و نیروهای نظامی ما است که همه طلبه ها می خواهند مرجع تقلید شوند و در نیروهای نظامی سردار شدن حق مسلم همه محسوب می شود.
وی ادامه داد: این که همه طلبه ها مرجع شدن را حق مسلم خود می دانند یک حق پوپولیستی است مرجعیت در وهله اول یک نهاد اخلاقی است که این رفتار سطح این نهاد را تا حد ماشین و خانه و مادیات پایین می آورد.
قانعی راد با بیان این که نظام طبقه بندی در آموزش و پرورش حس برابری را در میان دانش اموزان از بین می برد گفت: وظیفه نهاد دانشگاه و مدرسه انتقال سنت و میراث فرهنگی و هویت پیشین و از طرف دیگر تولید فرهنگ جدید و نقد فرهنگ موجود است.
وی ادامه داد: کاری که این نهادها باید انجام دهند این است که قشربندی اجتماعی را زیرسوال ببرند و امکانات لازم را فراهم کنند که جایگاه افراد نه بر حسب میراث و رابطه و قدرت که براساس ملاک های انسانی تعیین شود.
قانعی راد گفت: ساختار دانشگاه باید به نحوی باشد که قشر بندی را از بین ببرد اما خود در حال بازتولید و تقویت نظام قشربندی جامعه است.
مدارس غیر انتفاعی موجب قشربندی شده است
وی وجود مدارس غیرانتفاعی و مدارس تیزهوشان و سمپاد را باعث ایجاد قشربندی و نابرابری در آموزش دانست و گفت: این نوع تقسیم بندی مدارس تأثیر منفی بر همبستگی اجتماعی و برابری اجتماعی دارد و نابرابری ها را دامن می زند.
قانعی راد تأکید کرد: یکی از مشکلاتی که به عنوان بحران جهانی اموزش عالی مطرح است خصوصی کردن آموزش عالی و پولی شدن دانشگاه ها مناسبات دانشگاه با جامعه را برهم می زند.
وی افزود: دانشگاه عامل تغییر نرم در جامعه است و اگر این امکان برای دانشگاه فراهم نباشد عوامل خارجی دست به تغییرات سخت در جامعه از طریق دانشگاه می زنند.
قانعی راد انجمن علمی را یک نهاد بوروکراسی وزارت علوم معرفی کرد و افزود: اما حضور انجمن علمی در کنار دانشگاه برای حفاظت از دانشگاه است تا از بوروکراتیک شدن دانشگاه جلوگیری کند.
نظر شما