" خسي در ميقات " تاملاتي در سرنوشت مسلمانان و جهان اسلام است

به گزارش مهر ، امير سعادت روشن " مسئول كانون ادبي معاونت فرهنگي جهاد دانشگاهي واحد تربيت معلم دراين كارگاه به بررسي نثرو سبك نويسندگي جلال آل احمد پرداخت و گفت : نثر آل احمد بزرگترين جنبه فرهنگي ادب و همچنين بهترين سلاح اوست . نثر بازتابي ويژگي هاي جلال پرجوش ، مردمي و استوار ، گزيده گو ، صريح و تيزبين ، نثر او آميزه اي است از كلام  ادبي و سنتي و زبان مردم  امروز بي مان جلال در نثر ، پايه گذار يا توسعه دهنده سبكي ادبي است و سبكي كه بر خلاف سادگي اش مشكل و ظريف است و تا زماني كه ظرافت هاي آن به خوبي درك و رعايت نشود . قلم زني در آن نوعي تقليد بيجاست.

وي در ادامه گفت : او روشن فكري متعهد نويسنده اي آگاه و مبارزي جسور در جامعه اي زير سلطه، در روزهاي خاموش و در ميان مردمي نا آگاه بود كه با قلمي شيوا و نثري گيرا و انديشه اي روشن و قاطع يا فرهنگي آشنا، صداقتي كم نظير ، رويه اي مردمي و با تكيه بر غناي فرهنگي شرق و آشنا به فرهنگ غرب ، درگيري هاي اين فرهنگ را با جامعه تحت استيلا به روشني نشان داد. هيچ مساله با اهميتي را نمي توان ذكر كرد كه براي جامعه و دنياي زمان او مطرح شده باشد و آل احمد در مورد آن داوري پرشور ، شجاعانه و انساني نكرده باشد. كتاب " در خدمت و خيانت روشنفكران " گزارش كاملي است از زندگي جلال كه سيماي فكري اش را به روشني مي توان ديد ."

سعادت روشن در ادامه اظهار داشت : جلال آل احمد را بيشتربا غرب زدگي مي شناسند .  كتابي كه هيچگاه كهنه نمي شود و در هر عصر و دوره اي براي خواننده ايش ملموس و خواستني است . او غرب زدگي را مهمترين مساله اجتماعي ايران مي دانست و نخستين ريشه هاي غرب زدگي را روشن مي ساخت. آل احمد وظايف فرهنگيان و  دانشگاهيان را گوشزد مي كرد و از تلخي ها و عوارض غرب زدگي سخن مي گفت و پس از بررسي نمودهاي غرب زدگي به ارائه راه حل هايي براي رهايي از آن مي پرداخت . "

به گزارش مهر ، مسئول كانون ادبي معاونت فرهنگي جهاد دانشگاهي واحد تربي معلم افزود: كتاب خسي در ميقات ( سفر نامه حج  جلال ) هم از لحاظ سبك نگارش  و هم از لحاظ درون مايه، مهمتر از سفرنامه هاي ديگر آل احمد است. اين كتاب ، سفرنامه ساده اي نيست كه فقط ازمناسك حج سخن بگويد: بلكه تاملاتي است درباره سرنوشت مسلمانان جهان اسلام و مقابله شرق و غرب ، اسلام و مسيحيت و جهان صنعتي و جهان سوم ، جلال خواننده را در سفر دروني و بروني با خود همراه مي كند و درباره خود نيز تاملاتي  دارد . او كه مدتي از آيين پدري دور مانده بود، در اين كتاب با برگشتي عميق به سوي آن روي آورده است . خسي در ميقات سفر  به ولايت عزرائيل ، سفر روس ، سفر آمريكا، سفرنامه هاي جلال است و سه كتاب اوزان ، تات نشين هاي بلوك زهرا و در يتيم خليج يا جزيره خارك هم سفر نامه است، هم تحقيق اجتماعي و هم مطالعه زبان شناسي و آداب قومي ."

وي در ادامه  كارگاه به بررسي داستان كوتاه مدير مدرسه پرداخت و گفت: مدير مدرسه آينه تمام نماي اوضاع و احوال اقتصادي ، سياسي ، فرهنگي و اجتماعي آموزش و پرورش ايران در دهه چهل است .

وي همچنين افزود: آل احمد در " مدير مدرسه " با نگاهي رئاليستي و در عين حال نقادانه به توصيف ساختار آموزش و پرورش ايران در دهه چهل مي پردازند و نارسايي ها معضلات اقتصادي ، سياسي ، فرهنگي و اجتماعي آن را بر مي شمرد.

سعادت روشن در بخش ديگري از سخنانش اظهار داشت:  آل احمد در داستان  كوتاه مدير مدرسه با زباني تند و بي پروا آميخته با طنز  به بيان نارسايي هاي جامعه  مي پردازد. كارشناساس  زبان و ادبيات فارسي جها دانشگاهي واحد تربيت معلم درباره سبك  نويسندگي آل احمد تصريح كرد: آل احمد داراي سبكي  ساده، زيبا و در عين حال تند ، بي پروا و نقادانه است و در سطح زباني ، بياني و محتوايي با مشخصه هايي چون " استفاده از طنز " " توصيف هاي ساده و جذاب" ، " كاربرد افعال و اصطلاحات عاميانه " .

" جملات دم بريده و مقطع" ، " ثتر تلگرافي و در عين حال تاثير گذار " و " استفاده از جملات كوتاه با فعلهاي ساده " از ديگر نويسندگان معاصرش متمايز مي شود.

سعادت روشن در ادامه اين كارگاه به بررسي مكتب ادبي رئاليسم پرداخته و گفت: " واقع گرايي يا رئاليسم ، مكتبي است در ادبيات كه در اواسط قرن نوزدهم و حدود سالهاي 1830 نخست در فرانسه به وجود آمد و از آن جا به ادبيات كشورهاي ديگر راه يافت و در حقيقت اولين آثار با ارزش مكتب واقع گرايي را اتوره دويالزاك ، نويسنده معروف فرانسوي به وجود آورد."

كارشناس زبان و ادبيات فارسي جها دانشگاهي واحد تربيت معلم در ادامه گفت: " پيراوان اين مكتب به تعوير كردن صادقانه زندگي ، به خصوص زندگي مردم طبقه متوسط و پايين اجتماع اعتقاد داشتند و مقدمات ظهور اين مكتب با افول مكتب رمانتيسم و به وجود آمدن نوعي رمانتيسم اجتماعي در فرانسه فراهم آمد. "

مسئول كانون داستان نويسي جهاد دانشگاهي واحد تربيت معلم در ادامه با بيان اصول و قواعد مكتب رئاليسم پرداخت و گفت: تحليل اجتماعي ، مطالعه و تجسم زندگي انسان در جامه ، مطالعه و تجسم  روابط اجتماعي ، روابط ميان فرد و جامعه و نيز ساختمان خود جامعه از عمده ترين اصول اين مكتب ادبي است."

سعادت روشن سپس به بيان ويژگيهاي نويسندگان اين مكتب ادبي پرداخت و افزود: نويسنده واقعگرا بايد در مورد جامعه سرشت حوادث و رويدادهاي آن و آنچه مي خواهد توصيف كند ، مطالعه و شناخت كافي داشته باشد تا بتواند به تحليل اجتماعي محيطي كه شخصيت هاي خود را در ان عرصه مي كنند بپردازد و از طرف ديگر بتواند دنياي دروني قهرمان هاي داستان ها و مجموعه ويژگي هاي فردي آنها را كه محصول اوضاع و احوال محيط و جامعه هستند ، بازسازي كند."

وي خاطرنشان كرد: نويسنده واقع گرا بيهوده و بي هدف به توصيف اجتماعي و طبيعي داستان خود نمي پردازد ، آنچه نويسنده واقع گرا براي شرح و توصيف انتخاب مي كند. مسائل مورد ابتلاي جامعه و رنج ها و شادي هاي اكثريت مردم است و تجربيات شخصي او نيز وقتي در اثر او ظاهر مي شوند كه بي ارتباط با حوادث و مسائل عمومي جامعه نيست

مسئول كانون  ادبي جهاد دانشگاهي واحد تربيت معلم در ادامه با اشاره به تحولات علمي ، سياسي و اجتماعي اين دوره و تاثير آن در به وجود آمدن شاخه هاي گوناگون در اين مكتب ، گفت: " واقع گرايي روانشناسانه ، واقع گرايي اجتماعي و واقع گرايي جادويي از شاخه هاي اصلي مكتب ادبي رئاليسم هستند."

به گزارش مهر ، كارشناس زبان و ادبيات فارسي جهاد دانشگاهي واحد تربيت معلم در ادامه به بيان ويژگي هاي واقع گرايي اجتماعي پرداخت و گفت: واقع گرايي اجتماعي شاخه اي از واقع گرايي  است كه بعد از پيروزي انقلاب اكتبر ( 1917 م) و تشكيل اتحاد جماهير شوروي به وجود آمد و مضمون ادبيات آن انتقادي است و در واقع كار آن ، تجسم اختلاف ميان خواستها و آرزوهاي فرد و تضادهاي اجتماعي و جدالي است كه فرد بر اثر اوضاع و احوال اجتماعي با جامعه دارد.

سعادت روشن خاطرنشان كرد : در ادبيات داستاني ايران جلال آل احمد ، صادق هدايت، بزرگ علوي و احمد محمود را مي توان نويسندگان واقع گرا به شمار آورد."