حجت الاسلام احساني، مسئول ستاد اقامه نمازقم كه زمان واقعه قيام 19 دي، طلبه جوان 18 ساله مدرسه خان بوده است، در گفتگو با خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" در قم اظهار داشت: روز هفدهم دي ماه سال 56 در روزنامه اطلاعات كه يكي از روزنامه‌هاي كثيرالانتشار زمان طاغوت محسوب مي‌شد مقاله توهين آميزي نسبت به ساحت مرجع عاليقدر جهان تشيع حضرت امام خميني(ره) چاپ شد كه اين خبر به اطلاع امت انقلابي قم رسيد و صبح روز هجدهم يعني روز بعد جمعي حدود 50،60 نفر از طلاب براي دفاع از امام خميني(ره) به عنوان رهبر نهضت اسلامي و انقلاب، مقابل مدرسه خان تجمع كردند كه همه اين افراد طلبه بودند.
وي افزود: اين گروه از آنجا به خدمت آيت الله گلپايگاني رسيدند و ايشان نيز با استقبال خوبي از طلاب، از حضرت امام(ره) اعلام حمايت و ما را در حركت خود تشويق كردند. وقتي از منزل آيت الله گلپايگاني به سمت بيرون حركت مي كرديم در مقابل با مأموران ساواك روبرو شديم و آنها با وسايل خودشان حمله و طلاب را متفرق كردند ولي قرار شد جمعيت همان روز به منزل يكي ديگر از مراجع تقليد حركت كند و از كوچه پس كوچه‌ها خود را به آنجا برسانند.
حجت الاسلام احساني با يادآوري اينكه بعد ازظهر همان روز هم قرار بود خدمت حضرت آيت الله مرعشي نجفي برسيم و در آن جلسه جمعيت بيشتري حضور داشتند، گفت: روز 19 دي با هماهنگي انجام شده و با حضور مردم حزب اللهي و انقلابي قم در اوايل صبح جمعيت به سمت منزل آيت‌ا الله شيخ هاشم آملي، حركت كردند و ايشان هم با كمال گشاده رويي از ما استقبال و از اين حركت دفاع كرد.
وي در مورد ميزان جمعيت آن روز گفت: جمعيت زيادي بود و لحظه به لحظه هم زيادتر مي شد. البته منزل ايشان كوچك بود ولي بر تعداد جمعيت افروده مي شد تا اينكه قرار بود ساعت 5/3 عصر همان روز جمعيت در منزل آيت الله نوري همداني حاضر شوند. در آنجا جمعيت خيلي زياد شده بود و اهالي قم و طلاب حضور گسترده اي داشتند .
حجت الاسلام احساني افزود: پس از صحبتهاي پرشور آيت الله نوري همداني جمعيت به صورت آرام به طوري كه بهانه اي به دست نيروهاي طاغوت ندهند به سمت مسجد اعظم حركت كردند و قرار بر اين بود كه نماز مغرب و عشا همان روز در حرم مطهر باشند. در حين حركت آرام اين گروه، يكي از مأموران رژيم سنگي به كركره بانك صادرات زد و بلافاصله كماندوهاي رژيم به سمت جمعيت حمله ور شدند و شروع به تيراندازي به سمت مردم بي دفاع كردند. پس از حمله يكي از طلاب مدرسه حجتيه كه از حجره خود بيرون را نگاه مي كرد بر اثر اصابت گلوله مأموران به شهادت رسيد. در آن روز عده زيادي از مردم قم به شهادت رسيدند و پس از آن جمعيت به تدريج متفرق شد.
وي يادآورشد: روز بعد يعني روز بيستم كه پيام امام خميني(ره) در مورد قيام 19 دي صادر شد و پس از آن حمايتهاي مستمر علما و مراجع تقليد قم، سرآغازي شد براي سرعت بخشيدن به قيام مردم انقلابي و مسلمان كشورمان و ثمره اين قيام را در روز 22 بهمن 57 نمايان شد.
حجت الاسلام احساني در مورد شرايط قم پس از واقعه 19 دي تا پيروزي انقلاب گفت: پس از آن روز خونين قم در اكثر روزهاي سال تا 22 بهمن 57 به حالت تعطيل درآمده بود و بطور دائم در آن راهپيمايي بود، چهلم شهداي قم نيز در مسجد اعظم و در شهرهاي ديگري چون تبريزو يزد برگزار شد.
وي افزود: البته اگر جز اين بود جاي تعجب داشت چرا كه قم پايگاه اصلي انقلاب بود، عمده نيروهاي انقلابي در اين شهر بودند و انقلاب از قم تزريق فكري مي شد و در ابتدا نيز افكار انقلابي حضرت امام(ره) از اينجا شروع شد و لذا دشمن فكر مي كرد اگر فيضيه و قم را ساكت كند موفق خواهد بود كه خوشبختانه مردم انقلابي قم تا آخر از پاي ننشستند و بر عليه رژيم طاغوت مقتدرانهبه پا خاستند.
حجت الاسلام احساني خطاب به جواناني كه از نزديك شاهد اين قيام نبوده اند، گفت: نسل جوان بايد بدانند اگر خون پاك شهداي 19 دي و ساير شهداي بزرگوار انقلاب اسلامي نبود به طور قطع اين انقلاب شكوهمند به ثمر نمي‌رسيد و شايد دين در اين مملكت احيا نمي‌شد. قيام 19 دي دين را در كشور احيا كرد. كساني كه آن روزها را نديده اند و الآن بر سفره پر بركت اين انقلاب هستند بايد بدانند كه مديون خون شهدا هستند و لذا بايد راه امام و اسلام را تا آخر ادامه دهند.
نظر شما