آرش عباسی نویسنده و کارگردان تئاتر که به تازگی برای اجرای تئاتر «زیرزمین» از ایتالیا به ایران بازگشته است درباره روی صحنه بردن این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: نمایشنامه «زیرزمین» را ۱۲ سال قبل یعنی در سال ۸۲ نوشتم که در طول این سال‌ها توسط کارگردان‌های مختلفی در تهران و شهرستان اجرا شده است. زمانی که تصمیم گرفتم این نمایشنامه را خودم به صحنه ببرم، متوجه شدم درصد ویژگی‌های جذاب این اثر برایم خیلی کم است. به هر حال زمانی که من این متن را نوشتم تنها سه نمایشنامه به نگارش درآورده بودم اما بعد از نوشتن «زیرزمین»، نزدیک به ۲۱ نمایشنامه دیگر نوشته ام و طبیعتا دیدگاهم در طول این سال ها تغییر کرده و پخته تر شده است اما همیشه این نمایشنامه نکته‌ای داشت که اجرایش را برایم جذاب می کرد.
وی افزود: نمایشنامه «زیرزمین» شیوه اجرایی را به من پیشنهاد می داد که ذهنم را به خودش مشغول می کرد اما هیچگاه جرات اجرای این شیوه را نداشتم. البته هنوز هم نمی دانم واکنش مخاطب به شیوه اجرایی این نمایش چگونه خواهد بود اما خودم احساس می کنم باید این حس درونی را که مدت ها مرا ترغیب به اجرای این شیوه می کرد، بازگو کنم. این نمایش اولین کاری است که با این سبک و سیاق به صحنه می ببرم چون تا الان می ترسیدم این شیوه اجرایی را به کار ببرم و حس می کردم آن را بلد نیستم اما به نظرم تجربه کارهایی که بلد نیستیم جذابیت بیشتری دارد.
عباسی در توضیح شیوه اجرایی نمایش و تاثیری که حضورش در ایتالیا و تجربیاتی که از تحصیل در این کشور به دست آورده است، گفت: این نمایشنامه اثری رئالیستی است که فضاسازی و کارگردانی واقعگرایانه ای را هم پیشنهاد می دهد اما در اجرای نمایش همه این ویژگی ها را کنار گذاشتم و با لذت دست به تغییر و حذف بخش هایی از داستان زدم. از سه سال قبل که به ایتالیا رفتم به اجرای این نمایش فکر می کردم و حتی در مقطعی تمرین های اولیه برای اجرای نمایش را آغاز کردم اما بعد دیدم فعلا آمادگی اجرای آن را ندارم.
وی درباره تجربه هدایت بازیگران نمایش به صورت اینترنتی که در غیاب وی در ایران در چند هفته پیش اتفاق افتاده است، گفت: این تجربه، تجربه بی نظیری بود و باعث شد به نکات بسیاری دست پیدا کنم. پروسه تمرین این نمایش را مدیون امکاناتی هستیم که پیشرفت تکنولوژی به ما داده است. در ایران گروه تمریناتشان را آغاز کردند و من هم از طریق اینترنت و با ارسال پیام های صوتی و تصویری آنها را راهنمایی می کردم و خط اصلی را به آنها می دادم. روند تمرین ها دقیقا مثل یک تمرین واقعی بود با این تفاوت که من حضور فیزیکی نداشتم.
عباسی دلیل انتخاب خانه موزه انتظامی برای اجرای این نمایش را اینگونه تشریح کرد: من از اجرای مجدد نمایش «نویسنده مرده است» در تالار شمس خاطره تلخی دارم و آن خاطره تلخ هم به دلیل مشکلاتی بود که یک سایت برای ما به وجود آورد و ما را رودروی مخاطبان قرار داد. متاسفانه مدیر این سایت بسیار زیرکانه ما را اذیت کرد و باعث شد هجمه هایی علیه نمایش صورت گیرد و فروش بلیت ما را تحت الشعاع قرار دهد.
نویسنده «همه چیز درباره آقای ف» اضافه کرد: تلاش من این بود که بتوانیم ادامه اجراهای خارجی این نمایش را هم برگزار کنیم ولی متاسفانه در این اجرا آنقدر ضرر کردم که از تور اروپایی نمایش منصرف شدم. به همین دلیل برای اجرای «زیرزمین» سالن تئاتر خانه موزه انتظامی را انتخاب کردم که بدون دغدغه هایی مثل پرکردن سالن و بلیت فروشی تجربیاتم را به مخاطب ارائه کنم. دوست دارم در آرامش این نمایش را به صحنه ببرم تا خاطره ای خوبی برای خودم و مخاطب به یادگار بماند.
کارگردان نمایش «نویسنده مرده است» بیان کرد: حضورم در ایتالیا مطمئنا در شکل‌گیری دیدگاهم برای اجرای «زیرزمین» تاثیر داشته است چون در طول این سه سال من مدام تئاتر می بینم و بارها شده که برای اجرای یک نمایش سفر کردم و از شمال ایتالیا به جنوب آن رفته ام. به هرحال دیدن آثار جدید تاثیر بسیاری در نگرش آدم ها می‌گذارد و من هم نمی توانم خودم را با آدم سه سال قبلی که ایده هایش محدودتر بود، مقایسه کنم.
عباسی درباره برگزاری کارگاه آموزشی «ساختن از هیچ» در بولونیای ایتالیا نیز توضیح داد: فاز اول این کارگاه های آموزشی به پایان رسیده و چون من باید به ایران می آمدم فاز دوم این کارگاه ها که آماده شدن برای اجرای یک اثر نمایشی است به بعد از بازگشت من به ایتالیا موکول شده است.
وی در پایان درباره نمایش «ماه روی پیشانی» که به صورت مشترک با کشور ایتالیا در جشنواره کودک دو سال گذشته به صحنه برده بود، بیان کرد: این اثر نمایشی دو سال قبل در همدان اجرا شد اما متاسفانه هنوز نتوانستیم برای آن اجرای عمومی بگیریم. با اینکه این نمایش مورد توجه شهرام کرمی دبیر جشنواره نیز قرار گرفته بود اما هنوز موفق به اجرا نشده است. برای آماده سازی این نمایش من با ۳۵۰۰ یورو گروه بازیگران را از ایتالیا به ایران آوردم و همه مخارجشان را تامین کردم به امید اینکه بتوانم برای نمایش اجرای عمومی بگیرم و هزینه ها را جبران کنم اما متاسفانه هنوز اجرای نمایش میسر نشده است.
در نمایش «زیرزمین» علاوه بر نویسندگی و کارگردانی، طراحی صحنه هم بر عهده عباسی است. بهنام شرفی و الهام شعبانی بازیگران نمایش هستند و هادی عزیزی و علی ضیایی گروه کارگردانی، مهدی آشنا عکاس، مینو میرشاه ولد گرافیک، حامد شفیعی مسئولیت سایت و فضاهای مجازی را بر عهده دارند.
آخرین نمایش گروه تئاتر موج نمایش «نویسنده مرده است» بود که سال ۹۱ در تالار سایه و سال ۹۳ در تالار شمس و سپس در شهرهای ونیز، رم و بلونیای ایتالیا اجرا شد.
نظر شما