خبرگزاری مهر-سرویس بین الملل: درکنار حوادث میدانی سوریه این روزها در محافل مختلف صحبت از طرح چهار ماده ای ایران شامل آتش بس،تشکیل دولت وحدت ملی و بازنگری در قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی است.البته این طرحی است که رسانه ها اعلام کرده اند، اما امیرعبداللهیان معاون وزیر خارجه این طرحهایی که در رسانه ها مطرح شده است را گمانه زنی دانسته و تاکید کرده که مفاد این طرح فاش نمی شود و به سازمان ملل داده می شود.
یک روز بعد از مذاکرات سه جانبه وزرای خارجه امریکا، روسیه و عربستان سعودی در شهر دوحه پایتخت قطر، ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه به تهران آمد تا ملاقات سه جانبه بین مقام‌های ایرانی، سوری و روسی( میخائل بوگدانف) در خصوص حل بحران سوریه در تهران برگزار شود.
اگر در ۴ سال گذشته بسیاری از بازیگران خارجی توسل به جنگ را راهکار سوریه می دانستند اکنون بخش عمده ای از بازیگران توسل و تمرکز بر راه حل سیاسی را مناسب ترین روش برای حل بحران سوریه می دانند.
تحرک سیاسی در بحران سوریه زمانی شدت گرفت که ولادمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه چندی پیش نقشه راهی برای تشکیل ائتلاف منطقه‌ای علیه تروریسم با مشارکت دولت‌های سوریه، ایران، ترکیه، اردن و عربستان ارائه کرد.
این در حالی است که رسانه ها اخیر خبر ملاقات "علی مملوک" (رئیس دفتر امنیت ملی سوریه) و شاهزاده "محمد بن سلمان" (جانشین ولیعهد عربستان) در ریاض را مخابره کرده اند.
این گونه به نظر می رسد که بازیگران موثر در بحران سوریه به این نتیجه رسیده اند که راهکار نظامی نمی تواند بحران سوریه را حل کند.اگر نگاهی به مواضع مخالفان سوری به طرح ایران بیندازیم متوجه می شویم که آنها به طور قوی با آن مخالفت نکرده اند و به نوعی منتظر گذشت زمان برای روشن شدن زوایای آن هستند.
نکته قابل توجه این است که این تحول به فاصله کوتاهی از توافق هسته ای ایران با پنج به علاوه یک حاصل می شود و اینگونه می توان استنباط کرد که همانطور که استقامت و پافشاری ایران سبب شد تا جامعه جهانی حق مشروع ایران در استفاده مسالمت آمیز از انرژی هسته ای را به رسمیت بشناسد به سرانجام رسیدن راهکار سیاسی در سوریه نیاز صبر و استقامت می طلبد.
البته موضوعی که نباید از آن غافل شد این است که در بحران سوریه همه متغیرها موثر هستند زیرا اگر نگاهی به وضعیت حال حاضر بیندازیم متوجه می شویم که حل بحران سوریه خود به مثابه معجزه محسوب می شود.
اگر در حوادث سوریه و جغرافیای مناطق نفوذ ارتش سوریه و تروریست ها دقیق شویم متوجه خواهیم شد که گروه های تروریستی مانند داعش و جبهه النصره به هر حال در تحولات میدانی نقش دارند و از آنجایی که هیچ طرفی حاضر به گفتگو با آنها نیست و از طرفی نمی توان نقش آنها را نادیده گرفت لذا حذف این گروهها نیاز به اتحاد قوی جامعه بین المللی و همه بازیگران برای نابودی آنها نیاز دارد و طرح پوتین در واقع در همین راستا بود یعنی اینکه ائتلاف گسترده ای برای غلبه بر گروههای تروریستی حاصل شود.
اما به هر حال در بحران سوریه متغیرات میدانی نیز موثر است.در واقع هر طرفی می کوشد با تسلط بر مناطق بیشتر قدرت قوی تری در چانه زنی داشته باشد.محور مقاومت در جسر الشغور، سهل الغاب، الحکسه و الزبدانی دستاوردهای چشمگیری به دست آورده است و این می تواند مهم باشد.
در این میان نباید از تحرکات مثبت عمانی ها نیز غافل شد.آنها علاوه بر اینکه در نزدیک کردن دیدگاه های مقامات سوری و سعودی نقش آفرینی می کنند.ولید المعلم را به مسقط دعوت کرده اند.
به نظر می رسد که سوریه روزهای سرنوشت سازی را پیش رو دارد.هر چند که عصر معجزه به سر آمده است اما اگر راهکارهای سیاسی بتواند پایان بحران سوریه را رقم زند باید به عصر حکمرانی راهکار دیپلماتیک ایمان آورد.
بدون شک موفقیت راه حل سیاسی و دیپلماتیک در بحران سوریه و دیگر بحران منطقه ای سبب خلق دوره ای جدید در عرصه روابط بین الملل است.سخنان روز گذشته اوباما علیه جنگ عراق و در تمجید از توافق هسته ای گرچه با اهداف رقابت های احزاب جمهوری خواه و دموکراتیک است اما اگر بخواهیم از زوایه دیگر به آن بنگریم نباید از نقش مهمی که ابزار دیپلماسی می تواند در جلوگیری از جنگ و پایان دادن به جنگ ایفا کند، غافل شد.
نکته دیگر اینکه ظریف وزیر خارجه قرار است سفر منطقه ای داشته باشد تا ماراتن دیگری را آغاز کند.موفقیت راهکار سیاسی و طرح ایران می تواند به اعتلای جایگاه ایران در معادلات منطقه منجر شود.
نظر شما