به گزارش خبرنگار مهر، قرارداد پیمانکاری نوعی از قرارداد است که براساس آن کار به صورت کامل و یکپارچه از طرف مقاطعه دهنده (کارفرما) به مقاطعه کار (کارگر) محول میشود. این نوع قراردادها به عنوان قراردادهای اداری تحت حاکمیت اصول کلی قراردادها (قانون مدنی) و دیگر ضوابط و مقررات مربوطه قرار دارند و از حوزه قراردادهای کار خارج هســتند.
قرارداد کار بین شخص کارگر و کارفرما که میتواند شخص حقیقی و یا حقوقی باشد، منعقد میشود ولی قرارداد پیمانکاری میان کارفرما و پیمانکار، که میتواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد، منعقد میشود. این تفاوتها را میتوان در مورد قــرارداد پیمانکاری و قرارداد کار برشمرد:
۱- در قــرارداد کار، کارگر تعهد به وســیله دارد، در صورتی که در قراردادهای پیمانکاری، مقاطعه گیرنــده تعهد به نتیجه می‌کند. کارگر بر اساس ابزار و وســایلی که در کارگاه در اختیارش گذاشته شده محصول را تولید و یا خدماتی را انجام میدهد، که مسئولیتی در قبال نتیجه آن ندارد، یعنی کارگر نتیجه را تضمین نمی‌کند. او فقط مسئول اســت کاری را که به او محول شده به خوبی انجام دهد.
در صورتی که در قرارداد پیمانکاری نتیجه کار مهم اســت و چون کار به طور یکپارچه در اختیار مقاطعه‌کار گذاشته شده پیمانکار موظف است در چارچوب قرارداد محصول و نتیجه نهایی کار را به کارفرما تحویل دهد. معمولا در این مورد کارفرما دخالتی در روند کار ندارد. به استثنای کاری معین که از این نظر همانند پیمانکاری است ولی در امور دیگر با پیمانکاری متفاوت است.
۲- کارگر در قراردادهای کار در انجام کار استقلال ندارد و به دستور و تبعیت و درواقع به حســاب کارفرما کار می‌کنــد ولی در قرارداد مقاطعه‌کاری، پیمانکار در مســائل مالی مستقل عمل می‌کند که ممکن است اقداماتش موجد سود یا زیان باشد.
۳- آزادی عمل پیمانکار در قراردادهای مقاطعه‌کاری محرز است و کارفرمــا صرفا بر عملکرد او نظارت دارد و درواقع از مشــی کلی صاحب‌کار متابعت می‌کند. اگرچه پیمانکار در اصول و مالک‌های کلی ناشی از پیمان موظف به رعایت استانداردها و قواعد کلی است ولی در اجرای کار آزادی و استقلال دارد. این آزادی عمل برای کارگر وجود ندارد و او در هر حالت تابع دستورات کارفرماست.
۴- ابزار، ادوات و وسایل کار و بعضا محل کار در قرارداد پیمانکاری توسط خود مقاطعه‌کار تامین میشود. مثال در یک قرارداد راهسازی، پیمانکار وسایل و ماشین آلات راهسازی را خود فراهم می‌کند. اما در قرارداد کار، کارگر فقط از نیروی بدنی و فکری خود که تنها سرمایه اوست استفاده می‌کند.
۵- پیمانکار در چارچوب قرارداد بر اثر محاسبات اشتباه یا تغییر در قیمتها و بســیاری از عوامل دیگر ممکن است در جریان اجرای پروژه دچار زیان شــود، ولی کارگر در هر حــال و حتی در صورت ورشکستگی کارفرما حقوقش را دریافت می‌کند و قانونگذار حقوق او را تضمین کرده است.
بنابراین به طور خلاصه باید گفت کارهایی که به صورت مقاطعه به اشخاص ارجاع میشود و پرداخت مبلغ مقطوعی به صورت یک‌جا بابت انجام کاری معین و مشخص تعهد میشود اگر ابزار، وسایل و محل کار توسط مقاطعه گیرنده یا پیمانکار تامین شود، مشمول قانون کار نخواهد بود.
حق بیمه در پیمانکاری
اگرچه پیمانکاری و قرارداد مربوط به آن از شمول قانون کار خارج است ولی براساس ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی این قراردادها مشمول پرداخت حق بیمه قرار میگیرند. البته حق بیمه پرداختی در این نوع از قراردادها برخلاف قراردادهــای کاری به صورت ضریب و برای کارکنان پروژه است و خود پیمانکار را در برنمیگیرد.
درمواردی که کارفرما انجام کاررابه صورت مقاطعه به اشخاص حقیقی یاحقوقی واگذارمیکند،چه اقداماتی باید انجام دهد؟و وظایف واگذارنده کار و پیمانکار درموردبیمه کارکنان پیمانی چیست؟
-۱- کارفرما در متن قرارداد پیمانکار را متعهد می‌کند که کارکنان خود و همچنین کارکنان پیمانکار فرعی را نزد سازمان تامین اجتماعی بیمه کند و کل حق بیمه را بپردازد.
۲- کارفرما در مورد قراردادهای غیرعمرانی باید ۵ درصد مبلغ ناخالص کارکرد را از هر صورت وضعیت مقاطعه‌کار کسر کند و نزد خود نگه دارد.
۳- پس از انعقاد قرارداد یک نســخه از آن باید به وسیله کارفرما یا پیمانکار به نزدیک‌ترین شعبه سازمان تامین اجتماعی واقع در محل اجرای پروژه تحویل داده شود.
۴- شعبه تامین اجتماعی پس از دریافت قرارداد برای کارگاه تشکیل پرونده میدهد و شماره کارگاه و ردیف پیمان را مشخص می‌کند.
۵- سرانجام پیمانکار صورت دستمزد و مزایای کارکنان شاغل در طرح را در دوره زمانی تعیین شده تنظیم می‌کند و مابه التفاوت حق بیمه طبق مصوبه مورخ ۷۰/۱/۲۴ شورای عالی تامین اجتماعی مربوطه را پرداخت و سپس مفاصاحســاب را دریافت خواهد کرد.
سازمان تامین اجتماعی نیز به ازای مقدار مبلغی که از پیمانکار وصول می‌کند از مبلغ باقیمانده نزد کارفرما آزاد خواهد کرد.
آیاکارفرما میتوانددرپایان اجرای قراردادپیمانکاری۵ درصدکارکردپیمانکار را که نزدخود نگهداشته است آزاد وبه حساب پیمانکار واریزکند؟
- کارفرما باید آخرین قسط و ۵ درصد مانده کارکرد پیمانکار را پس از اخذ مفاصاحساب بیمه ای از پیمانکار پرداخت کند.
آیاپیمان کارانی که خودشــخصاموضــوع قرارداد را انجام میدهند وکارگری ندارند مشمول ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی میشوند؟
- به موجب رای شــماره ۵۸ مورخ ۱۳۷۶/۵/۲۵ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، پیمانکارانی که برای انجام مفاد قرارداد از کارگر استفاده نمی‌کنند از شمول ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی خارجاند.
آیاقراردادهای پژوهشی مشمول کسرحق بیمه هستند؟
-اگر قراردادهای پژوهشی با شــخص حقیقی منعقد شود، مشمول پرداخت حق بیمه نخواهد بود.
درصورتی که پیمانکاران مجری قراردادهای مشمول طرحهای عمرانی بخشی ازاجرای عملیات موضوع پیمان راطی قراردادبه پیمانکاران فرعی واگذارکنند،آیاپیمانکار فرعی نیزبایدبابت قراردادحق بیمه بپردازد؟
-چنانچه حق بیمه متعلق به پیمان توسط پیمانکار اصلی پرداخت شده باشد، وصول حق بیمه بابت قرارداد پیمانکار فرعی منتفی خواهد بود، مشروط بر اینکه حتما در متن قرارداد فرعی عبارت فرعی بودن قرارداد پیمانکاری ذکر شود.
نظر شما