خبرگزاری مهر – گروه استانها: زندگی عشایر با طبیعت عجین شده است. هرزمان باران ببارد و حال طبیعت خوب باشد، زندگی به کام عشایر است و اگر دیو خشکسالی بر طبیعت سایه اندازد، بر زندگی عشایر همچون زمین ترک می‌افتد. مثل این روزها که خشکسالی گلوی طبیعت را فشرده تا نفس عشایر زاگرس نشین به شماره افتد.
مصائب کم‌آبی در پرآب‌ترین استان کشور دامن عشایر ییلاق‌نشین را گرفته و آنها را مجبور به کوچ زودرس از ییلاق‌های کهگیلویه و بویراحمد به سمت قشلاق‌ها کرده است.
امسال کوچ بهاره عشایر به دلیل کم‌آبی زودتر از همیشه انجام شد؛ اما همان زمانی هم که عشایر قصد ییلاق کردند، کوه های سرحد خالی از برف بودند و چون باران به‌قدر نیاز نباریده بود، مراتع نیز سفره سبزی برای پذیرایی از میهمانان خود پهن نکرد.
علف و آب مهم‌ترین بهانه عشایر برای کوچ از قشلاق به ییلاق است؛ زیرا زندگی عشایر و معیشت آنها به این دو بسته است. حالا در آخرین روزهای تابستان، ذخیره آب در سالی که بارشها به‌قدر کفایت نبوده رو به اتمام است و از علف‌های خشکیده در دامنه‌های دنا و زاگرس نیز خبری نیست.
رنج این بی‌آبی و بی علفی در چهره عشایر پیداست. عشایری که همه رنج‌ها و سختی‌ها را به جان می‌خرند تا دام‌هایشان را بفروشند و با پول آن مرهمی بر زخمهای عمیق زندگی‌شان نهند اما خشکسالی که می‌شود قیمت دام هم آب می‌رود تا این مردمان زحمتکش مزد رنجهای خود را هم نبینند.
بی آبی کمر عشایر را شکسته است
کی اسفندیار یکی از عشایر بویراحمد به خبرنگار مهر می‌گوید: برخی چشمه‌ها در «ورد»های ییلاق عشایر خشک‌شده‌اند و بی‌آبی کمر عشایر را شکسته است.
وی می‌افزاید: امسال علف هم به‌اندازه کافی نرویید والان مجبور هستیم برای دام‌هایمان علوفه خریداری کنیم.
کی اسفندیار بیان می‌کند: دام‌هایمان از بی‌آبی و بی علفی با مشکل مواجه شده‌اند و از طرفی خریداران دام و دلالان با سوءاستفاده از این وضعیت دام‌هایمان را به کمترین قیمت می‌خرند.
وی ادامه می‌دهد: با این وضعیت راهی جز کوچ نداریم اما در قشلاق‌ها هم وضعیت همین‌طور است و تازه گرما هم به مشکلات اضافه می‌شود.
این عشایر ایل بویراحمد می‌گوید: اداره امور عشایر درزمینهٔ آب‌رسانی کمک‌های خوبی به عشایر می‌کند اما این اداره به‌تنهایی نمی‌تواند همه مشکلات عشایر را مرتفع کند.
وی بیان می‌کند: شهری‌ها و روستاییان هیچ‌گاه فراموش نمی‌شوند و همیشه مورد لطف ادارات و مسئولان هستند، اما همه عشایر را فراموش کرده‌اند درصورتی‌که هرروز تولیدات ما بر سفره‌هایشان حاضر است.
کی اسفندیار همچون همیشه شاکر خداست و می‌گوید: درست است که خشکسالی بر زندگی‌مان تأثیر گذاشته اما خدا انسان‌های زحمتکش را بی‌مزد نخواهد گذاشت.
۵۰درصد چشمه های عشایر خشک شده اند
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد وضعیت کمبود آب در عشایر را نگران‌کننده عنوان می‌کند و از آب‌رسانی به هشت هزار خانوار عشایری در استان خبر می‌دهد.
مجید علی پور به خبرنگار مهر می‌گوید: این استان به‌رغم اینکه ۱۰ درصد آب کشور را در خود دارد اما در سال جاری با تنش آبی مواجه شده که در ۳۶ سال گذشته بی‌سابقه است.
وی می‌افزاید: تنش آبی تنها مختص به مناطق شهری و روستایی نیست و جامعه عشایری بیش از دیگر جوامع با مشکلات آب دست به گریبان است.
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد بیان می‌کند: کاهش ۱۸ درصدی بارشها طی سال زراعی جاری موجب خشک شدن بسیاری از چشمه‌ها در مناطق عشایری شده است.
وی تصریح می‌کند: هم‌اکنون بیش از ۵۰ درصد چشمه‌ها در مناطق ییلاقی استان کم آب و یا کاملاً خشک‌شده‌اند.
علی پور می‌گوید: بیشترین مشکلات کم‌آبی عشایر در بویراحمد سفلا، بهمئی، باشت و لنده است و هم‌اکنون این اداره کل برای کاهش این مشکلات اقدام به آب‌رسانی سیار از طریق تانکر به عشایر کرده است.
وی می‌افزاید: آب‌رسانی به عشایر استان با ۱۶ تانکر آب‌رسانی این اداره کل به همراه چهار دستگاه دیگر از سایر ادارات انجام می‌شود که با توجه به صعب‌العبور بودن جاده‌های عشایری در مناطق ییلاقی ناکافی است و حتی در برخی از مناطق سخت گذر، آب‌رسانی به عشایر به‌وسیله تراکتور انجام می‌شود.
وی بیان می‌کند: مناطق عشایر نشین زیبایی، جلال، سر چنار، ساویز، طسوج، کوه سیاه بهمنی و ... ازجمله مناطقی است که آب‌رسانی به آنها به‌صورت روزانه انجام می‌شود.
شیوع برخی بیماریها در اثر کمبود آب
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: کم‌آبی در عشایر موجب شیوع برخی بیماریها و افزایش هزینه‌های عشایر شده است.
وی می‌افزاید: خشکسالی همچنین موجب کاهش قیمت دام شده و زیان‌هایی را بر عشایر تحمیل کرده است.
علی پور تعداد دام عشایر این استان را حدود یک‌میلیون و ۱۷۹ هزار رأس اعلام می‌کند و می‌گوید: جامعه عشایری کهگیلویه و بویراحمد سالانه قابلیت عرضه ۹۴ هزار رأس گوسفند و بره، ۳۲۰ هزار رأس بز و بزغاله و دو هزار و ۶۰۰ رأس دام سنگین ازجمله گاو و گوساله را به بازار دارد.
وی از برنامه‌ریزی امور عشایر استان برای کاهش این مشکلات خبر می‌دهد و می‌گوید: توزیع علوفه و طرح زنجیره گوشت ازجمله این برنامه‌های در دست اجراست.
علی پور می‌افزاید: در طرح زنجیره تولید گوشت، سه میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی دریافت کردیم که از طریق تعاونی‌ها با عشایر قرارداد می‌بندیم تا آنان مجبور به فروش دام‌های خود نشوند و در فصول بعدی دام خود را بفروشند.
کوچ عشایر به کنار رودخانه ها
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد همچنین از آغاز کوچ اجباری و زودهنگام عشایر به دلیل مشکلات کم‌آبی خبر می‌دهد و می‌گوید: در برخی مناطق همچون بویراحمد سفلا و کهگیلویه عشایر به مناطق کنار رودخانه‌های پر آب استان همچون خیرآباد و مارون کوچ می‌کنند.
وی بیان می‌کند: زمان کوچ عشایر در دیگر مناطق استان اول آبان ماه اعلام شده است.
علی پور می‌گوید: در حین کوچ، آب موردنیاز عشایر استان و همچنین عشایر استان‌های اصفهان، بوشهر، فارس و خوزستان که از این استان عبور می‌کنند تأمین خواهد شد.
به گزارش خبرنگار مهر، هم‌اکنون جامعه عشایری استان با ۱۱ هزار و ۱۲۰ خانوار و جمعیتی بالغ‌بر ۷۰ هزار و ۶۷۲ نفر حدود ۱۲ درصد جمعیت کهگیلویه و بویراحمد را تشکیل می‌دهند.
اما این جامعه تولیدکننده، هیچ‌گاه آن‌گونه که شایسته آن هستند مورد حمایت مسئولان قرار نگرفته‌اند. به همین دلیل شاخص‌های زندگی در این جامعه کمتر از دیگر جوامع است و شاهد کاهش سالانه جمعیت عشایری هستیم.
حمایت‌های مسئولان از این جامعه پرتلاش و تولیدکننده می‌تواند از زوال این زندگی ساده اما زیبا جلوگیری کند زیرا با حذف زندگی عشایری، این تولیدکنندگان فعال جامعه به مصرف‌کنندگانی در حاشیه شهرها بدل می‌شوند که به دلیل عدم تناسب فرهنگی آنان با جامعه شهری، مشکلات فرهنگی و اجتماعی عدیده‌ای در این مناطق بروز می‌کند.
خبرنگار: شریف اسلامی
نظر شما