خبرگزاری مهر - گروه استانها: سالنامه زنبوری سوادکوه دو فصل پرکار و کم‌کار دارد، شکوفه‌های بهارنارنج، موسم شهد درختان جنگلی و هنگامه کوچ به مناطق ییلاقی همگام با شروع گرده‌افشانی گیاهان وحشی ارتفاعات، فصل پرکار زنبورداری است.
شهریور سرد ارتفاعات، زمان بازگشت به پایین‌دست و استفاده از شهد پیچک جنگل‌های سوادکوه نیز فصل پرکار زنبورداری است و پس‌ازآن فصل کم‌کار و زمستان طولانی شروع می‌شود.
سوادکوه باآنکه محیطی مستعد برای زنبورداری است اما انگار در کنار دیگر مشاغل روستایی و تولیدی توجه چندانی به این صنعت سودآور و توسعه آن نشده است
شهرستان سوادکوه باآنکه محیطی مستعد برای زنبورداری است اما انگار در کنار دیگر مشاغل روستایی و تولیدی توجه چندانی به این صنعت سودآور و توسعه آن نشده است.
باآنکه گرد پیری بر موهایش نشسته اما همچنان عاشق زنبورداری است و می‌گوید باوجود هزینه‌های سرسام‌آور زندگی و بارش باران در هنگام گرده‌افشانی، باغات سم‌پاشی شده و خشکی آب‌وهوا که از میزان عسل می‌کاهند هرگز به این فکر نیفتاده‌ام که با تزریق شکر در فصل پرکار، عسل بیشتری به دست آورم.
تمام مشتری‌هایش به طبیعی بودن عسلش اطمینان دارند و عسل طبیعی را به‌شرط آزمایش می‌فروشد. مهرماه است و آخرین فرصت برای زنبوردار سوادکوهی، چراکه بعدازاین دیگر نه شهدی است و نه گلی، اگر هم چیزی باشد، بارش پی‌درپی باران این امکان را می‌گیرد.
چند وقتی از کوچ بازگشته، کلنی زنبورهایش را که سرانگشتی می‌شمارم بیشتر از ۱۰۰ کندوست، خشکی بهار امسال او را از برداشت محصول در ارتفاعات شهرستان ناامید کرده، به همین خاطر به باغات قزوین رفته بود و از برداشت عسل آنجا رضایت دارد.
علی فزونی مدیرعامل تعاونی زنبورداران سوادکوه شمالی از دردسرهای این حرفه می‌گوید: مسائل حقوقی برای دفاع از زنبورداران برای گرفتن تسهیلات از جهاد، مجوز اسکان در مراتع و جنگل‌ها و پیگیری مسائل کوچ زنبورداران به دیگر شهرستان‌ها ازجمله وظایف این تعاونی است.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر ادامه می‌دهد: مجوز اسکان برای زنبورداران بنا به درخواست زنبوردار و سالانه صورت می‌گیرد، هرچند، اسکان چندباره یک زنبوردار در یک مکان، حقی برای آن زنبوردار ایجاد می‌کند، حقی که بیشتر اخلاقی است تا حقوقی و اکثر زنبورداران آن را محترم می‌شمارند.
۳۰۰ زنبوردار در مازندران فعال هستند
فزونی، زمان شروع به کار تعاونی زنبورداری را از سال ۱۳۶۰ می‌داند و می‌گوید: این تعاونی هزار و ۲۷۰ سهام دار دارد، اما در حال حاضر حدود ۳۰۰ زنبوردار فعال در منطقه وجود دارد که بیشتر آن‌ها مربوط به سوادکوه شمالی است.
ادامه می‌دهد: تعاونی از ابتدای تأسیس در شیرگاه شکل‌گرفته و در سال اخیر، پس از جداسازی دو شهرستان، باوجود جداسازی جهاد کشاورزی دو شهرستان از هم، هنوز تعاونی در شهرستان سوادکوه شکل نگرفته و این تعاونی همچنان به زنبورداران دو منطقه خدمات می‌دهد.
از هدایت محمدی رئیس مرکز جهاد کشاورزی زیرآب، چرایی شکل نگرفتن تعاونی زنبورداری در شهرستان را جویا می‌شوم که تأمین نشدن زمین را عامل برای تأسیس نشدن تعاونی در سوادکوه می داند.
طبق آمار سال گذشته جهاد کشاورزی شهرستان سوادکوه، ۱۴۹ زنبوردار در این شهرستان فعال‌اند، اما بی‌گمان تعداد زنبوردارن بیشتر از این تعداد است، چراکه در سرشماری‌ها، تنها زنبوردارانی شمرده‌شده‌اند که در زمان سرشماری عضو تعاونی زنبورداران بوده‌اند.
عباسعلی پورمند کارشناس تولیدات دامی مدیریت جهاد کشاورزی سوادکوه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه سرشماری در نیمه اول مهرماه سال جاری در شهرستان انجام می‌گیرد، اظهار امیدواری می‌کند که با این طرح، آمارها دقیق‌تر شوند.
پراکندگی زنبورستان‌ها و جابجایی آن‌ها، تغییر پی‌درپی تعداد کلنی‌ها موجب سخت شدن انجام سرشماری‌ها می‌شود
وی درعین‌حال معتقد است: پراکندگی زنبورستان‌ها و جابجایی آن‌ها، تغییر پی‌درپی تعداد کلنی‌ها موجب سخت شدن انجام سرشماری‌ها می‌شود.
در حین مصاحبه با کارشناس تولیدات دامی جهاد، با نگاهی به قفسه‌ها می‌توان دید در شمار انبوه زونکن‌های مربوط به دام، تنها به‌اندازه انگشتان یکدست، زونکن مربوط به زنبورها وجود دارد و اما کارشناس تولیدات دامی جهاد کشاورزی سوادکوه، علت اندک بودن پرونده‌های مربوط به زنبورداری را جداسازی دو شهرستان و انتقال نیافتن کامل اطلاعات می‌داند و معتقد است: تا پیش‌ازاین تمام امور مربوط به زنبورداری در جهاد شیرگاه انجام می‌شد و بخش زنبورداری این شهرستان نوپاست.
وی ادامه می‌دهد: قصد داریم در کنار سرشماری پرسش‌نامه خودتنظیمی هم تهیه کنیم که منجر به شناخت رفتار زنبورها و استفاده از تجربیات زنبورداران خواهد شد.
با توجه به آن‌که سه کنشگر عمده در این عرصه، زنبورداران، تعاونی زنبورداران و جهاد کشاورزی است، ازاین‌رو چگونگی تعامل میان این سه، مهم‌ترین عامل در رونق این حرفه و همچنین جلوگیری از افزایش عسل کم کیفیت تزریقی است.
برآیند بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر بتوان زنبورداران منطقه را در دو گروه بی‌پروا (منفعتی) و محافظه‌کار (معیشتی) تقسیم کرد، بیشتر زنبورداران منطقه درگروه دوم قرار می‌گیرند و برای اکثر افراد این گروه، زنبورداری شغل دوم و نگاه این افراد به زنبورداری، یک نگاه کمک معیشتی است. همچنین کسانی درگروه اول (بی پروا) قرار می‌گیرند به این حرفه از منظر تجارت و کسب منفعت می‌نگرند و در جستجوی راه‌های پربازده هستند اما آنگاه‌که دست‌یابی به راه‌های مثبت، سخت باشد راه‌هایی چون تولید عسل تزریقی و تقلبی ظهور می‌کند.
بی‌شک، توسعه و رونق این حرفه بیشتر درگرو گروه بی‌پرواست، اما آنگاه‌که این بی‌پروایی در پی ضربه به دیگری نباشد و شکل منفعت جمعی به خود گیرد. مطمئناً، عامل ایجادکننده یک منفعت جمعی برای کلیه زنبورداران و دیگر اقشار مصرف‌کننده، جهاد کشاورزی است.
نظارت و آموزش به زنبوردار برای آگاهی از راه‌های نوین افزایش بهره‌وری از زنبور، استفاده از تجربیات ارزشمند زنبورداران به رونق صنعت زنبورداری کمک خواهد کرد و اجرای طرح سرشماری زنبورداران می‌تواند آغازی برای شناخت دقیق‌تر و برداشتن قدم‌های حمایتی برای استفاده از تمام ظرفیت زنبورداری باشد.
نظر شما