حجت‌الاسلام حسن صباغیان در گفتگو با مهر با تأکید بر لزوم حفظ وحدت، هیئت‌های مذهبی در ایام عزاداری را موظف به رعایت آیین‌نامه‌ها ازجمله پرهیز از اهانت به مقدسات دیگران و رعایت ساعات فعالیت می‌داند.
رئیس شورای هیئت‌های مذهبی خراسان رضوی با تأکید بر پرهیز مداحان از اهانت به مقدسات دیگران در عزاداری‌های محرم یادآور می‌شود: در برخی از مناطق استان ازجمله شهرستان‌های تربت‌حیدریه، تایباد، خواف، باخرز، صالح آباد و سرخس که مراسم به‌صورت تلفیقی و با حضور پیروان سایر مذاهب برگزار می‌شود رعایت این ملاحظات حساسیت بیشتری دارد.
به‌منظور آشنایی بیشتر با دستورالعمل‌های هیئت‌های مذهبی و تشریح محدودیت‌ها و ملاحظات در نظر گرفته‌شده در این راستا با حجت‌الاسلام حسن صباغیان رئیس شورای هیئت‌های مذهبی خراسان رضوی به گفتگو نشستیم.
وظیفه شورای هیئت‌های مذهبی در این ایام چیست؟
نظارت کامل بر فعالیت هیئت‌های عزاداری‌ها،اعلام برنامه زمان‌بندی برای عزاداری به هیئت‌ها و درواقع تلاش در راستای جلوگیری و ممانعت از به حاشیه رفتن هیئت‌ها در دایره وظایف ذاتی شورای هیئت‌های مذهبی است.
در این راستا چه اقدامی انجام دادید؟
اعلام بیانیه و میثاق نامه یکی از برنامه‌هایی است که به‌منظور حفظ نظم و جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای مردم انجام داده‌ایم و تمام هیئت‌ها ملزم به رعایت آن هستند.
ماه‌های محرم و صفر فرصت بی‌نظیر فرهنگی است و لذا ارزش‌های موجود در هیئت‌های مذهبی و حتی آسیب‌ها را نیز فرهنگ‌سازی کردیم تا از هدف اصلی که همانان ترویج و اشاعه فرهنگ حسینی و عاشورایی هستیم دور نشویم.
دسته روی هیئت‌ها آیا نیازمند کسب مجوز است؟
هیئت‌ها برای عزاداری به‌طور حتم باید مجوز بگیرند و در درخواست برای دسته روی شایسته است تا مسیر و زمان حرکت را مشخص کنند تا هماهنگی‌های لازم ازجمله با نیروهای انتظامی برای تأمین امنیت آن‌ها و مسائل ترافیکی انجام شود.
چه رفتارهایی ازنظر شما با شعائر اسلامی در هیئت‌ها مغایرت داشته و ممنوع است؟
رفتارهای تحریف آمیز و هرگونه آسیب مانند قمه‌زنی، عزاداری روی آتش، بیان اشعار سخیف در مراسم‌ها، لخت شدن و نیز انجام حرکات تحریک‌کننده در عزاداری‌ها ممنوع است.
زنجیرزنی هم مشمول این قوانین می‌شود؟
زنجیرزنی در اندازه متعارف اشکالی ندارد اما استفاده از زنجیرهای تیغ‌دار شبیه آنچه در برخی از کشورهای همسایه مرسوم است به علت جراحات و آسیبی که به بدن وارد می‌آورد ممنوع است.
برخی از هیئت‌ها از آلات موسیقی بهره می‌گیرند در این رابطه محدودیتی وجود دارد؟
به کار بردن ابزار و آلات غیر از طبل و سنج و بهره‌گیری از آلات موسیقی به‌ویژه دستگاه‌های الکترونیک ممنوع است.
حمل علم‌های آهنی که توسط هیئت‌ها در مراسم گردانده می‌شود چطور؟
به کار بردن نخل و علامت در دسته‌های عزاداری گفت: نخل به کار بردن در دسته‌های عزاداری اشکالی ندارد گر چه که در مشهد این رسم وجود ندارد و تنها در چند شهرستان معدود به‌کاربرده می‌شود اما در خصوص وسیله‌ای که علامت نام دارد و به‌صورت افقی در عزاداری‌ها حمل می‌شود توصیه می‌کنیم تا حد امکان برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت برای مردم آن را به‌عنوان زینت مکان عزاداری نصب کنند.
ساعات عزاداری نیز مشمول مقررات خاصی است؟
حداکثر زمان برای عزاداری تا ساعت ۲۲ و ۳۰ دقیقه شامگاه تعیین‌شده و برای هیئت‌هایی که مراسم شام دارند حداکثر ساعت ۲۳ مجاز در نظر گرفته شده است.
این مقررات شامل روز تاسوعا و عاشورا نیز می‌شود؟
برای شب‌هایی همچون تاسوعا و عاشورا که به عزاداری تا دیروقت ادامه دارد توصیه‌شده برنامه‌ها را تا حداکثر ۱۲ شب تمام کنند تا لطمه‌ای به زمان برپایی نماز صبح وارد نشود و برای مردم ایجاد مزاحمت نشود.
برپایی ایستگاه‌های صلواتی نیازمند دریافت مجوز است؟
ایستگاه‌های صلواتی زیر نظر شورای هیئت مذهبی استان فعالیت می‌کنند در استان نظر بر عدم افزایش تعداد این ایستگاه‌ها در عزاداری‌های محرم و صفر سال جاری است.
سال گذشته چند ایستگاه برپا شد؟
سال گذشته عدد آن به بیش از یک هزار ایستگاه صلواتی رسید اما اعلام رقم دقیق ایستگاه‌های صلواتی در سال جاری به علت آن‌که هنوز درخواست برپایی ایستگاه داریم به‌طور دقیق مشخص نیست.
در محرم سال گذشته شاهد وقوع حوادث ناگواری بودیم آیا نظارت بر ایستگاه‌های عزاداری امسال افزایش‌یافته است؟
در امور هیئت‌ها تمهیداتی اندیشیده شده تا برنامه‌هایشان در مساجد، تکایا و نیز ایستگاه‌های صلواتی نظارت شود تا از وقوع اتفاقات ناگوار ممانعت به عمل آید.
حادثه فوت چند روز پیش جوان ۳۰ ساله مشهدی در اثر برخورد میله پرچم با کابل فشارقوی و یا سایر حوادث ناگوار در طی سال‌های گذشته موجب شده تا به‌طور جد حفظ نکات ایمنی در دستور کار قرار گیرد.
در همین راستا برای برپایی ایستگاه‌های عزاداری متقاضیان باید علاوه بر هیئت مذهبی استان از چند نهاد دیگر ازجمله نیروی انتظامی، بهداشت، شهرداری و آتش‌نشانی مجوز بگیرند.
رعایت نکات بهداشتی در تغذیه هیئت‌های عزاداری از ضروریات و توجهات الزامی است و لذا مسئولان هیئت‌ها موظف‌اند استفاده از غذاهای سالم و بهداشتی، دقت در تاریخ‌مصرف مواد غذایی، بررسی سرد یا گرم بودن غذا، به کار بردن ظروف استاندارد را حتماً موردتوجه جدی قرار دهند.
بیشترین سخت‌گیری شما در چه بخشی اعمال می‌شود؟
به‌منظور بهره‌گیری بیشتر مردم و شرکت‌کنندگان از مفاهیم ارائه‌شده در مراسم سخت‌گیری ویژه‌ای در بخش خطبه و مداحی داریم به‌نحوی‌که از فعالیت برخی مداحان که در سبک‌های عجیب و نامأنوس می‌خوانند ممانعت به عمل می‌آید.
همچنین از دیگر نکاتی که هیئت‌های عزاداری باید مراعات کنند و حساسیت دارد تعطیلی عزاداری به هنگام اقامه نماز است.
توصیه خاصی برای هیئت‌ها در این ایام دارید؟
شعار مشترک تمام هیئت‌های مذهبی استان خراسان رضوی امسال «امام حسین(ع) الگوی صبر، همدلی با مؤمنین، جهاد با مستکبرین» است و توصیه می‌شود مبلغان این شعار را به‌صورت پارچه نوشته در مکان‌های مختلف و فضاهای مجازی که فعالیت دارند به کار ببرند.
چند هیئت مذهبی در استان فعالیت دارند؟
تعداد هشت هزار هیئت در استان به ثبت رسیده است که بیش از چهار هزار از این تعداد در مشهد مقدس فعالیت دارند.
امسال برنامه مشترک و یا خاصی در هیئت‌های مذهبی دنبال می‌کنید؟
امسال به‌صورت ویژه از هیئت‌ها خواسته‌ایم تا در برابر جنایات آل سعود و نیز بی‌تدبیری در مدیریت انجام اعمال حجاج به‌طور حتم روشنگری کنند و از جامعه بین‌الملل بخواهند بر مدیریت مشترک مراسم حج از سال‌های بعد اهتمام داشته باشد.
برنامه‌های عزاداری تنها در قالب مراسم در هیئت‌ها برپا می‌شود؟
خیر این مراسم به‌طورمعمول در سه قالب پی‌جویی می‌شود.
در قالب نخست که بیشتر در دهه ابتدای محرم فعالیت دارند عزاداری و نیز ترویج شعائر دینی محور برنامه‌ها است علاوه بر سخنرانی، منبر و قرآن‌خوانی در شهرستان‌ها نیز در مزار شهدا و یا امام‌زاده‌ها این قالب مراسم برگزار می‌شود.
در قالب دوم برنامه‌های هفتگی و به‌طورمعمول که قالب آن دعا است در شب‌های چهارشنبه دعای کمیل، شب و صبح جمعه دعای ندبه و سایر شب‌ها نیز زیارت عاشورا، دعای عهد و در بعضی روزها نیز زیارت آل یاسین توسط هیئت‌های عزاداری و با حضور مبلغان به‌عنوان مروج فرهنگ عاشورایی این مراسم برپا می‌شود.
قالب سوم هیئت‌های عزاداری را نیز جلسات خانگی توسط خواهران دنبال و برپا می‌شود که در این مراسم نیز ختم صلوات، نذر و نذورات ممکن است صورت پذیرد.
آیا برگزاری جلسات خانگی نیز به کسب مجوز نیاز دارد؟
خواهران سخنران در این جلسات باید به‌طورقطع مبلغه و دارای تائید از طرف سازمان تبلیغات اسلامی بوده و علاوه بر این دوره‌های مکتب را گذرانده باشند.
فعالیت‌های هیئت‌های استان آیا منحصر به ایام محرم است؟
خیر هیئت‌های عزاداری خراسان رضوی به‌طورمعمول در فعالیت‌های اجتماعی زیادی ازجمله راه‌اندازی صندوق قرض‌الحسنه، تشکیل خیریه به‌منظور کمک به افراد بی‌بضاعت در امر تهیه جهیزیه نقشی فعال دارند.
اردوهای فرهنگی و تفریحی خارج از استان و نیز زیارت عتبات عالیات و دیگر برنامه‌های زیارتی، تشکیل حلقه‌های صالحین و حلقه‌های معرفتی و اقدامات هم‌راستا با برنامه‌های نظام همچون راهپیمایی از فعالیت‌های دیگر هیئت‌های مذهبی استان است.
عزاداران حسینی از چه طریقی می‌توانند برای حضور در هیئت‌ها اطلاعات لازم را کسب کنند؟
عزاداران حسینی با شماره ۳۲۲۱۵۲۰۰ تماس بگیرند تا بهترین و نزدیک‌ترین هیئت به منزل آن‌ها جهت حضور معرفی شود.
برای شکایت و یا گزارش‌های مردمی نیز شماره تماسی در نظر گرفته‌شده است؟
چنانچه در عزاداری‌ها و مراسمی که در ماه‌های سوگواری محرم و صفر برگزار می‌شود حرکت، شی و یا شخصی مشکوک در بیرون و یا داخل هیئت‌ها مشاهده شد بهترین گزینه برای رسیدگی به این موضوعات تماس با پلیس ۱۱۰ است اما در صورت تخلف در نحوه برگزاری مراسم سوگواری با توجه به نکات مطروحه شهروندان محترم می‌توانند با کمیته بازرسی و نظارت شورای هیئت‌های مذهبی خراسان رضوی به شماره ۳۲۲۱۸۲۴۹ تماس حاصل کرده و گزارش و یا انتقاد خود را مطرح کنند.
نظر شما