خبرگزاری مهر - گروه استانها: طلاق تأثیرات متعددی را برای زن و مرد در پی دارد و زن مطلقه یا مردی که بنا به هر دلیلی از همسر خود جداشده به فراخور روحیات، خلقیات و شرایط خانوادگی با عوارض و پس‌لرزه‌های ناخوشایند این امر مواجه می‌شوند که گاهی مدت‌های طولانی و گاه تا آخرین لحظات عمر باید با آن دست‌وپنجه نرم کنند.
ابتدایی‌ترین عارضه طلاق، فشار خانوادگی است که بر روی برخی از افراد به فراخور شرایط فرهنگی و خانوادگی که با آن مواجه هستند، سنگینی می‌کند که البته میزان حساسیت‌ها و سنگینی این نگاه به‌مراتب در زنان بیشتر احساس می‌شود.
آسیب پذیری روحی زنان بیش از مردان است
صدیقه نوبهار کارشناس و مشاور امور خانواده در گفتگو با خبرنگار مهر دراین‌ارتباط اظهار داشت: اساساً آسیب‌پذیری روحی زنان در مقایسه با مردان در قبال فشارهای عاطفی بیشتر است و نگاه ناخوشایند جامعه به زن مطلقه بر بار روانی این امر نامیمون می‌افزاید.
وی افزود: البته نمی‌توان بدون استثنا چنین عوارضی را برای تمامی مردان یا زنان مطلقه متصور بود و به‌هرحال در مواردی، طلاق راه گشای مشکلات ناشی از زندگی مشترک خواهد بود.
نوبهار گفت: بااین‌وجود، چه بسیار مشکلات و تبعات ناخوشایند و تأسف باری همچون بحران‌های اقتصادی، سوءظن، حسادت، پرخاشگری، انزوا، افسردگی، اضطراب، فساد اخلاقی، اعتیاد و مصرف مشروبات الکلی و... که در پی واقع‌شدن طلاق حاصل می‌شود که نوع آسیب‌ها، میزان و عمق آن وابسته به ظرف زمانی، مکانی و وضعیت اقتصادی و روحی افراد متغیر است.
وی افزود :تجربه ثابت کرده در خانواده‌هایی که یکی از والدین در آن حضور ندارند، رشد روحی، عاطفی و اجتماعی و حتی عقلی در کودکان و یا نوجوانان با نارسایی‌هایی مواجه می‌شود و به نظر می‌رسد هر آنچه سن کودکان طلاق پایین‌تر باشد، به همان میزان تأثیرات منفی طلاق عمیق‌تر می‌شود.
نوبهار در تشریح مشکلات کودکان طلاق عنوان کرد: کابوس، بدخوابی و افسردگی از شایع‌ترین عوارض طلاق در گروه‌های سنی کودک و نوجوان محسوب می‌شود.
وی افزود: هر آنچه سن فرزندان بالاتر رود، تأثیرات منفی طلاق نیز کاهش می‌یابد اما این بدان معنا نیست که بلوغ، فرزندان آن‌ها را از آسیب‌های دوران طلاق مصون می‌سازد.
کارشناس و مشاور امور خانواده گفت: سنین ۹ تا ۱۵ سال به‌طورمعمول جزو مقاطع سنی محسوب می‌شود که در طی آن فرزندان از دنیای کودکی به دوران بلوغ و نوجوانی گام برمی‌دارند.
وی افزود: طلاق التهابات دوران بلوغ را تشدید می‌کند و گاهی می‌تواند تمایلات و رفتارهای افراطی خاص این مقطع را شدت بخشد.
نوبهار عنوان کرد: احساس رنج، منفی‌بافی، مقاومت، عدم ایجاد ارتباط با افراد خانواده، تمایل به آزادی از نمونه خصوصیاتی است که در زمان تقارن طلاق با بلوغ بیش‌ازپیش تشدید می‌شود.
وی افزود: در این مقطع سنی، فرزندان برای پر کردن خلأ وجود پدر یا مادر، با پناه بردن به محیط بیرون از خانه و یا جمع هم سن و سالان، مترصد جبران و تأمین کمبودها می‌شوند که گاهی این امر با فرار از خانه، ایجاد ارتباط با افراد ناباب، کارتن‌خوابی، اعتیاد، سیگارفروشی و...عجین می‌شود.
طلاق عاطفی جدایی خاموش و موذیانه
نوعی دیگر از طلاق، معطوف به جدایی‌های خاموشی می‌شود که در آن زوجین به نحوی موذیانه و مخفی از یکدیگر جداشده‌اند و بنا به دلایل گوناگون همچون مصلحت‌اندیشی برای آینده فرزندان، ملاحظات خانوادگی، محدودیت‌های اقتصادی، و... فاصله میان زن و مرد به شکل زیرپوستی رشد و نمو پیدا می‌کند اما هیچ‌گاه اعلام رسمی نمی‌شود.
برخی از کارشناسان معتقدند آثار مخرب این نوع از طلاق به‌مراتب بیشتر از طلاق رسمی خواهد بود، زیرا فرزندان این گروه از خانواده‌ها هیچ‌گاه به آرامشی نسبی در خانواده دست نمی‌یابند و مشاجرات و یا سردی و بی‌تفاوتی‌های مستمر، روح، روان، اندیشه و آینده فرزندان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
قائلان به این نظریه معتقدند در طلاق خاموش، زوجین و فرزندان در بلاتکلیفی کامل به سر می‌برند و به‌نوعی با آینده‌ای بی‌هدف و فاقد دورنما و افقی مشخص مواجه هستند.
کیومرث شرافتی روانشناس و آسیب‌شناس اجتماعی دراین‌ارتباط به خبرنگار مهر گفت: مطالعات انجام‌گرفته در ارتباط با بزه در کودکان، مؤید مشکلات عدیده والدین این کودکان در محیط خانه و خانواده است.
وی افزود: مشاجره، تنش و خشونت بخش جدایی‌ناپذیر زندگی و شرایط خانوادگی این گروه از کودکان محسوب می‌شود.
کودکانی که پس از طلاق میهمان بهزیستی می‌شوند
مرتضی قربانی رئیس بهزیستی شهرستان ملارد در گفتگو با خبرنگار مهر با تأیید تشدید بحران‌های خانوادگی در دوران پس از طلاق گفت:یکی از معضلات این دوران سرگردانی فرزندان بخصوص در مقاطع خردسالی است.
وی افزود: گاهی مشاهده می‌شود که به دلیل ناتوانی پدر از نگهداری فرزند خردسال و تشدید ناآرامی‌ها در کودک از یکسو و عدم قبول حضانت فرزند از سوی مادر، چنین کودکانی میهمان بهزیستی می‌شوند.
قربانی گفت: اگرچه مجموعه بهزیستی برای ارائه خدمات مطلوب به کودکان نهایت تلاش و امکانات خود را به کار می‌گیرد اما درهرصورت، این فضا با کانون خانواده که در آن پدر و مادر حضور دارند متفاوت است و در بسیاری از اوقات، فرزندان طلاق قادر به هضم و پذیرش ماجرا نیستند و با مشکلات خاص به خود مواجه می‌شوند.
آموزش‌های پس از طلاق اصلی ضروری و حائز اهمیت است
رئیس بهزیستی شهرستان ملارد با اشاره به لزوم پرداختن و توجه هر چه بیشتر به آموزش‌های پس از طلاق عنوان کرد: یکی از الزامات دوران پس از طلاق معطوف به آموزش پدر یا مادر مطلقه می‌شود.
وی افزود: به‌طور طبیعی این دوران، مقاطعی حساس محسوب می‌شود که فرزندان و حتی پدر و مادری که بنا به هر دلیلی از یکدیگر جداشده‌اند با شرایط خاص به خود روبرو هستند.
قربانی گفت: مدیریت بحران‌های روحی و عاطفی ناشی از گسست و ازهم‌گسیختگی خانوادگی و نحوه رفتار با فرزندان طلاق از ضروریاتی است که باید زیر نظر کارشناسان آموزش داده شود تا آسیب‌های این دوران به حداقل ممکن کاهش یابد.
رئیس بهزیستی شهرستان ملارد گفت: با عنایت به اهمیت موضوع، راه‌اندازی کلینیک مشاوره پیش از طلاق در این منطقه عملیاتی شد تا پس از ارجاع پرونده متقاضیان طلاق توافقی به این مرکز، مشاوره‌های لازم برای آن‌ها ترتیب داده شود تا شاید تجدیدنظر احتمالی در تصمیمات متقاضیان جدایی حاصل شود.
وی با اشاره به ارجاع ۱۳۰ پرونده به این کلینیک از ابتدای سال جاری تاکنون، گفت: صدور گواهی طلاق منوط به تأیید این مجموعه است و در صورت عدم سازش نیز مشاوره‌های پس از طلاق برای فرزندان و زن‌وشوهری که تصمیم به جدایی دارند در دستور کار قرار می‌گیرد.
آموختن مدیریت بحران‌های روحی و عاطفی و یا به‌اصطلاح کسب مهارت‌های زندگی، نه‌تنها در کاهش اثرات طلاق مؤثر است بلکه مؤلفه‌هایی تعیین‌کننده در پیشگیری از بروز شکاف و انشقاق در زندگی مشترک محسوب می‌شود.
به‌واقع پایه اصلی حفظ، بقا و دوام زندگی مشترک به آموزش استوار است، موضوعی حائز اهمیت که در گزارش بعدی به نحو دقیق‌تر به آن پرداخته خواهد شد.
خبرنگار:ناصر رمضانی
نظر شما