به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه گفت و گوی فرهنگی با موضوع وحدت میان مذاهب اسلامی و با حضور محمد صالح مصلح، عضو هیئت علمی دانشگاه بلخ افغانستان و همکار علمی دانشگاه مذاهب تهران و دکتر صادق گلزاده، معاون فرهنگی مجمع تقریب مذاهب اسلامی روانه آنتن شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه بلخ افغانستان و همکار علمی دانشگاه مذاهب تهران در این برنامه به عوامل اختلاف پرداخت و اظهار داشت: اگر بتوانیم ابزارهایی که موجب اختلاف میان مذاهب اسلامی شده است را تفکیک کنیم و آسیب شناسی کنیم، بهتر به راهکار می رسیم.
وی مسئله امامت را به عنوان مهمترین چالش بین شیعه و سنی عنوان کرد و بیان داشت: مسئله این است که آیا بعد از پیامبر اسلام، ولایت الهی از طریق انتصاب یا از طریق وصیت تداوم پیدا می کند یا ولایت الهی بر عهده خود انسان ها گذاشته می شود.
وی این اختلاف را دلیلی برای کشتن یکدیگر ندانست و گفت: مشکل این است که از این دیدگاه بهره نادرست می بریم زیرا تفاوت دیدگاه در میان هر گروه انسانی وجود دارد و حتی در خود تشیع نیز همه یکسان نمی اندیشند ولی اختلاف هایی که در خصوص تداوم ولایت بعد از امام زمان وجود داشته است، موجب نزاع میان یکدیگر نشده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه بلخ افغانستان عنوان داشت: اگر کسی از نظر عقلی به این نتیجه رسید که ما نیاز داریم بعد از پیامبر اسلام، یک تکیه گاه وجود داشته باشد که هیچ گاه در او احساس خطا نکنیم، ریشه تفکر او تشیع است و اگر کسی بگوید بعد از پیامبر بشر به بلوغ عقلی رسیده است، ریشه تفکر او در سنت است که هر دوی اینها باید برای بشر دستاوردهایی داشته باشند.
همکار علمی دانشگاه مذاهب تهران با بیان اینکه تشیع و اهل سنت هر کدام یک دیدگاه دارند، گفت: اگر به عنوان یک شیعه نگاه کنیم، همان روالی که در جامعه جاری و ساری است را می بینیم. من به عنوان کسی که دانش آموخته دو طرف هستم یعنی اهل سنت و تشیع، این سوال را مطرح می کنم که چرا بعد از پیامبر، هیچ پیامبری فرستاده نمی شود.
وی به تعدد دیدگاه ها در این خصوص اشاره کرد و بیان داشت: یک دیدگاه را اقبال مطرح می کند که آن را شهید مطهری هم در امامت و رهبری مطرح می کنند. اقبال می گوید پیامبر اسلام در میان دوره کودکی و بلوغ بشریت مبعوث شده است و نیرویی که در پیامبر اسلام وجود داشته است، توانسته است با هستی ارتباط برقرار کند و جهشی ایجاد کند که بشر را از پیامبر بی نیاز بسازد تا دیگر پیامبری ارسال نشود.
مصلح به دیدگاه اهل سنت اشاره داشت و گفت: آنها معتقد هستند قرآن کریم اقیانوسی است که در دل آن شناور می شوند و از آن با اجتهادی که به دست می آوریم، جواهر گرانبهایی را بیرون می آوریم. شهید مطهری هم می گوید اگر به دستاورد بشر در صد سال اخیر نگاه کنید با تمام دوره بشر قابل مقایسه نیست زیرا بعد از این بشر به تکامل رسیده است.
وی افزود: ما نیاز به امام به این دلیل داریم زیرا هنوز هم گرفتار اشتباه و مغالطه می شویم. امام به عنوان کارشناس قابل اعتماد دین راه درست را می گوید در حالی که اقبال به عنوان یک سنی معتقد است نیازی به امام نداریم. حقیقت این است اگر به مباحث به این شکل نگاه کنیم، آن اقدامات تکفیری یا اتهاماتی که درباره گمراهی به یکدیگر می زنیم را انجام نمی دهیم زیرا شهید مطهری کاملا به اقبال احترام می گذارد و این دیدگاه ها هیچ گاه به دشمنی و تکفیر تبدیل نمی شود.
دکتر صادق گلزاده معاون فرهنگی مجمع تقریب مذاهب اسلامی در ادامه با بیان اینکه با واژه هایی روبرو هستیم که باید تکلیفمان را با آن روشن کنیم، گفت: یکی از واژه ها وحدت است که باید پرسید این وحدت باید بر اساس چه چارچوبی صورت بگیرد. وحدت یعنی همبستگی، انسجام، اتحاد، منازعه نداشتن و مقابل یکدیگر قرار نگرفتن.
وی با طرح این پرسش که وحدت بر محور چه چیزی است، اظهار داشت: نباید واقعیت ها را پنهان نگاه داریم و باید با واقعیت ها کنار بیاییم و این را باید مبنا قرار دهیم که وحدت جامع ترین تعریف است که کسی با آن نمی تواند مخالفت داشته باشد. خود تعریف وحدت باید یک جامع فراگیر و قابل قبول طرفین باشد.
وی در تعریف وحدت بیان داشت: وحدت در حقیقت تاکید بر محور مشترکات است چرا که وقتی اسلام را نگاه می کنیم، حجم زیادی از باورهای مشترک را می بینیم. به عنوان مثال در اعتقاد به خدا، شیعه و سنی نداریم و همه یکی هستند و جنگ و دعوایی وجود ندارد و این جنگ و دعوا برای برهم زدن این موضوع بی عقلی است.
گلزاده افزود: کسی که جنگ راه می اندازد تا این وحدت را برهم بزند، یک وحدت دینی و قرآنی را بر هم می زند و فرقی نمی کند که شیعه باشد یا سنی. وقتی بیان می شود که وحدت بر محور مشترکات، یعنی جنگ و دعوا معنی پیدا نمی کند.
معاون فرهنگی مجمع تقریب مذاهب اسلامی از نبوت به عنوان دومین عامل وحدت یاد کرد و اظهار داشت: خاتم پیامبران برای همه مسلمین با هر نوع مذهبی است و در جزئیات نیازی به ورود نیست و همچنین معاد که این سه اصل کاملاً میان همه مسلمین مشترک است.
وی خاطرنشان کرد: در انتها دو اصل باقی می ماند؛ اصل امامت و اصل عدل. نمی گویم این دو اصل اختصاصی شیعه است بلکه اختلاف قرائت در این دو اصل وجود دارد وگرنه سنی هم به امامت معتقد است. در عدل هم سنت به آن اعتقاد دارد. شیعه عدل را اصل اعتقادی می داند و سنت عدل را به اقتضای خداشناسی و توحید از صفات الهی می داند و بر اساس صفت الهی بودن به عدل اعتقاد دارد.
شایان ذکر است برنامه گفت و گوی فرهنگی هر شب ساعت ۲۰ از شبکه رادیویی گفت و گو پخش می شود.
نظر شما