خبرگزاری مهر - گروه استانها: نیما نام یک حرکت برای نوسازی شعر فارسی نیست بلکه یک تلاش برای ماندگاری و احیای سرزمینش در دوره پرمخاطره مدرن است و نیما آمده است تا ایران را در شعرش و با شعرش زنده کند.
به گفته نیما پژوهان شعر نیمایی یک مخاطب و یک محبوب بیشتر ندارد و آن ایران است و آنچه خواب را «شب همه‌شب» در چشمش می‌شکند، مویه برای مردمش است. نیما جایی به‌صراحت وطنش را مخاطب قرار می‌دهد و می‌نویسد «این وطنم، ای وطنم، همه رنج‌های من برای مردمی بود که در سرزمینی به اسم ایران بودند».
به تأکید نیما پژوهان اگرچه فردوسی را به درسی پدر همه ایرانیان خوانده‌اند زیرا درد میهن داشت و سخت‌کوشی شعری‌اش خدمت ماندگار و تعالی بود، به همین سیاق می‌توان نیما را پدر همه ایرانیان در روزگار مدرن به شمار آورد.
دکتر علی فردوسی استاد دانشگاه برکلی کالیفرنیا و نیما پژوه در این زمینه می‌نویسد: نیما درد وطن داشت و کوشش جانکاه شعری‌اش خدمت به بقای ایران و گذار آن به عصر نود بود و اگر نیک بنگریم، مرغ آمین نیما همان سیمرغ فردوسی است،
مهم‌ترین گام نیما علاوه بر انقلاب در شعر، سرودن اشعار تبری در مجموعه‌ای بانام روجا برای زنده نگاه‌داشتن زبان تبری است و این اشعار منبعی غنی از واژگان، ترکیب‌ها، باورها، آیین‌ها، ضرب‌المثل‌ها و نمادهای تبری است.
مثل همه مردم، من حرف خودم را می‌زنم، اگر آن‌ها زبان خود را مخلوط کرده‌اند من هم مخلوط می‌کنم اما حرص آن دارم با کلماتی مخلوط شود که قبیله من دارد آن را فراموش می‌کند
ازاین‌رو نیما در مقدمه روجا می‌گوید: مثل همه مردم، من حرف خودم را می‌زنم، اگر آن‌ها زبان خود را مخلوط کرده‌اند من هم مخلوط می‌کنم اما حرص آن دارم با کلماتی مخلوط شود که قبیله من دارد آن را فراموش می‌کند.
بیژن قیصری شاعر و نیما پژوه، تغییر بنیادین شعر و قافیه را ازجمله اقدامات نیمایی برشمرد و گفت: برخی معتقدند نیما وزن و قافیه را خراب کرد اما شعر نیمایی وزن و قافیه دارد اما در شعر کلاسیک ساختار در بیت است و شعر خوب باید ارگانیک باشد.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر، تعهد در شعر نیمایی را از ویژگی‌های بارز آن برشمرد و گفت: تعهد نیما در دفاع از حیثیت انسانی است و زمانه‌اش به دلیل انقلاب‌های اجتماعی همه‌کسانی که رویکرد عدالت‌خواهانه داشته‌اند، زیر پرچم راست و چپ قرار می‌گیرند ولی نیما زیر باران نرفت.
نیما پدر شعر آسیا
وی به تأثیر منطقه‌ای نیما و شعرش اشاره کرد و گفت: در عرصه منطقه در افغانستان، پاکستان، ترکیه، عراق و غیره پس از نیما به شعر نو مبادرت ورزیدند، ازاین‌رو می‌توان نیما را پدر شعر آسیا نام نهاد.
قیصری با عنوان اینکه نیما ایران را با شعرش و در شعرش زنده کرد، تصریح کرد: شعر نیما یک مخاطب به نام ایران دارد.
منصور علی‌اصغری نویسنده کتاب بررسی موضوعی سروده‌های تبری نیما یوشیج نیز بابیان اینکه نیما به‌عنوان پدر شعر نو پدر فرهنگ و هنر معاصر ایران است، بیان داشت: توجه به زبان مادری یا تبری از سوی نیما مهم‌ترین گامش برای احیای این زبان است.
وی بابیان اینکه زبان تبری سال‌هاست در معرض خطر و نابودی قرار دارد، افزود: دراین‌بین انسان‌های علاقه‌مند به زبان و فرهنگ تبری بوده‌اند که عمر و همت خود را صرف زنده نگاه‌داشتن آن کرده‌اند و نیما یوشیج، پدر شعر نوین فارسی یکی از آن‌هاست.
وی اظهار داشت: دغدغه اصلی نیما، حفظ و احیای زبان تبری بود و او در نامه‌ها، دست‌نوشته‌ها و مقدمه دفتر روجا به این دغدغه اشاره می‌کند و در نامه‌ای که به برادرش می‌نویسد، سه بار از وی می‌خواهد که تاریخ طبرستان و دیوان امیر پازواری را برای تهیه‌کرده و ارسال کند.
او نگران آینده‌ای بود که جوانان سخن گفتن با زبان مادری را عار بدانند و کم‌کم این زبان به فراموشی رود
علی‌اصغری با عنوان اینکه دیوان روجا بیش از ۴۵۴ دوبیتی دارد از نیما به‌عنوان ستاره روجا و چنان خروسی که نوید صبح گاهان است، یاد می‌کند و می‌گوید: او نگران آینده‌ای بود که جوانان سخن گفتن با زبان مادری را عار بدانند و کم‌کم این زبان به فراموشی رود.
وی افزود: نیما روجا را که راهنمای مسافران شب و نشانه روز است، به خون‌دلی خودش تعبیر می‌کند که در شب راهنمای وی است و در اصل نیما می‌خواهد بگوید که من همچنان روجا، راهنمای مردم هستم.
ابراهیم نجار نیما پژوه و استاد دانشگاه نیز با اشاره به مشکل نیما و معاصرانش گفت: در دوره مشروطه انقلابی به نام مشروطیت به وقوع پیوست و اصطلاحات جدید مانند آزادی، دمکراسی، پارلمان و غیره را وارد کرد و به‌نوعی جسد مدرنیزم بود که بدون آموزش و تعلیم و تربیت عقیم ماند.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه درواقع ایران جسد مدرنیسم را وارد کرد و در ذهنیت سنتی ماند اظهار داشت: انسان سنتی ذهنیتی حماسی دارد و خود را در حفظ امانت گذشته پایبند می‌داند.
به گفته نجار، دانشگاه مظهر مدرنیته است اما معلمان و مدرسان فرهنگان و ادبیات آن وابسته به ادبیات کلاسیک هستند واحدهای دانشگاهی ما نیز سبک هندی فرارتر نمی‌رود وقتی متولیان چنین رویکردی دارند، ارزش ادبیات معاصر در دانشگاه‌هایمان چهار واحد درسی بانام کلیله‌ودمنه می‌شود.
این نیما پژوه ادامه داد: این نگاه سنتی و مظهر مدرنیته در دانشگاه سبب می‌شود تا در کتاب‌های درسی‌مان تنها یک شعر از نیما وجود داشته باشد و یکی از مقصران فراگیر نشدن شعر نیمایی، دانشگاه‌ها هستند.
وی مشکل دیگر را وجود نیما خراب کن‌ها برشمرد و گفت: گروهی که درک درستی از شعر نیمایی نداشتند و تعدادشان هم کم نبوده است، در فضای غبارآلود جامعه رشد مصنوعی کردند و سبب شدند تا مخاطبان نتوانند درک صحیحی با شعر جعلی نیمایی داشته باشند.
گروهی که درک درستی از شعر نیمایی نداشتند و تعدادشان هم کم نبوده است، در فضای غبارآلود جامعه رشد مصنوعی کردند و سبب شدند تا مخاطبان نتوانند درک صحیحی با شعر جعلی نیمایی داشته باشند
وی جهانی بینی نیما را تازه دانست و گفت: نیما حوزه‌ای را تجربه کرد که فرهنگ رسماً و قویاً آن را تکذیب می‌کرد.
میثم زندی دبیر و بنیان‌گذار همایش سالانه نشان نیما در همایش ملی شب نشان نیما با تأکید بر اینکه قدر نیما را باید بشناسیم و نام او را در کنار نام‌هایی چون سعدی و فردوسی و حافظ بگذاریم بیان کرد: نیما طلسم مدرن شدن را در ایران و همیشه شکسته است و دیگر تاریخ ما به عقب بازگشتنی نیست.
وی با اظهار اینکه عرصه‌های مختلف هنر مانند سینما و تئاتر نیز مدیون نیماست، ادامه داد: نیما یوشیج پدر عرصه‌های مختلف هنری و ادبی بوده است ولی کمتر به آن پرداخته‌شده است و موسسه مردم‌نهاد نیما به دنبال آن است که نشان و مرام نیما موردتوجه قرار گیرد.
وی بابیان اینکه نیما شاعر رنج مردم بوده است و طلسم مدرن شدن را در ایران و در زمان چه کنم چه کنم ادبی می‌شکند اظهار داشت: انقلاب نیمایی فقط یک انقلاب صوری، انقلابی صرفاً در ریخت شعر فارسی نیست، انقلاب نیمایی، انقلابی در مضامین، رویکردها و شگردهای شعری فروکاستنی نیست.
زندی با اشاره به اینکه سینمای ایران نیز مدیون نیما یوشیج است، ادامه داد: نیما فقط در حوزه شعر و شاعری ظهور و بروز نکرد بلکه در حوزه سینما و تئاتر نیز اندیشه‌هایی دارد که کمتر به آن پرداخته‌شده است.
بنیان‌گذار همایش سالانه نیما یوشیج ادامه داد: نیما جامعه را به دورانی پرتاب می‌کند و از او به‌عنوان قهرمان واقعی در تاریخ ادبیات ایران یاد می‌شود و نقشش در حوزه اندیشه چنان تأثیرگذار بوده است اما کمتر به آن پرداخته‌شده است.
نیما شاعر رنج‌های ردم بوده است و مایه اصلی اشعارش به گفته خودش رنج است و با همه بزرگی و رنجی که برای روشنگری مردم کشیده، همچنان رنج نوسازی شعر و ادب این سرزمین کهن را بر دوش کشیده است و این شاعر بزرگ در ۱۳ دی‌ماه زمستان ۱۳۳۸ رخ در نقاب خاک کشید اما اندیشه‌اش جاوید مانده است.
نظر شما