مشکلات روانی بعد از جراحی بیمار در دست پزشک است

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر پرویز دریایی با توجه به آثار روانی و اجتماعی عوارض بعد از جراحی در بیماران و خانواده های آنها، اظهارداشت: آثار روانی و اجتماعی جراحی در بیمار و همراهان آن به نوع بیماری، روش درمان و جراحی بستگی دارد. برای مثال جراحی به دو دسته جراحی های کم خطر و پرخطر تقسیم می شود که نوع و شدت عوارض در هر یک از جراحی ها بسیار متفاوت است که پیش بینی و مطرح کردن این عوارض احتمالی قبل از جراحی نیازمند تجربه پزشک است.

وی افزود: برخی از عوارض جراحی ها قابل پیش بینی و برخی دیگر در حین جراحی و بر حسب شرایط بیمار رخ می دهد. برای مثال در یک جراحی ساده مانند «ختنه» که جزو جراحی های کم خطر محسوب می شود احتمال بروز عفونت و خونریزی وجود دارد اما انجام آن نیاز به بررسی قبل از عمل توسط پزشک دارد زیرا ممکن است کودک زمینه ابتلا به بیماری هموفیلی را داشته باشد و طی جراحی دچار خونریزی بسیار شدید شود بنابراین عوارض اجتناب ناپذیر کم خطر و پر خطرجراحی باید برای پزشکان حائز اهمیت باشد تا آثار سوء و نگران کننده برای خانواده ها ایجاد نشود.

دبیر علمی انجمن جراحان عمومی تصریح کرد: برای مثال یک پزشک باید قبل از انجام ختنه برای یک نوزاد هشدارهایی را به خانواده ها اطلاع دهد تا در حین بروز عوارض احتمالی آنها دچار استرس و نگرانی نشوند. قبل از ختنه والدین باید بدانند یک روز کامل (۲۴ ساعت) مراقب فرزند خود باشند تا دچار خونریزی و عفونت نشود و اگر بعد از این مدت کودک دچار خونریزی شد ارتباطی به جراحی ندارد بلکه متوجه مراقبت نکردن خانواده و یا تحرک بیش از حد نوزاد است.

دریایی در ادامه گفت: اما در جراحی های پرخطر که پزشک با یک بیمار مبتلا به بیماری های خاص مواجه است پیش بینی نوع عارضه و مطرح کردن آن نیاز به تبهر پزشک دارد که البته در کشور ما به دلایل وجود مسائل اخلاقی و احساسی مطرح کردن عوارض جراحی های پرخطر برای بیمار و همراه آن از سوی پزشک با مشکلاتی همراه است.

وی افزود: برای مثال زمانیکه پزشک تشخیص سرطان برای بیماری را می دهد باید به گونه ای مطرح سازد که بیمار و همراه آن دچار مشکلات روحی و روانی نشوند زیرا بیمار با شنیدن کلمه «سرطان» قبل از اینکه دچار مرگ جسمی شود به مرگ روحی مبتلا می شود بنابراین پزشک باید یا خود و یا به کمک همراه بیمار مسائل ناشی از بیماری و عوارض جراحی را برای بیمار ترسیم سازد.

دبیرعلمی انجمن جراحان عمومی، اظهار کرد: اما در برخی بیماری های خاص مانند غده پاروکید (غده بزاقی فک) که بیمار دچار مشکل ظاهری می شود، ترسیم عوارض جراحی برای وی  کمی قابل درک ترخواهد بود.

دریایی با بیان اینکه نوع برقراری ارتباط پزشک با بیمار در جراحی های پرخطر نسبت به جراحی های کم خطر و انتخابی بسیار متفاوت است، گفت: در جراحی های انتخابی  بیمار قبل از مراجعه اطلاعاتی را کسب و سپس برای انجام آن به مراکز درمان مراجعه می کند  در نتیجه بیمار خود را برای شنیدن هر گونه عارضه ای آماده کرده است اما در جراحی های پرخطر به خصوص زمانی که بیمار از نوع بیماری خود اطلاعی ندارد مطرح کردن نوع بیماری و روش درمان می تواند آثار مخرب روحی و روانی برای بیمار و همراه آن داشته باشد.

وی با تاکید براینکه برقراری ارتباط پزشک با بیمار در جراحی های پرخطر دارای پیچیدگی های خاصی است، عنوان کرد: برای مثال زمانی که در یک سانحه تصادف تمام اعضای خانواده فوت می کنند و تنها فرزند آنها جان سالم به در می برد و به مرکز درمانی منتقل می شود مطرح کردن اتفاقی که رخ داده برای پزشک بسیار سخت است که در این زمان شاید نیاز باشد برای برقراری ارتباط و حفظ روحیه بیمار از قاضی و یا حاکم شهر کمک گرفته شود بنابراین یک پزشک باید تمام راه های برقراری ارتباط با یبمار را به خوبی بشناسد.

دبیرعلمی انجمن جراحان عمومی در پایان خاطرنشان کرد: عوارض ناشی از جراحی همیشه برای بیمار دردناک است به گونه ای که گاهی نیاز است فرد برای رفع عوارض جراحی مجدد انجام دهد بنابراین یک فرد علاوه بر درد بیماری دچار مشکلات روحی و روانی می شود که برای به حداقل رساندن این مشکلات باید پزشکان راه های برقراری ارتباط با بیمار و همکاری با همراهان را به خوبی بدانند و بیماران نیز با مشاهده اولین علائم بیماری به پزشک مراجعه کنند تا دیگر نیاز به جراحی وجود نداشته باشد.

یازدهمین کنگره سالیانه انجمن علمی جراحان عمومی ایران با رویکرد نگرشی بر عوارض جراحی 25 لغایت ۲۷ فروردین ۹۵ در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار می شود.