به گزارش مهر، به طور كلي يك سلسله نيازهاي اساسي وجود دارد كه براي تمام معلولان در كشورهاي در حال رشد عموميت دارد. اولين مساله مربوط به مواد خواندني است كه در اين مورد تفاوت آشكاري ميان كشورهاي در حال رشد و كشورهاي پيشرفته وجود دارد.
ميانگين سن معلولان در كشورهاي در حال رشد، به طور بارزي پائين تر از ميانگين سن اين قبيل افراد در كشورهاي صنعتي است. در كشورهاي در حال رشد، بيشتر معلوليت ها با دلايل ژنتيكي و ارثي است، در حالي كه در كشورهاي صنعتي بيشتر علل اكتسابي دارد.
بهره مندي از مهارت هاي خواندن بدون دستيابي مستقيم به مواد خواندني چاپي اعم از بريل و چاپ درشت، بسيار مشكل است و كودكان نابينا بايد آموزش را با بريل و كودكان با ضعف در بينايي، با چاپ درشت شروع كنند. اين بدان معنا نيست كه آموزش هاي ديداري ، شيوه هاي مناسبي براي يادگيري نيستند، بلكه بايد به اين نكته توجه داشت كه كسب مهارت هاي خواندن از طريق گوش در بزرگسالي نيز امكان پذير است و بايد اين قبيل مهارت ها بعد از دستيابي به توانايي هاي خواندن، از طريق مواد چاپي حاصل شود تا نابينايان دچار سردرگمي نشوند.
با قبول اين واقعيت كه يادگيري بريل در جواني بسيار آسان تر است، درصد خوانندگان بريل در كشورهاي در حال رشد بايد بيشتر از كشورهاي پيشرفته باشد و اين مساله اي كاملا روشن است كه آموزش بريل به افراد نقاط دورافتاده بسيار دشوار است. براي اين منظور بايد از خودآموزهاي بريل كه در انگلستان پيشرفت زيادي نموده است، استفاده شود.
براي اين كه نابينايان بتوانند حداقل با زبان اول خود باسواد شوند، بايد ابتدا سعي در تهيه مواد به زبان بريل و چاپ درشت به زبان هاي بومي آنها نمود. خوشبختانه كدهاي بريل براي بيشتر زبان هاي محلي در منطقه آسيا تهيه شده است. با علم به اين كه توليدات بريل وقت گير و گران است، با استفاده از رايانه هاي پيشرفته و فن آوري هاي جديد، اين توليدات سريع تر و ارزان تر قابل دستيابي خواهد بود.
دسترسي به مواد خواندني براي نابينايان باسواد، خود مساله اي است كه در اين مورد نيز وضعيت در كشورهاي در حال رشد و پيشرفته متفاوت است. در كشورهاي پيشرفته ، اكثر مواد خواندني به وسيله پست براي نابينايان ارسال مي شود، به جز چند كشور كه كتاب ها، مجلات و ساير منابع آن را در كتابخانه هاي محلي توزيع مي كنند، اين امكان يا در كشورهاي رشد نيافته وجود ندارد و يا در سطحي بسيار نازل صورت مي گيرد.
در مورد اين پرسش كه چه موادي بايد به وسيله كتابخانه ها در اختيار نابينايان قرار گيرد، بدون ترديد كتاب هاي گويا، بريل و كتاب هاي با حروف درشت، به همان صورتي كه كتاب هاي چاپي در اختيار ساير افراد قرار مي گيرد، پاسخي روشن به حساب مي آيد.
افراد بينا اطلاعات را بيشتر به وسيله حس بينايي از محيط اطراف كسب مي كنند. اين نوع اطلاعات به راحتي براي نابينايان قابل استفاده نيست، به عنوان نمونه ، روزنامه و مواد تبليغاتي را مي توان نام برد.
در جامعه اي كه مبناي آن، استفاده مساوي تمام افراد از اطلاعات باشد، معلولان نيز قادر به استفاده از خدمات اطلاعاتي خواهند بود. خدمات كتابخانه ها به معلولان نبايد تنها شامل خدماتي باشد كه انها بطور معمول در اختيار مراجعه كننده عادي قرار مي دهند. معلولان به خدمات بيشتري از قبيل تهيه فهرست برگه كتابخانه در شكل هاي مخصوص، تماس با مراجعه كنندگان معلول و مطلع نمودن آنها از خدمات جديد كتابخانه، تهيه خبرنامه ها در اشكال مورد استفاده نابينايان و معرفي فن آوري هاي نوين احتياج دارند.
روزنامه ها و مجلات، موادي هستند كه دستيابي به اطلاعات از طريق آنها براي نابينايان مشكل است. در يك وضعيت مطلوب ناشران بايد در قبال تهيه روزنامه ها و مجلات در شكل هاي قابل استفاده براي نابينايان مسئول باشند.
متاسفانه ما هنوز در وضعيت مطلوبي زندگي نمي كنيم و حركت به سوي وضعيت مطلوب به آن معناست كه بتوانيم نيازهاي فوري خود را در كوتاه مدت برآورده سازيم. اجراي برنامه هاي راديويي مخصوص و تهيه نوار از روزنامه ها و مجلات مي تواند دسترسي به اطلاعات را براي اين گروه آسان تر سازد.
بدون ترديد پيشرفت فن آوري در درازمدت جوابگوي مسائل اطلاعاتي اين گروه خواهد بود ولي وظيفه ماست كه به هر طريق ، اين زمان را كوتاه كنيم.
* مقاله از : تاج الملوك ارجمند
نظر شما