وي لزوم برنامه ريزي از سوي دولت براي معرفي و تبليغ آثار ايراني را در جهان خاطرنشان كرد و گفت : اگر امروز بتوانيم همه شعرا، منتقدان، نويسندگان و كتابهاي حوزه هاي مختلف مان را پيش از مشموليت در اين قاعده جهاني به خارج بشناسانيم و آنها را تشنه مطالعه آثار ايراني سازيم ، ثمره شگفت انگيزي خواهد داشت . نمي دانم چه مقدار هزينه براي اين كار لازم است ولي از آن جايي كه آينده نشر ما را رقم مي زند بايد به آن جامه عمل پوشاند.
فيروزان در تشريح اين حركت گفت : مثلا تصميم بگيريم كه اين تعداد نويسنده و اين تعداد آثار را ترجمه كنيم، هزينه ها را تقبل كنيم، ناشران را هم در خارج از كشور بيابيم و كتابهاي مورد نظر را به دنيا بشناسانيم و عرضه كنيم . زماني كه اينها به دنيا معرفي شوند ، آن قدر صاحب جوهر و قابليت هستند كه عرض اندام كنند و بازار خود را پيدا كنند.
وي آثار فلسفي، عرفاني، ادبي و هنري ايراني را واجد ظرفيت هايي بالا براي جلب نظر مخاطب در دنيا دانست و اضافه كرد : شايد پس از دو يا سه سال بسترسازي و تبليغات اوليه بتوان به قانون كپي رايت پيوست و وارد عرصه رقابت شد. آن زمان ديگر نسبت ما و جهان خارج و حجم واردات و صادرات مان معقول، همسنگ و قابل قبول است و رقابت را معنا و مفهومي واقعي مي بخشد. يعني به تعداد توليداتي كه وارد و ترجمه مي شود، ما نيز صادر مي كنيم.
وي پرهيز از رويكرد گزينشي را در انتخاب آثار داخلي براي ترجمه به زبان هاي دنيا مورد تاكيد قرار داد و گفت : در اينجا رفتار گزينشي و محدود ، ما را از موفقيت دور مي كند. نبايد يك عده را مطابق معيارهاي غيرادبي قبول كنيم و بقيه را به فراموشي بسپاريم. اين اتفاق در زماني كه كتابهاي آنها طبق آراي خودشان كه قطعا مطابق با افكار و سلايق ما نيست ترجمه و وارد بازار ايران مي شود ، غير منطقي مي نمايد.
مهدي فيروزان در گفتگو با مهر ادامه داد : وقتي كتابهاي آنها در كشور ما مجال عرضه پيدا مي كنند، چطور مي توانيم در انتخاب آثار تاليفي داخلي و معرفي آنان به دنيا، گزينشي و سليقه اي عمل كنيم. معيار اصلي براي اين تعامل ، اگر قوت و كيفيت كتاب ها نباشد، پروژه تعامل و مراوده با دنيا با شكست مواجه مي شود.
مديرعامل شهر كتاب از ايده اقتصاد فرهنگ در اين باره سخن گفت و تصريح كرد : اقتصاد فرهنگ ايجاب مي كند كه بدون سخت گيري در زمينه هاي موضوعي اين كار را انجام دهيم. اين بازار صاحب يك تخصص، روند و مكانيسم ويژه است كه مي توان با اندكي مسامحه و در نظر گرفتن امتيازهاي اقتصادي ، وارد اين بازار شد.
وي پاره اي اقدام هاي صورت گرفته در شهر كتاب را شاهد مثال آورد و افزود : ما و برخي ناشران با سرمايه گذاري خود اين كار را انجام مي دهيم ولي يقينا برنامه ريزي و ساماندهي امور براي فراگير شدن اين مساله و ورود به بازار جهاني نشر و كتاب، مستلزم سياست گذاري و جهت دهي دولت است.
فيروزان گفت : دولت مي تواند از راه هايي كه كارشناسان نشر و ترجمه بدان واقفند، وارد شود ؛ چرا كه اينها كساني هستند كه از منظر اقتصادي با كتاب سر و كار دارند. اين كار دقيقا نوعي اقتصاد فرهنگ است و نبايد در آنجا ايده آليستي و پيام رسان انديشيد. ابتدا مي بايست اصل اقتصادي آن را پذيرفت و پس از محكم شدن پايه هاي آن، وارد مقولات جديد شد.
اين مدير فرهنگي با اشاره به اين كه هم اينك بخشي از ناشران و نويسندگان با اتكا بر توانايي و روابط شخصي خود اين تعامل را انجام مي دهند اظهار داشت : اين همه بضاعت ما نيست. بايد به هر ترتيب بسترهاي آن را فراهم كرد و وارد اين كار شد و سپس قانون كپي رايت را نيز پذيرفت. كافي است كتابمان را به يك زبان برگردانيم ؛ آن گاه مي توانيم مطمئن باشيم كه اگر مورد قبول واقع شد ، خود در سيستم جهاني قرار گرفته و به ترجمه هاي جديد مي رسد و تيراژهاي بالا نصيبش مي شود.
وي تاكيد كرد : بزرگترين و مشهورترين رمانهاي جهان و به طورمشخص آثار اغلب نويسندگان آمريكاي لاتين ، به يكباره به تمام زبان ها ترجمه نشده و ابتدا به فرانسه يا انگليسي و سپس به ساير زبان ها برگردانده شده است. ما بايد برويم در چهارراه اقتصاد فرهنگ اروپا بايستيم و كتابمان را يك بار به يك زبان ترجمه كنيم. در آنجا كتاب ما به دليل اصول و قواعد معين بازار جهاني كتاب ، خود به خود به جريان ترجمه وارد مي شود.
مديرعامل شهركتاب درخصوص نحوه انتخاب و صدوركتاب گفت : حال ببينيم آيا همه كتابهاي ما مشكل محتوايي و سياسي دارند؟ شايد از صد اثر، در مورد چهار يا پنج عنوان بتوان سخت گيري كرد و اجازه ترجمه نداد. ولي بيش از نود تاي باقي مانده را كه مي شود جهاني كرد. آنچه بايد توجه شود اين است كه در بحث كپي رايت، دولت بايد زبده ها و جهان شناسان نشر كشور را دعوت كرده و مشخص كند كه مي خواهيم فلان تعداد كتاب را تا زماني معين ترجمه كنيم. اين كار، كارشناسي مي شود، مترجمان و ويراستاران زبده و آگاه به زبان هاي مبدا و مقصد پيدا مي شوند و روند تخصصي كار آغاز مي شود.
فيروزان با تاكيد بر دقت بر امر ترجمه و ويرايش كتابها براي برگرداندن به زبانهاي مختلف ادامه داد : در ترجمه بايد دقت فراواني شود. اين موضوع اگر صحيح و بي نقص انجام شود ، جريان ترجمه و صدور كتاب كم كم راه خودش را پيدا مي كند و كميته اي هم كه تشكيل شده، روز به روز با آگاهي و اشراف بيشتري به اين امر مي پردازد.
وي در پايان ، تعاملات فرهنگي را زمينه ساز رفع سوءتفاهم هاي سياسي و فرهنگي عنوان كرد و گفت : ما هنوز يك كتاب شسته و رفته و كامل براي گردشگراني كه به ايران مي آيند تهيه نكرده ايم. هر كتابي هم كه در اين باره تدوين و تاليف شده ، متعلق به بخش خصوصي بوده كه خريداران بسياري هم داشته است. دنيا تشنه شناخت ايران و فرهنگ آن است و رايزنها ، رويدادها، نمايشگاه ها، تشكلها و مهم تر از همه دولت ، وظيفه سنگيني بر دوش دارند .
نظر شما