گزيده سخنان رئيس سازمان تبليغات اسلامي در هفتمين گردهمايي تشكل هاي ديني

به گزارش خبرگزاري مهر حجت الاسلام والمسلمين سيد مهدي خاموشي رئيس سازمان تبليغات اسلامي گفت: بحث انجمن هاي اسلامي ، هيات ها و تشكل هاي ديني از اين حيث اهميت دارد كه نهادهايي خودجوش و مردمي هستند كه بااهداف ترسيمي ازچانب خود مردم شكل يافته است.
دكترخاموشي درادامه اظهار داشت : اين تاريخچه است كه باعث بقاي اين هيات ها شده است وچون وظايف ترسيمي سنتي و تاريخي دارند ، به راحتي قابل حذف و محو از صحنه جغرافيايي جمعيتي و فرهنگي نيستند.  لذا هرنظام برنامه ريزي فرهنگي بايد توجه داشته باشد كه هيات هاي مذهبي و تشكيل هاي ديني و جزيي مهم از فرهنگ ملي ماست و نمي توان نقش آفريني آنها را از نظر دور داشت.
رييس سازمان تبليغات اسلامي تاكيد كرد: اولين مسئله براي اين هيات ها دفاع آگاهانه از اسلام، مكتب فقهي و  اجتماعي، تربيت انسانها و اعمال مناسك دين مبين اسلام است. وبايد توجه كردكه دوشرط مهم توفيق درآموزشهاي اسلامي وهمه سطوح آن، حضورنقش تربيتي واستمراراست. مانند كاركردي كه يادگيري قرآن، روخواني وتكرارمداوم آن ودرنتيجه اين فرآين آموزشي دستيابي به رهيافت هاي معنوي است.

وي تاكيد كرد : با توجه به اين نكات يكي از مهمترين رسالت هياتهاافزايش دانش وارتقاء فهم ديني است. كمااينكه  امروزه دين شناسي كالايي بسيار ذيقيمت است وهر فردي براي خودش يك فهم ديني ترسيم كرده ، ولي آيا اين فهم ديني منطبق بر آنچه كه در نص دين است مي باشد. اين معيارالبته تنها دراختياراهل فهم است وهيات هاي مذهبي وتشكل هاي ديني باتوجه به ارتباط مستقيمي كه بااهل فن ازيك سو، ومردم ازسوي ديگردارند نقش موثري درخلوص وارتقاي فهم ديني جامعه دارند.

وي افزود: نكته ديگراينكه بايدتوجه داشت شوروعاطفه وذائقه درمردم غير از ارتقاء  فهم ديني است. ارتقا فهم ديني نيازمند شرايطي چون زمان ، تلاش ، استاد توانا، متن مناسب و فضاي بانشاط مي باشد. از اين زاويه، سازمان تبليغات اسلامي خودراموظف مي داند شاخصه هاي توسعه وارتقاء فهم ديني را براي تشكل ها و هيات ها تعيين و تبيين كند ودريك نگاه هدايتگرنظارتي عملكردمعرفتي هياتها رابااين معيارها تطبيق وهمسازي نمايد.

دكتر خاموشي افزود: افزايش دانش و فهم ديني در تمام عرصه هانيزاهميت كاركردي دارد. ازجمله درعرصه فهم فقهي، فهم احكام اجتماعي و فردي ،توسعه اخلاق ديني و اخلاق اسلامي ، توسعه فهم مردم از سايرمعارفي كه در متن دين نهفته است و بايد به آن توجه شود. بديهي است كه  تفسير ، فهم قرآن ،  ترجمه متون ، روايات ائمه طاهرين، سيره و تاريخ نياز به افراد عالم دارد. بنابراين فهم ديني ، ارتقا فهم ديني ومكانيزم برنامه ريزي براي ارتقا فهم ديني تشكل ها ضرورت اوليه است .

وي در ادامه گفت: نكته ديگرجلوگيري مدبرانه از خرافات و بدعت گذاريها است . بايداز تاريخ آنچه را كه واقع شده است نقل شودو آنچه كه واقع نشده است اساساپردازش ومنتشرنشود. ازهمين منظرسازمان تبليغات آسيب شناسي هيات ها را به عهده گرفته ، مجموعه اي از آسيب ها را مطالعه كرده و به آسيب هاي مشخص دست پيدا كرده است وليكن بحث سر اجراست ، يعني اينكه اين تشكل ها وهيات ها چقدر از خرافات دور مي شوند و مكانيزم خود را براي دور كردن اين ساحت خوب ، بالنده ، ساعي كه مردم به آن اطمينان دارند حفظ مي كنند . 

دكترخاموشي افزود: فردي ممكن است با تكيه بر فهم شخصي بگويد چون من دين شناس شدم، پس از فقاهت مستغني هستم. اين يعني فقاهت و جايگاه فقاهت را سست كردن ،  جايگاه مرجعيت را سست كردن واين خود يك خرافه خطرناك ذهني است .حال آنكه مگرحكم عقلي نداريم مبني بر اينكه عقلا مي گويندجاهل به عالم هر فن مراجعه كند ،مثل بيماري كه به طبيب مراجعه مي كند؟

رييس سازمان تبليغات اسلامي گفت : لذا بحث فقاهت هم يك بحث فني وعقلاني درست و سليم است .اين يك خرافه است كه بگوييم مردم خودتان قرآن را ورق بزنيد خدا هم به شما عقل داده پس باعقل خودتان مي توانيد صلاح و مسئله فقهي خودتان را بفهميد و احكام خود را استنباط كنيد .

وي افزود: مثال بعدي در بحث تفسيراين است كه آياهر آدمي كه يك متن قرآن بلد باشد وبه 4 واژه قرآني آنشا باشد، مي تواند تفسيركند؟ بزرگي گفت: به مرحوم علامه طباطبايي مراجعه كردم راجع به آيه اي ايشان تفسير الميزان را آوردند. خواندند، به محض اينكه خواندند گفتند محتملاتي است ، تا آخر سر ما يقييني نتوانستيم از ايشان كشف بكينم و ايشان فرمودند اينها محتملاتي است بنده دارم نظر خودم را مي گويم من نمي گويم قرآن چنين مي گويد.وقتي علامه طباطبايي چنين بااحتياط واحتمال ازتفسيرخود يادمي كند، ما شاهديم كه افرادي به راحتي فهم شخصي خودرابه عنوان تفسير منعكس مي كنند. اين مساله نيزدرجاي خوديك بدعت است.
رييس سازمان تبليغات اسلامي گفت: نكته سوم اينكه نوع ديگربدعت هم مي تواند بدعت روشي درهيات ها باشد، مثل اينكه درمجالس سنتي ديني بدون مباحث معرفتي وايجاد آمادگي ذهني ومعرفتي يكباره به سراغ عزاداري وسينه زني بروند وازمقدمات فكري وعقلي كه جلوه غيراحساسي وتربيتي اين مراسم ديني است غفلت نمايند. يعني اينكه اصل درعمل هيات ها بايد فهم وادراك شعوري باشد.

دكترخاموشي افزود: نكته چهارم ، از ديگر بدعت ها نفوذ برخي از شئون و موضوعات علمي است كه در ساحت فهم ديني مخاطب نيست.  من بصورت اجمال سوال مي كنم آيا مي توانيم تبيين خيلي از معارف ديني را در قالب هاي محض علمي وحتي قالب هاي خاص شعري و ادبي داشته باشيم؟ وآيا مبادي شعري چقدر به اقناع وجداني نزديك است ؟ اين را بيان كردم به خاطر اينكه بگويم شناسايي مبادي بدعت ها هم در نظر گرفته شود نه نفس بدعت.

وي  خاطر نشان كرد :  قبل از حكومت اسلامي، ازاهداف و وظايف ذاتي انجمن هاي اسلامي،  تاسيس حكومت اسلامي بود. مي دانيد كه بسترحركت حضرت امام (ره) براي تبيين مواضع خودشان همين تشكلها وهيات ها بودند . بنده يادم است كه شبكه پخش اطلاعيه ها واعلاميه هاي حضرت امام همين تشكل هاي مذهبي بودند، تشكلهايي كه دولت رژيم گذشته را به ستوه آوردند، اما پس از حكومت اسلامي به نظر من وظيفه ذاتي، سنتي وتاريخي هيات ها دفاع سالم و منطقي درجبهه اول حكومت اسلامي است .

دكترخاموشي افزود: بنابراين من وظايف اين هياتها را تقسيم كردم به چند مورد : 1- تكرار انديشه سياسي امام كه همه شما  مي دانيدامام از روي وظيفه اين كاررا كرد، براي تكليف و وظيفه قيام كرد ما هم از روي وظيفه وتكليف او را حمايت كرديم و نكند انديشه هاي سياسي امام غبار بگيرد. 2- محوريت انديشه هاي سياسي مقام مظعم رهبري ، يعني مكرر درمكرر بايد اين انديشه ها راتكرار كنيم ومحور عملياتي ما باشد.3 - شناسايي جايگاه جمهوري اسلامي ايران در جهان اسلام وكل جهان واينكه چه جايگاهي درجهان داريم. مابايد رفعت مقام خودمان رابشناسيم.
رييس سازمان تبليغات اسلامي افزود: مورد چهارم اينكه ، دشمن شناسي اول درمواضع ودوم در كار كرد مهم است .  يعني دشمن شناسي از واجبات تشكل هاي ديني است. اينكه  چه موضع هاي سياسي مي گيرند، چه موضع هاي درون كشوري  دشمن دركشور ما دارد وچه موضع هايي در بيرون مي گيرند ونسبت به نظام اسلامي جهت گيري مي كنند و چه كار كردهايي منفي دارند،  چقدر هزينه براي تهاجم فرهنگي كردند؟

وي درادامه گفت : آخرين تذكر در بحث ارتقاء انديشه سياسي پرهيز از ساده انگاري و سطحي نگري است. خيلي از اوقات لايه رويي وقايع را درنظر مي گيريم، ما از انجمن ها و تشكل هاي اسلامي توقع داريم به لايه هاي زيرين فكر كنند، به حاق حركت ها فكر كنند، زياد به ظاهر توجه نكنند. در پايان عرض  كنم نوع تقابل ما با انديشه هاي غير را آيه قرآن مشخص كرده راه ما مشخص است ، قرآن فرموده : "آنها از ما راضي نمي شوند مگراينكه به راه آنها  برويم " اتفاقا ما مي گوييم راه ما غير راه آنها است. ما مي خواهيم بگوييم براسلاميت و ولايت و حكومت پا مي فشاريم .

وي در ادامه گفت: دومورد ديگر ذكر مي كنم . مورد اول: بنده فكر مي كنم تظاهرات مناسكي توسط انجمن هاي اسلامي وهيات ها وتشكل ها امكان پذيراست و ضرورت دارد،  ما كه نمي توانيم دراتاق راببنديم توي اتاق بنشيم عزاداري كنيم ،  بياييم بيرون چهره محزون درعزاداري ائمه طاهرين رانداشته باشيم . اينطور نيست،  هم سياه مي پوشيم، هم پرچم سياه مي زنيم. اگر گفتند نماز اول وقت، هم نماز اول راتوصيه مي كنيم و هم مساجد را شلوغ مي كنيم و در پايان مجددا عرض كنم تظاهرات مناسكي بسيار ضرورت دارد .
دكترخاموشي ياد آ ور شد: چهره اجتماع ما خيلي از مواردش به تظاهر مناسكي بستگي دارد، مساجد،  حسينيه هاي ما،  تكاياي ما ،  مراسم ها ، حفظ شعائر ما بايد نمود عيني داشته باشد . اين تظاهر مناسكي يكي از اركان مهم  تكشل هاي ديني است ، چون  بستر مردمي دارند. مساجد ماازاين راه بايد پررونق شود، هيات هاي ما پررونق شود،  نسل جوان تردد كنندو جوانان شركت كنند. عالم اسلام به اين تظاهرات شناسايي مي شود،  همچنان كه يك مسجد مناره و گنبد داردو ازدور دست معماري آن فرياد مي زند كه محل عبارت خداست .

رييس سازمان تبليغات اسلامي افزود: نكته ديگر ضرورت وحدت بين نيروهاي وابسته به نظام و انقلاب به جهت رنگ بيروني و وحدت دروني است دشمن به شكست وحدت ما چشم دوخته است ، نه به كميت جمعيت ما ، خيلي از كشورها هستند كه چند برابر ما جمعيت دارند ولي مستعمره هستند.
حجت الاسلام خاموشي خاطر نشان كرد : مجموعه نيروهاي خودي ولايي بايد متحد و يد واحد باشند عمده عامل بازدارنده دشمن، وحدت ملي است . وحدت ملي در زير سايه هويت ديني است . عمده اين است. حالا اين هيات ها بايد حركت كنند كه اين وحدت را حفظ كنند واين سايه و چتر هويت ديني را بر سر اين وحدت ملي حفظ كنند. اين را بدانيد چه جمهوري اسلامي ايران به شما خدمت برساند چه نرساند ، براي حفظ آن رسالت ذاتي و رسالت تاريخي داريد. ولذا حفظ وحدت ملي در چتر هويت ديني بايد اصل ومحور اين رسالت باشد. 

دكتر خاموشي در ادامه گفت: درشرايط زماني فعلي هيات ها بايد به طور جدي در بحث انتخاباتي كه در آينده داريم وارد شوند. حضور پرشور مردمي در انتخابات مختلف درنظام جمهوري اسلامي ايران به جهت ظهور وبروز بيروني مردم سالاري ديني ضرورت دارد . كاري به شخص هم نداريم افراد در پاي صندوق هاي راي بايد حاضر شوند اين بايد هم بايد ديني است و هم بايد ملي است ، افراد براي حفظ اين هويت بايد كار كنند.
خاموشي در ادامه تاكيد كرد : شركت كنندگان در انتخابات بايد چند اصل را درانتخابات رعايت كنند 1- افراد معتقد به حفظ هويت ملي وهويت ديني را بايد انتخاب كنند 2- افرادي كه به قانون اساسي وفادارند 3 - افراديكه به اصل ولايت فقيه به عنوان تمايز حكومت ديني ما با حكومتهاي ديگر نگاه مي كنند، وباوردارند اصل ولايت فقيه بدون ولي فقيه مفهومي ندارد و دست آخر افرادي باشند كه از دانش و فنون موردنياز براي انتخاب شدن برخورددار بوده واز سابقه تاريخي خوب درانقلا ب اسلامي بهره داشته باشند.
حجت الاسلام والمسملين خاموشي افزود:  سازمان تبليغات به تبع تشكلهاي ديني ، سمت وسوي جناح خاص نمي رود . ولايي حركت مي كند ، ما وظيفه مان ولايي حركت كردن است نه جناحي حركت كردن. اين يك اصل است. ما هم به تبع وظيفه مان انشا الله در اين عرصه براي تشويق مردم وارد خواهيم شد وليكن بدون آنكه به سمت جناحي خاص سوق وميلي پيدا كنيم.
رييس  سازمان تبليغات اسلامي افزود: تشكرمي كنيم ازكار كردي كه شماهيات هاي مذهبي با بضاعتي اندك ارايه داديد. يكي از موارد بسيارمهم اين مورد است كه بايد توجه كنيم سازمان تبليغات نقش مانعيت و نقش محدود كردن را بر عهده نمي گيردو ما نقش هدايت ، ارايه طريق وحمايت را بر عهده مي گيريم. براي اين موضوع هم در برنامه توسعه چهارم پيشنهاد كرديم كه براي ساماندهي ،  حمايت و هدايت تشكل هاي ديني و افزايش مشاركت هاي مردمي در امور فرهنگي طرحهاي لازم را برنامه ريزي كنيم . 

وي افزود :  كوتاه اينكه  شناسايي اينها بخش اول است،  دوم نوع حمايت وهدايت ، سوم بحث اينكه خود سازمان تبليغات چه نوع حمايت هاي نرم افزاري و فكري مي تواند به اينها ارايه دهد؟ بنابراين راهي را كه ما تا به حال طي كرديم الحمد الله به سمت ساماندهي بيشتر پيش رفتيم.  براي ساماندهي بهينه تر هم ماده واحده اي  پيشنهاد داديم،  انشاالله به تصويب هم خواهد رسيد به عنوان بركت هم در اين مجلس  كه همگرايي وهمفكري زيادي دارد بيان كرديم . در كميسيون تلفيق ارايه داديم،   انشاء الله اين ماده هم به تصويب نهايي مي رسد و سازمان تبليغات موظف مي شود طبق برنامه توسعه چهارم طرح ساماندهي، حمايت وهدايت هيات ها وتشكل هاي مذهبي را ارايه دهد و ثمراتش را بعد از اجراي برنامه توسعه چهارم خواهيم ديد.
وي افزود: درپايان عذر تقصير سازمان را خدمت شما ارايه مي دهم . سازمان با بودجه اي اندك وبضاعتي كم در سال گذشته خدمت رساني به هيات ها راشكل داد، اميدواريم كه در زمينه بودجه بتوانيم افزيش بودجه داشته باشيم،  نه اينكه نقش آفريني مردم راكمرنگ كنيم . اگر بودجه اي هست به رفع نقاط ضعف و پركردن نواقص مي پردازد .انشاالله در سال 83 بودجه را نهادينه كنيم واين سقفي هم كه درخدمت شما در سال 82 بوده است، افزايش بهتري بيابد.

                                                                                                                       والسلام عليكم ورحمه الله وبركاته