به گزارش خبرگزاري "مهر"، دوران قاجار در ايران با آغاز پيشرفت و توسعه علمي و صنعتي در اروپا همزمان بود. با گسترش مرزهاي سياسي ، اقتصادي نظامي و علمي اروپا به ديگر كشورها، نخبگان و حاكمان سياسي ايران نيز متوجه شدند كه مسائل سياسي در ايران بويژه در حوزه روابط خارجي نيازمند انسانهاي متخصص و تحصيل كرده است، بويژه اينكه گسترده علوم جديد روشها و تأسيسات آموزش متفاوتي را طلب مي كرد. اولين حركت در زمان ناصر الدين شاه به وسيله اميركبير صورت گرفت.
وي با تأسيس دار الفنون سعي كرد از علوم جديد استفاده كند و به نوعي بر اساس تحولات علمي اروپا مراكز علمي جديد را وارد ايران كند. ايجاد دارالفنون در راستاي گسترش و توسعه فرهنگي و علمي ايران بود. بويژه اينكه سامانه نخبگان سياسي را علميتر و مستقلتر مي كرد اما با كشته شدن اميركبير اصلاحات سياسي و علمي وي به نوعي ناقص ماند تا اينكه در دوران صدارت ميرزا حسين خان قزويني نظامنامه اي در باب روابط خارجي تنظيم شد. با كشته شدن ناصرالدين شاه و از بين رفتن استبداد ناصري، در دوران بعد تحولات به گونه اي ديگر رقم خورند، دوران صدارت امين الدوله كه با تأسيس كتابخانه، دار الترجمه و انجمن معارف همراه بود نقطه عطفي در رشد و پيدايش علم سياست در ايران به حساب مي آيد.
از جمله اشخاص كه در دوران ناصر الدين شاه به خارج جهت تحصيل اعزام شده بودند ميرزا نصر الله خان نائيني است. وي در سال 1277 هجري قمري با رسيدن به سمت وزارت امور خارجه در پي آن بر آمد با توجه به تجربيات خود و مشكلات دولتمردان ايران در عرصه روابط خارجي به كمك فرزندان تحصيل كرده خود مدرسه اي جهت تربيت ديپلمات تأسيس نمايد. ميرزا حسن خان فرزند ميرزا نصرالله خان با توجيه مظفرالدين شاه و امين السلطان صدر اعظم به منظور نياز به مدرسه عالي سياست و آموزش افراد لازم جهت نيروهاي شاغل در كادر وزارت امور خارجه موفق شد فرمان تأسيس مدرسه علم سياست را بگيرد با دريافت فرمان و هزينه تأسيس آن.
به تحليل "مهر"، وي با انتشار اعلاميه اي جهت ثبت نام در 16 آر 1278 با رسيدن تعداد داوطلبان به 17 نفر مدرسه را با حضور بسياري دولتمردان افتتاح كرد. ميرزا حسن خان نائيني معروف به مشيرالملك هدف مدرسه سياسي اينگونه اعلام كرد كه از ميان خانواده هاي اصيل مملكت، درس خوانده هاي مدارس و مكاتب قديم را بپذيرد و آنها را براي آينده ايران و ديپلماتهاي عالم وطن پرست تربيت كند تا آنكه مأموران وزارت خارجه لياقت همدوشي با ساير ديپلماتهاي دنيا را داشته باشند.
مجموع روند تربيت ديپلمات در مدرسه علوم سياسي تا سال 1305 به گونه اي مداوم در 23 دوره ادامه يافت. در اين سال با تأسيس مدرسه حقوق مدرسه سياسي نيز در آن ادغام شد. در سال 1305 هيئتي با مشاركت ميرزا حسين خان پيرنيا، علي اكبر دهخدا، رئيس وفت مدرسه، مشاور الممالك انصاري وزير امور خارجه، دكتر محمد مصدق، عظيمي مدير كل وزارت امور خارجه، اسماعيل مرات رئيس تعليمات عمومي و داوود پيرنيا تشكيل شد. با تهيه و تصويب يك نظامنامه جديد شرايط جديدي را براي مدرسه به وجود آوردند. در اين نظام نامه سن داوطلبين بين 15 و 20 قرارداده شد. همچنين آنها بايد جهت ورود به مدرسه كارنامه اول متوسطه را مي داشنتد و در آخر اينكه مدرسه در آخر دوره به تحصيل كرده ها مدرك ليسانس علوم سياسي اهدا مي كرد.
اما پس از چند ماه مدرسه زير نظر وزارت معارف قرار گرفت و بعدها بر اساس تصويب شوراي عالي معارف مدرسه حقوق و علوم سياسي تأسيس گرديد تا اينكه در سال 1313 با تأسيس دانشگاه تهران اين مدرسه به اين مدرسه پيوست.
نظر شما