دكتر كاظم معتمدنژاد با اشاره به اينكه در چند سال اخير عنوان جامعه اطلاعاتي را به عمد مطرح كرديم به اين مساله برمي گردد كه نسبت به جامعه اطلاعاتي با احتياط برخورد مي كنيم، گفت : " جامعه اطلاعاتي مفهومي جذاب است كه جنبه اسطوره اي و گفتماني دارد. بنابراين بايد اين واژه را بشناسيم. در دوره هاي معاصر كلماتي كه در دنيا رايج شده اند معاني متفاوتي به لحاظ مثبت و منفي دارند. يكي از اين واژه ها تمدن است. وقتي كه تعريفي از اين واژه ارايه مي دهيم همه به دنبال تمدن مي روند، اما اگر كاربرد اين واژه را بررسي كنيم به اينجا برمي گرديم كه وقتي ايران در جنگ ماراتن شكست خورد. ديدگاه هاي منفي نسبت به شرق و ايران از سوي غربي ها مطرح شد."
وي ادامه داد : " اگر يادداشت ها را بررسي كنيم، متوجه مي شويم كه انحطاط شرق از زمان صفويه و شاه عباس شروع شده است و واژه تجدد پيش آمد. اواخر قرن 19 هم با انقلاب فرانسه عثماني شروع به تقليد ظاهرغرب در لباس پوشيدن و ... مي كنند. انحطاط مطبوعات به دست سرمايه است كه در قرن 19 همراه با تحولات سه كشور از شرق به مستعمره انگلستان در مي آيد. بعد از تجدد واژه توسعه مطرح مي شود كه براي نخستين بار بعد از جنگ جهاني اول شروع شد. بعد از آن با واژه نوسازي روبرو مي شويم كه بحث شهرنشيني، تحرك جغرافيايي و تحرك اجتماعي مطرح مي شود. در واقع اين شرايط ايجاد كننده نوسازي شده اند."
معتمد نژاد خاطر نشان كرد : " شهرنشيني، آموزش و وسايل ارتباطي سه مقوله اي بودند كه مشاركت اقتصادي و سياسي را به وجود آوردند. البته ميان واقعيت و اسطوره تفاوت زيادي وجود دارد. بعد از اين واژه ها هم كلمه جهاني سازي مطرح مي شود. به عنوان نمونه ما فوتبال را مي بينيم. دليل اينكه فوتبال ما جهاني شده است به اين مساله برمي گردد كه مورد توجه ما و جهانيان است. علاوه بر آن موسيقي، ادبيات و فرش ما هم جهاني محسوب مي شود. واژه جامعه اطلاعاتي تعبيري از تمدن، تجدد، توسعه و نوسازي است. انديشه هاي مربوط به پيدايي و پيشرفت "جامعه اطلاعاتي" براي نخستين بار در دهه 1960 و 1970 در آثار علمي چند تن از اقتصاددانان و جامعه شناسان دانشگاه هاي ايالت متحده و پيش از همه در كتاب ها و مقاله هاي فينز ماكاروپ و دانيل بل مطرح شدند. وقتي ما عصر ارتباطات را به كار مي بريم انديشه تبديل به گفتمان مي شود."
وي افزود : "همچنين چالش هاي نظم اقتصادي نوين بين المللي و نظم نوين جهاني اطلاعات و ارتباطات مورد نظر كشورهاي در حال توسعه در اجلاسيه هاي كنفرانس سران كشورهاي نيمه متعهد و اجلاسيه كنفرانس عمومي يونسكو در دهه 1970 و نيمه اول دهه 1980 مطرح شد. در اين دهه مقررات زدايي، خصوصي سازي و آزادسازي ارتباطات و ارتباطات راديويي و تلويزيوني به وجود آمد. يكي از اقدامات اتحاديه بين المللي ارتباطات دور براي ايجاد كميسيون مطالعات مربوط به كاربرد ارتباطات در توسعه كشورهاي جهان سوم و گزارش آن در سال 1984 انتشار يافت."
اين كارشناس ارتباطات در ادامه توضيح داد : " خروج ايالات متحده آمريكا و انگلستان از عضويت يونسكو براي اعتراض به عدم رعايت آزادي اطلاعات و جريان جهاني آزاد اطلاعات انجام شد. در سطح بين المللي در يازده مورد تمام كشورها مقدمات لازم را براي شرايط تاسيس جامعه اطلاعاتي را فراهم كنند. برنامه اتحاديه دور نياز به نهاد هماهنگ كننده دارد. البته ما بايد به آينده جامعه اطلاعات خوشبين باشيم. اميدوارم تا اواخر آبان امسال كه كنفرانس جديدي در اين ارتباط برگزار مي شود، دست پر به اين كنفرانس برويم."
دكتر محسنيان راد ديگر سخنران اين نشست بود كه در خصوص موضوع جلسه گفت : " پدر علوم ارتباطات با دانشجويان خود همانند فرزندانش رفتار مي كند. حاصل تلاش دكتر معتمدنژاد تحقيقات و كتاب هاي زيادي است. دانشكده علوم ارتباطات حاصل تلاش پدر علوم ارتباطات ايران است. او خيلي اميدوارنه طرح نظام رسانه اي را پيگيري، تحقيق و آن را آماده اجرا كرده است."
يونس شكرخواه ديگر سخنران اين جلسه با اشاره به اينكه دكتر معتمد نژاد تنها يك معلم نيست بلكه پدرم محسوب مي شود گفت : " من در دوره فوق ليسانس و دكترا شاگرد وي بودم و خيلي خوشحال هستم كه ارتباط ما بعد از تحصيلات قطع نشد و من همچنان به چشمه زلال وصل هستم. ريشه دكتر معتمدنژاد در گذشته ايران و جامعه اطلاعاتي است. شاگردان استاد نقش شان را از دكتر گرفته اند. من شخصاً سعي كردم هر زمان آقاي دكتر ماموريتي براي تحقيقات به من داد آن را به خوبي انجام دهم."
دكتر فرقاني، رييس دانشكده علوم ارتباطات سخنران بعدي اين نشست بود كه در ارتباط با مضمون جلسه گفت: " سابقه شاگردي من به قدمت دكتر محسنيان راد نمي رسد. البته زماني كه من در روزنامه كيهان بودم كمتر به دانشكده مي رفتم. به همين دليل ارتباطم با آقاي دكتر غير مستقيم بود، اما همچنان از راهنمايي هاي او استفاده مي كردم تا اينكه وي مرا براي تدريس در دانشكده دعوت كرد. دكتر معتمدنژاد در تمام اين مدت براي من يك الگوي تمام عيار بود. او بنيانگذار اولين منابع روزنامه نگاري در ايران و موسس دانشگاه علوم ارتباطات در ايران است. البته اين دانشگاه بعد مورد بي مهري قرار گرفت و منحل شد. تا اينكه در سال 1369 اين رشته دوباره احيا شد و در سال 83 هويت مستقل پيدا كرد. سلوك او با دانشجويان هميشه الگو است. منابع روزنامه نگاري در ايران مديون او است."
دكتر آشنا، استاد دانشگاه و كارشناس ارتباطات راجع به موضوع اين نشست توضيح داد: "در سال 1381 تعدادي از دانش آموختگان علوي و نيكان به حضور مرحوم علامه كرباسچيان رسيدند. ايشان اشاره كردند كه از بدو تاسيس دبيرستان در ايران مديران زيادي داشتيم، اما مدير مدرسه علوي مرحوم استاد روزبه تفاوت بسياري با مديران ديگر داشت. او يك مدل چهارگانه براي ماندگاري اين استاد ترسيم كرد و گفت مرحوم استاد روزبه چهار ويژگي چون علم، اخلاص، اخلاق و پشتكار داشت. من قصد دارم از اين مدل چهار گانه الهام بگيرم و بگويم اساتيد ماندگار بايد اين چهار ويژگي را داشته باشند. به عنوان نمونه در حوزه علم بايد گذشته نگر و آينده نگر باشيم. اخلاص به تعهد در همه جا نه فقط يك جا تعبير مي شود. در اخلاق نيز بايد امكان برقراري ارتباط آسان، اتكا، اعتماد به نفس، مسووليت پذيري و حق را براي ديگران و تكليف را براي خود خواستن فراهم شود. علاوه بر آن ماندگاري يك استاد در كنار اين عوامل به پشتكار هم نياز دارد."
بعد از ميزگرد، دكتر محسنيان راد از دكتر معتمدنژاد دعوت كرد كه به روي صحنه بيايد و ادامه مصاحبه اي كه با دكتر معتمد نژاد در 22 سال پيش گرفته بود را انجام دهد.
دكتر معتمدنژاد با حضور در صحنه اظهار داشت: "من به تنهايي وجود ندارم. من يعني شماها و هر چه دارم از آن شماست. در ايران بايد تشكيلات وزارت ارشاد براي كسب امتياز براي مطبوعات حذف شود و روزنامه ها با ثبت دفترشان فعاليت خود را شروع كنند. ادامه انحصارها بايد حذف شود. حقوق روزنامه نگاران بايد اعلام شود."
دكتر محسنيان راد گفت: " در واقع مجموعه اي كه حاصل دو سال زحمت آقاي دكتر معتمدنژاد است و شامل اصول روزنامه نگاري، حقوق مادي و معنوي اين حرفه، تقويت روزنامه نگاران، كميسيون و قانون مطبوعات گردآوري شده است. همچنين در اين مجموعه اصول اخلاقي، حفظ حرمت و استقلال روزنامه نگاران هم ذكر شده است. متاسفم كه اين مجموعه در دولت احمدي نژاد خاك خورده است. تنها هديه اي كه مي توان به دكتر معتمدنژاد داد اين است كه اين مجموعه اجرا شود. البته اجراي جامعه اطلاعاتي در ايران دير شده، اما نبايد ديگر فرصت ها را از دست داد. "
در انتهاي نشست علمي " ايران وجامعه اطلاعاتي؛ با نگاهي به مصوبات اجلاس عالي تونس؛ فرصت ها و چالش ها " از دكتر معتمد نژاد با اهداي لوح و جوايزي تقدير به عمل آمد.
نظر شما