سياست بين المللي
- موضوع هسته اي ايران
به گزارش خبرگزاري مهر، يكي از مسائل مهمي كه در اجلاس گروه هشت به آن پرداخته خواهد شد، مسئله برنامه هسته اي صلح آميز ايران است، غرب تاكنون تلاشهاي زيادي براي توقف اين برنامه انجام داده است و در اين راه از نهادهاي بين المللي نيز براي دستيابي به هدف نامشروع خود استفاده ابزاري كرده است؛ غربي ها و در راس آن آمريكا تلاش هاي گسترده اي براي همراه كردن روسيه وچين با سياستهاي خصمانه و غيرمنطقي و دوگانه خود در قبال ايران انجام مي دهند، اما روسيه وچين با تاكيد بر حق مشروع ايران براي استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي، مخالفت خود را با هرگونه تنش آفريني درباره برنامه هسته اي صلح آميز ايران اعلام كرده اند.
جرج بوش رئيس جمهوري آمريكا كه قرار است فردا در اجلاس سران گروه هشت در سنت پترزبورگ شركت كند، ديداري دوجانبه با ولاديمير پوتين همتاي روسي خود خواهد داشت كه موضوع هسته اي ايران از مهمترين محورهاي اين ديدار اعلام شده است.
- بحران موشكي و هسته اي كره شمالي
آزمايش موشكي كره شمالي بحران ديگري را به منطقه شبه جزيره كره اضافه كرد، ژاپن بلافاصله پيش نويس قطعنامه شديداللحني را عليه پيونگ يانگ در شوراي امنيت ارائه كرد، اما روسيه و چين با اعلام مخالفت خود با اين قطعنامه و تاكيد بر ضرورت حل ديپلماتيك اين مسئله، پيش نويس قطعنامه اي ملايم تري را تهيه كردند؛ موضع سرسختانه توكيو حتي با واكنش تند سئول روبرو شده است. به هرحال بحران موشكي و هسته اي كره شمالي از چالشهاي مهم پيش روي اجلاس آتي گروه هشت به شمار مي رود.
- ممنوعيت گسترش سلاحهاي كشتار جمعي
مسئله گسترش سلاحهاي كشتار جمعي از ديگر محورهاي مورد بحث در نشست سنت پترزبورگ اعلام شده است. اين درحالي است كه رژيم صهيونيستي با داشتن زرادخانه مخوف سلاحهاي كشتار جمعي به ويژه هسته اي همچنان در سايه حمايتهاي آمريكا به توسعه اين زرادخانه ادامه مي دهد تا همچنان جهان با معيارهاي دوگانه آمريكا در اين زمينه روبرو باشد.
- اوضاع عراق، افغانستان و ديگر مناطق خاورميانه
تهاجم نظامي غير قانوني و نامشروع آمريكا وهمپيمانانش به عراق و افغانستان، سبب وخامت بيشتر اوضاع اين دو كشور به ويژه در زمينه امنيتي شده است؛ آمريكا كه جنگ عراق را به بهانه وجود سلاحهاي كشتارجمعي به راه انداخت و در ادامه دروغ بودن اين ادعاها ثابت شد، هنوز نتوانسته است با گذشت بيش از سه سال از اين حمله غير قانوني، به وعده ها و شعارهاي خود در عراق جامه عمل بپوشاند وناتواني دهها هزار نظامي اين كشور در عراق و افغانستان در كنترل اوضاع امنيتي و دفع حملات مسلحانه به افراد بيگناه در اين دو كشور سبب نابساماني بيشتر اوضاع اين دو كشور جنگ زده شده است.
درحال حاضر درخواستهاي جامعه بين المللي مبني بر ضرورت خروج نظاميان بيگانه از عراق درحال افزايش است، اما مقامهاي آمريكايي با مقاومت در برابر اين درخواستها از هرگونه جدول زمان بندي معين براي اين مسئله خودداري مي كنند.
ناامني، گسترش كاشت و تجارت مواد مخدر و جرم و جنايت در افغانستان از دستاوردهاي تهاجم آمريكا و همپيمانانش به اين كشور آسيايي است كه تبعات خطرناكش دامنگير مردم افغان شده است.
اوضاع بحراني مناطق فلسطيني به سبب حملات مستمر و پياپي ارتش رژيم صهيونيستي و تهاجم گسترده هوايي، زميني و دريايي اين رژيم به لبنان كه اوضاع خاورميانه را نابسامان كرده است، از جمله مسائلي خواهد بود كه در نشست گروه هشت به آن پرداخته خواهد شد.
انرژي
- تضمين ادامه ارسال محموله هاي گاز روسيه به اروپا و ورود شركت " گازپروم" روسيه فعال در زمينه گاز به شبكه هاي توزيع اروپايي .
- ورود سرمايه گذاران بيگانه به مراكز استراتژيك روسيه .
خبرگزاري فرانسه پيشنهاد داده است، شركت گازپروم روسيه ، شركاي خود را براي مشاركت در طرح بزرگ گاز"اشتوكمان" برگزيند و با شركتهاي آمريكايي، نروژي و فرانسوي رقابت كند.
وزيران دارايي كشورهاي عضو گروه هشت در نشست اخير خود در سنت پترزبورگ (20 خرداد)، درباره افزايش بهاي انرژي در جهان هشدار داده بودند.
آنها در پايان نشست خود هشدار دادند كه افزايش بهاي انرژي و نابرابري جهاني ممكن است خطراتي را در زمينه رشد اقتصاد جهاني در برداشته باشد .
بهاي نفت طي روزهاي اخير و به سبب يورش گسترده ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان ونوار غزه به بيش از 78 دلار براي هر بشكه رسيده است، افزايش قيمت انرژي همواره سبب نگراني هاي فزاينده غرب بوده است و قطعا اين مسئله از مهمترين مسائل مورد بحث در نشست آتي سران گروه هشت خواهد بود.
برخي تحليلگران بر اين باورند كه روسيه درصدد است با برگزاري اجلاس سران گروه هشت در سنت پترزبورگ كه زادگاه پوتين ست، قدرت خود را در مسئله انرژي به رخ جهانيان بكشد.
به نظر مي رسد كه بحث امنيت از جمله مسائل مهمي خواهد بود كه در نشست آتي سران گروه هشت بررسي شود. روسيه از منابع اصلي تامين كننده انرژي براي كشورهاي اروپايي است.
به باور تحليلگران، مسكو مي خواهد از اين نشست به عنوان فرصتي براي عرض اندام در جايگاه ابرقدرت عرصه انرژي استفاده كند.
به گزارش مهر به نقل از فرانس پرس، يك تحليلگر مسائل روسيه در بنياد تحقيقاتي هريتج در اين باره مي گويد :روسيه مي خواهد دوباره جايگاه ابرقدرتي خود را احيا كند و دوباره به وضعيت سلطه بر همسايگان خود برسد، اما ديگر توان موشكي هسته اي روسيه ابزار عرض اندام اين كشور نيست، بلكه مسئله مطرح، انرژي است در شرايط كنوني كه جهانيان از نظر منابع انرژي با كمبودهايي روبروهستند.
كشوري همانند روسيه با منابع غني نفت و گاز قدرت مهمي به شمار مي رود، شركت گازپروم روسيه، به تنهايي تامين كننده بيست و پنج درصد گاز طبيعي اروپا است برخي از كارشناسان بر اين باورند كه كرملين از اين توان به عنوان حربه اي در عرصه سياست خارجي خود استفاده مي كند تا از آن براي تشويق يا تنبيه كشورهاي ديگر بهره بگيرد،نمونه هايي از اين دست، موضع گيري روسيه درباره ارسال گاز به گرجستان است، كه درپي بروز تنش بين دو كشور روسيه به قطع صادرات گاز خود به گرجستان اقدام كرد.
تروريسم
روسيه كه اخيرا كشته شدن شاميل باسايف رهبر شورشيان چچن را اعلام كرد، بر حق خود براي حمايت از شهروندانش در مقابل حملات تروريستي تاكيد خواهد كرد؛ ولاديمير پوتين رئيس جمهوري روسيه به دستگاههاي ويژه خود دستور داده است تا قاتلان چهار ديپلمات روسي را كه اخيرا در عراق كشته شدند، از ميان بردارند.
اقتصاد
- پيوستن روسيه به سازمان تجارت جهاني و ورود بانكها و شركتهاي بيمه آمريكايي به بازار روسيه
چند روز پيش روزنامه مسكو تايمز به نقل از دو مقام مذاكره كننده روسيه و دو منبع آگاه از موضع آمريكا اعلام كرد كه امكان يك توافق دوجانبه ميان واشنگتن و مسكو براي پيوستن به سازمان تجارت جهاني طي هفته هاي آتي وجود دارد.
يك منبع آگاه از موضع آمريكا خاطرنشان كرده است :" من مي خواهم شرط ببندم كه اين توافق درست قبل و يا در طول نشست سران گروه هشت به امضا خواهد رسيد. اين يك پيروزي براي هر دو طرف خواهد بود."
مقامهاي روسيه هم نسبت به امضاي اين قرارداد ابراز خرسندي كردند.
پيش از اين نيز رئيس جمهوري روسيه گفته بود : مسكو مي تواند قراردادي را با واشنگتن پيش از نشست گروه جي 8 ( هشت كشور بزرگ صنعتي جهان) امضا كند كه به روسيه اجازه مي دهد تا به سازمان تجارت جهاني بپيوندد.
كشور روسيه به عنوان يكي از كشورهاي مهم جهاني خواهان عضويت در اين نهاد است، اما پس از ده سال مذاكره هنوز نتوانسته پيش نيازهاي عضويت در سازمان تجارت جهاني را به طور كامل بر آورده نمايد.
روسيه قرار بود در اواخر سال 2005 به عضويت سازمان تجارت جهاني( WTO) در بيايد، اما اين امر به علت برخي مشكلات فني و سياسي ميسر نگرديد و پيش بيني مي شود روسيه به سبب اختلاف نظر با آمريكا نتواند به آساني تا اواخر سال 2006 نيز به عضويت سازمان تجارت جهاني درآيد.
آمريكا تنها عضو سازمان تجارت جهاني است كه تاكنون پيشنهاد روسيه را براي پيوستن به اين سازمان تصويب نكرده است.
به اعتقاد تحليلگران، آمريكا از سازمان تجارت جهاني به عنوان ابزار براي مهار اقتصاد رو به پيشرفت روسيه و كسب امتياز از اين كشور استفاده مي كند و مخالفت آمريكا ريشه در تبعيت پذيري سياسي روسيه و برخي امتيازگيري هاي اقتصادي دارد. در زمينه اقتصادي مذاكرات ميان دو كشور در مورد خدمات مالي به بن بست رسيده است و ايالات متحده از روسيه مي خواهد به بانك هاي خارجي اجازه دهد تا شعباتي را در روسيه تاسيس كنند.
همچنين مسائل فني همانند تعرفه هاي گمركي، هزينه هاي گمركي، تعرفه هاي تخفيفي گمركي ، صادرات و واردات و ماليات بر واردات هنوز لاينحل باقي مانده اند. به غير از اين مسائل ارزيابي هاي گمركي، بازرسي هاي قبل از حمل و تدابيري عليه كاهش مصنوعي قيمت نيز از جمله مسائل مورد بررسي هستند.
دولت آمريكا علاوه بر اقلام متعارف تحت پوشش سازمات تجارت جهاني در زمينه انرژي كه خارج از چارچوب مذاكرات WTO است، نيز خواهان كاهش مصنوعي قيمتها از طرف مسكو است .
علاوه بر مسائل اقتصادي در زمينه سياسي نيز واشنگتن درصدد است از گره كار مسكو براي عضويت در سازمان تجارت جهاني استفاده سياسي براي پيشبرد اهداف بين المللي خود داشته باشد. واشنگتن توجه خود بر اين نكته متمركز كرده است تا زماني كه مسكو اراده خود را براي ليبراليزه كردن جامعه و برداشتن محدوديتهاي رسانه اي و سازمانهاي غير حكومتي نشان ندهد، نمي تواند به طور نهايي عضويت روسيه را در سازمان تجارت جهاني تصويب كند. رعايت حقوق بشر و همسويي با خواستهاي آمريكا در مجامع بين المللي همانند سياست مسكو در قبال فعاليت هاي هسته اي ايران از ديگر موانعي است كه واشنگتن بر پيش پاي روسيه قرار داده است .
كشورهاي در حال عضويت در سازمان تجارت جهاني، بايد يكي از چهار عضو مهم سازمان يعني آمريكا، اتحاديه اروپا، كانادا و ژاپن را براي پيوستن به سازمان بايد به عنوان پشتيبان داشته باشند . اين چهار حوزه قدرت اقتصادي سياستهاي همسويي نسبت به روسيه ندارند و بدون رضايت واشنگتن عضويت روسيه همچنان در هاله اي از ابهام خواهد بود .
- حمايت از حقوق صاحبان انديشه و مبارزه با سرقت ادبي ( يكي از مهمترين موانع پيش روي پيوستن روسيه به سازمان تجازت جهاني) .
- خريدن هواپيماهاي غول پيكر توسط شركت ملي حمل و نقل روسيه (ايروفلوت) .
- احتمال از سرگيري پيشبرد مذاكرات سازمان تجارت جهاني درباره آزادسازي تجارت جهاني .
دموكراسي
- پسرفت دمكراسي و مشكل احترام به حقوق بشر در روسيه ؛ پوتين اخيرا در مقابل سازمانهاي غير دولتي اعلام كرد كه اين مسئله درچارچوب مسائل متفرقه بررسي خواهد شد.
آمريكا بارها از روسيه به خاطر نبود پيشبرد روند اصلاحات دموكراتيك و نقض حقوق بشر انتقاد كرده است كه با واكنش تند روسيه روبرو شده است. مسكو بارها با رد اين اتهامات، آن را دخالت آشكار درامور داخلي خود قلمداد كرده است .
ديك چني معاون رئيس جمهوري آمريكا 4 مي (14 اردبيهشت) در سفر به ليتواني، از روند دمكراسي در روسيه و سياستهاي اين كشور در زمينه انرژي انتقاد كرده بود. اسكات مك كللان سخنگوي كاخ سفيد در دفاع از انتقادات شديد ديك چني از دولت روسيه ، خواهان ايجاد يك جامعه دموكراتيك درروسيه شد .
وي افزود كه"ما دولت روسيه رابه احترام به ارزشهاي آزادي و دموكراسي در داخل كشورش ترغيب مي كنيم و نمي خواهيم مانعي بر سر راه پيشرفت آزادي و دموكراسي در منطقه شود. پيشرفت دموكراسي براي تمام كشورهاي منطقه خوب است و اين پيامي است كه رئيس جمهوري (جرج بوش) بارها تكرار كرده است.
سخنگوي كاخ سفيد درباره روابط مسكو و اشنگتن كه در ماههاي اخير به سردي گرداييده است، روابط دو كشور را در مجموع مستحكم خواند و خاطرنشان كرد كه دو كشور در زمينه مسائل امنيتي و اقتصادي و مسائل مهم متقابل به خوبي همكاري مي كنند .
اين درحالي است كه ولاديمر پوتين با رد انتقادهاي آمريكا وتشبيه اين كشور به گرگي كه به سخنان هيچ كس گوش نمي كند، اين كشور را متهم كرد كه از مسئله دمكراسي و حقوق بشر در راستاي اهداف خاص خود استفاده ابزاري مي كند .
سرگئي لاوروف وزير امورخارجه روسيه با رد اين انتقادها گفته بود:"معاون رئيس جمهوري آمريكا بايد بداند كه در چهل سال اخير كشورما هرگز قراردادي را براي تحويل گاز يا نفت با كشور ديگرنقض نكرده است ".
دونالد رامسفلد وزير دفاع آمريكا نيز اخيرا اعلام كرده بود كه آمريكا نگران استفاده روسيه از منابع انرژي خود به عنوان ابزار سياسي است.
انتقادهاي آمريكا سبب شد تا رئيس جمهوري روسيه با اشاره به اين مسئله كه روسيه آماده است تا در بسياري از موضوعات با آمريكا مصالحه كند،از نبود چنين ديدگاهي از سوي آمريكا ابراز تاسف كند.
پوتين با ابراز نگراني از نگرشهاي تهاجمي آمريكا نسبت به روسيه افزود:"كساني كه عاقل تر هستند مي دانند كه روسيه براي آنها سودمند است."
جنبش هاي جدايي طلبانه
مهمترين معضلي كه در حال حاضر روسيه با آن روبرو است، مسئله جدايي طلبان چچني است كه تاكنون هزينه هاي سنگيني براي كرملين داشته است، مسكو تلاشهاي فراواني براي حل مشكل چچن انجام داده است،اما كماكان مشكل جدايي طلبان چچني لاينحل باقي مانده است.
- مشكلات سازمانهاي يكجانبه و طرفدار روسيه درجمهوري هاي شوروي سابق( مولداوي، آبخازي، اوستياي جنوبي و ناگورني قره باغ)
بهداشت
- مبارزه با بيماري هاي واگيردار از جمله ايدز
- آموزش
- آموزش كيفي براي همه و افزايش سطح موسسات آموزشي با ابتكارهاي تكنولوژي .
نتيجه گيري
به طور كل، مقامهاي بلندپايه كشورهاي گروه هشت هر يك دغدغه هاي سياستي خاص خودشان را در نشستهاي خود دنبال مي كنند .
ژاپن دغدغه آزمايش موشك بالستيك كره شمالي را دارد، آمريكا اين نشست را فرصت مناسبي براي همراهي ساير كشورها با سياستهاي واشنگتن بر سر مسئله هسته اي ايران مي داند لذا تلاش دارد تا هر چه زودتر پاسخ ايران را درباره مشوق ها دريافت كند . مقامهاي كاخ سفيد با القاء اينكه بسته مشوق هاي غرب به ايران پيشنهادي بين المللي است، خواستار پاسخ ايران به نمايندگان جامعه بين المللي شده است . بنابراين با اين ترفند سعي دارد ايران را به سهل انگاري و وقت كشي براي ارايه پاسخ به پيشنهاد كشورهاي 1+5 متهم و وادار به واكنش كند.
روسيه عضويت در سازمان تجارت جهاني را در دستور كار خود دارد و در زمينه مسئله هسته اي ايران همچنان بر آن است نقش متوازني خود را حفظ كند. موضوع امنيت انرژي نيز كه از طرف روسيه در دوران رياستش بر گروه هشت در دستور كار قرار گرفته است يك موضوع همگاني براي كشورهاي عضو است.در اين زمينه سردرگمي خاصي در بين كشورها براي سياستگذاري مطمئن مشاهده مي شود .
موضوعيت يافتن امنيت انرژي براي كشورهاي گروه هشت از آن جهت است كه بين كشورهاي فوق، تجانس توليدي و مصرف يكساني وجود ندارد واثرات ناشي از افزايش قيمت نفت در چند سال اخير بر روند رشد اقتصادي آن كشورها تبعات مختلفي به دنبال داشته ودرعين حال با توجه به اينكه بيشترمحصول اين بازار استراتژيك، مورد نيازكشورهاي صنعتي است، اين موضوع درحال حاضر اهميتي مضاعف يافته است.
روسيه تنها كشورغني از لحاظ منابع فسيلي نفتي در بين هشت كشور صنعتي است و نقش مهمي در تامين نياز كشورهاي هم مسلك خود دارد؛ آنچه كه بر اهميت نشست سنت پترزبورگ مي افزايد چانه زني كشورهاي مصرف كننده براي آزاد كردن سرمايه گذاري خارجي در بازار انرژي روسيه است.
در پايان بايد به اين نكته اشاره كرد كه مسائل مهم منطقه اي و بين المللي و تهاجم همه جانبه ارتش رژيم اسرائيل به لبنان و نوار غزه كه البته در سايه حمايتهاي آمريكا همچنان در حال شدت يافتن است، حساسيت نشست فردا در سنت پترزبورگ را افزايش داده است و دستيابي به اجماع درباره مسائل مختلف كاري دشوار به نظر مي رسد.
نظر شما