نماينده ايران در يونسكو در گفتگو با "مهر": يونسكو سالي را به نام "مولانا" اعلام نكرده است

دكتر احمد جلالي، نماينده ايران در يونسكو، در گفتگو با خبرنگار "مهر" در خصوص سالي به نام مولانا كه در برخي از رسانه ها عنوان شده اظهار داشت: در اينجا و آنجا گفته شده كه يونسكو سال 2007 را سال مولانا اعلام كرده است. اين اطلاع درستي نيست، زيرا اساساً يونسكو هيچگاه سالي را به نام شخصيتي اعم از اينكه مولانا باشد يا شكسپير يا بتهوون يا ارسطو يا افلاطون نامگذاري نكرده و نمي كند. در يونسكو هر دو سال يكبار بزرگداشت تعدادي از بزرگان علم و فرهنگ طي قطعنامه اي تصويب مي شود و در سال 2005 نيز در متن يك قطعنامه واحد، بزرگداشت 63 شخصيت از مناطق مختلف جهان براي سالهاي 2006 و 2007 تصويب شده است كه در رديف 61 آن، فقط در يك سطر آمده است: بزرگداشت هشتصدمين سال تولد مولانا جلال الدين بلخي رومي .

دكتر جلالي تصريح كرد: متاسفانه مولانا در جهان غالباً با نام رومي شناخته شده و حتي در ادبيات علماي خودمان هم عنوان ملاي روم براي او به كار مي رود كه انتساب او را به روم (تركيه فعلي كه حتي تا زمان صفويه هم روم خوانده مي شد) مي رساند. در حالي كه نام اصلي او جلال الدين محمد بلخي است. در جريان تصويب قطعنامه مورد بحث تلاش شد تا در سند يونسكو نام او به عنوان جلال الدين بلخي رومي بيايد كه خوشبختانه چنين شد. اين قطعنامه شامل نام اين 63 شخصيت در اجلاس 171 و 172 شوراي اجرايي يونسكو به تصويب رسيده است و سه كشور تركيه، مصر و افغانستان هم كه در اين دوره عضو شوراي اجرايي هستند به هنگام طرح در جلسه شورا از آن حمايت كرده اند. ايران در اين دوره عضو شوراي اجرايي نيست.

نماينده ايران در يونسكو در ادامه افزود: همچنين بعضي رسانه ها خبرهايي منتشر كردند كه گويي يونسكو مصر و تركيه و افغانستان را به عنوان متوليان مولانا به رسميت شناخته و … كه به كلي و از اساس نادرست است. اصلاً كار يونسكو اين نيست كه چنين اموري را به رسميت بشناسد يا نشناسد. معناي تصويب فهرست نام اين 63 شخصيت اين است كه هركشوري كه علاقه مند باشد براي اين افراد مراسم بزرگداشت بگذارد، مي تواند با استناد به آن، در پوسترها و دعوتنامه ها و يا آثاري كه چاپ مي كند آرم و نام يونسكو را هم بگنجاند و از اين راه اهميت بين المللي اين مواريث را نشان دهد.

آرامگاه مولانا در قونيه

وي با تاكيد بر اين نكته كه بدون وجود قطعنامه نمي توان از نام يونسكو استفاده كرد افزود: خود سازمان يونسكو رأساً هيچ اقدامي در بزرگداشتها نمي كند. نه متولي اين امر مي شود و نه متولي تعيين مي كند. اساساً هدف اين قطعنامه ها و اين رويه در يونسكو اين است كه ملتها را تشويق كند تا براي شناخت مفاخر ديگر فرهنگها و تمدنها تلاش كنند و يك احساس عام جهاني و بشري مشترك براي شناخت و حرمت اين مواريث برانگيزد و از اين راه ملتها را به هم نزديك كند.

دكتر جلالي با اشاره به اين مطلب كه هنوز نه ايران، نه تركيه و نه افغانستان هيچ برنامه اي براي بزرگداشت مولانا در يونسكو در سال 2007 ارائه نكرده اند گفت: ميدان براي مشاركت كاملاً باز است كه بيايند و برنامه هايي اجرا كنند. مقتضي موجود و مانع مفقود است. 

نماينده ايران در يونسكو ضمن اشاره به ديدار خود با نمايندگان افغانستان و تركيه گفت : نتيجه همفكري ما سه نفر اين شد كه هر كدام به كشور متبوع خود پيشنهاد كنيم كه در سال 2007 حداقل يك كنفرانس علمي و تحقيقي در هر يك از اين سه كشور برگزار شود كه در آن حداقل سه نفر از مولانا شناسان دو كشور ديگر و نيز از تاجيكستان و ديگر حوزه هاي نفوذ زبان فارسي و نيز محققان و اساتيد مولوي شناس همه جهان دعوت شوند و طوري برنامه ريزي شود كه حداقل 2 ماه ميان اين سه همايش فاصله باشد تا محققان اين كشورها بتوانند در همه آنها شركت كنند. و بعد حداقل يك همايش علمي هم در يونسكو با همكاري ايران و افغانستان و تركيه برگزار شود. به علاوه يك برنامه فرهنگي ـ هنري در تالار اصلي يونسكو كه هنرمندان سه كشور در قالب تئاتر و موسيقي به معرفي آثار و اشعار مولانا بپردازند. اين يك پيشنهاد مشترك است كه در صورت تصويب مقامات مربوط در سه كشور، مي تواند عملي شود.

دكتر جلالي با اظهار اميدواري كه ايران نيز هرچه زودتر برنامه هاي خود را مشخص كند گفت: اين قبيل كارها اگر بخواهد درست و آبرومند انجام شود محتاج اراده سياسي جدي، تخصيص امكانات، برنامه ريزي و قدرت اجرائي حرفه اي و كاراست. بنده برنامه ها و پيشنهادهائي را در سطح ملي و نيز در مقر يونسكو در پاريس و در سطح بين المللي براي مقامات عالي نهادهاي ذيربط مسئول فرستاده ام كه اميدوارم با علاقه اي كه در آنها مشاهده مي شود بررسي شود و در تركيب با نظرات ديگر در داخل كشور تكميل گردد و به تحقق بپيوندد.

نماينده ايران در يونسكو اظهار داشت: البته برنامه هاي مشترك سه كشور مانع از آن نخواهد شد كه ايران مستقلاً برنامه ديگري در ايران يا در هر كجاي جهان با استناد به قطعنامه يونسكو در بزرگداشت مولانا نداشته باشد. مسلماً از ايران انتظار هست كه علاوه بر همكاري و اقدامات مشترك با ديگران، به تنهائي نيز در اين راه پيشرو و قافله سالار باشدكه لازمه آن، چنانكه گفته شد، برنامه ريزي اساسي و حمايت هاي همه جانبه نهادهاي مربوط در ايران است.