خبرگزاری ایسنا نوشت: از میان ۸۱ کشوری که آثار خود را برای حضور در شاخه بهترین فیلم خارجی هشتادوهشتمین دوره جوایز سینمایی اسکار به آکادمی معرفی کردند، در نهایت پنج فیلم «آغوش شیطان» (کلمبیا)، «موستانگ» (فرانسه)، «پسر شائول» (مجارستان)، «ذیب» (اردن) و «یک جنگ» (دانمارک) توانستند به جمع نامزدهای نهایی معروف‌ترین جایزه سینمایی جهان برسند.
در این میان فیلم «پسر شائول» ساخته «لازلو نمس» به نمایندگی از سینمای مجارستان که درخشش فوق العاده‌ای در فصل جوایز سینمایی داشته است، شانس اول کسب اسکار خارجی ۲۰۱۶ به عقیده اکثر قریب به اتفاق کارشناسان سینمایی است.
این فیلم اولین نمایش خود را در بخش رقابتی جشنواره فیلم کن ۲۰۱۵ تجربه کرد و جایزه بزرگ هیات داوران این رویداد سینمایی را کسب کرد.
همچنین در فصل جوایز سینمایی ۲۰۱۵-۲۰۱۶ مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بیشتر جوایز بهترین فیلم خارجی سال را در رویدادهایی چون جوایز منتقدین فیلم نیویورک و لس‌آنجلس، جوایز انجمن کارگردانان آمریکا، جوایز فیلم مستقل بریتانیا، جوایز انتخاب منتقدین و ... از آن خود کرد و کسب جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم خارجی شانس این فیلم را برای تصاحب اسکار ۲۰۱۶ بیش از پیش افزایش داد.
«پسر شائول» نهمین فیلم از سینمای مجارستان است که نامزد جوایز اسکار شده است و مجاری‌ها پیش از این،یک بار با فیلم «ممفیستو» به کارگردانی «ایشتوان سابو» در سال ۱۹۸۱ فاتح اسکار خارجی شده بودند.
این فیلم داستان دو روز از زندگی «شائول» زندانی مجارستانی که در گروهی به نام «ساندرکوماندو» در اردوگاه آشویتس کار می‌کند را روایت می‌کند.
وی در تلاش است، جنازه کودکی را که مدعی است پسر اوست را از مأموران آلمانی پنهان کرده و آن را مخفیانه و مطابق تشریفات مذهبی دین یهود دفن کند و به این منظور دنبال یک خاخام یهودی در میان زندانی‌هاست.
دومین شانس کسب اسکار شاخه بهترین فیلم خارجی جوایز امسال را می‌توان برای فیلم کلمبیایی «آغوش شیطان» ساخته «سیرو گوئرا» متصور شد که این فیلم نیز همچون «پسر شائول» در جشنواره کن اولین بار به روی پرده رفت و جایزه بخش دوهفته کارگردانان را به خانه برد.
این فیلم که بیشتر در جوایز سینمایی منطقه آمریکای جنوبی موفق به کسب جوایز گوناگون شده است و روایتگر دو داستان بین سال‌های ۱۹۰۹ تا ۱۹۴۰ است که هر دوی آنها با محوریت یک شَمَن آمازونی است که آخرین بازمانده قبیله‌اش محسوب می‌شود.
او به همراه دو مسافر آلمانی و آمریکایی در جستجوی یافتن گیاهی نادر و مقدس هستند. این فیلم تاحدودی بر اساس اتفاقاتی است که برای دو دانشمند خارجی در منطقه آمازون روی داده است و این اولین‌باری است که سینمای کلمبیا به جمع پنج نامزد نهایی جوایز اسکار در شاخه بهترین فیلم خارجی راه یافته است.
فیلم «موستانگ» به کارگردانی «دنیز گامز ارگوون» فیلمساز متولد ترکیه و بزرگ شده در فرانسه امسال این فرصت را یافته تا نماینده سینمای فرانسه در اسکار خارجی باشد. پیش از این هم در جشنواره کن ۲۰۱۵ رونمایی شد و در بخش دو هفته کارگردانان موفق به کسب جایزه «نشان سینمای اروپا» شد.
«موستانگ» در حالی نماینده سینمای فرانسه در اسکار امسال شد که مسئولان سینمای فرانسه با گذر از فیلم برنده نخل طلای «دیپان» ساخته «ژاک اودیار» به این انتخاب رسیدند. داستان فیلم که در روستایی دورافتاده در ترکیه می‌گذرد، روایتگر زندگی پنج خواهر یتیم و چالش‌های پیش روی آنها در جامعه‌ای محافظه کار است.
این فیلم در جوایز سزار فرانسه بخت اصلی رسیدن به جایزه بهترین فیلم است و پیش از این نیز جایزه لوکس پارلمان اروپا و جوایز لومیر فرانسه را کسب کرده است. سینمای فرانسه با ۱۲ جایزه اسکار پس از ایتالیا، پرافتخارترین کشور در عرصه اسکار خارجی است.
فیلمی از کشور کوچک اردن با نام «ذیب» به کارگردانی «ناجی ابونوار» دیگر فیلم حاضر در میان نامزدهای بهترین فیلم خارجی امسال است. فیلم تحسین شده «ذیب» که در جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۵ جایزه ارزشمند بهترین کارگردانی را کسب کرد.
داستان فیلم «ذیب» که درامی ماجراجویانه است در سال ۱۹۱۶ در صحرای عربی رخ می‌دهد و سفر خطرناک پسری به نام ذیب و برادر بزرگش حسین در آغاز انقلاب عربی بزرگ پس از سقوط عثمانی‌ها را به تصویر می‌کشد.
این اولین باری است که سینمای اردن فیلمی در میان نامزدهای اسکار دارد. «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی از ایران تنها فیلمی است که تاکنون در منطقه خاورمیانه موفق به کسب اسکار خارجی شده است.
«یک جنگ» کمتر شناخته‌شده‌ترین فیلم در میان نامزدهای امسال است، فیلمی است محصول سینمای دانمارک درباره جنگ افغانستان. این فیلم به کارگردانی «توبیاس ویندهولم» داستان یک کمپانی نظامی دانمارکی در جنگ افغانستان است که برای محافظت از غیرنظامیان وارد عمل شده است اما در نهایت متهم ارتکاب به جنایت جنگی می‌شود.
۹۰ درصد نقدهای سایت سینمایی معروف «راتن تومیتو» به این فیلم مثبت بوده است و منتقدین سایت «متاکریتیک» نیز نمره خوب ۸۰ از۱۰۰ را به این فیلم اختصاص داده‌اند.
سینمای دانمارک تاکنون ۱۱ بار نماینده‌ای در جمع نامزدهای نهایی اسکار خارجی داشته است و سه بار نیز در سال‌های ۱۹۸۷ با فیلم «ضایفت باب» به کارگردانی «گابریل آکسل»، ۱۹۸۸ با فیلم «پله فاتح» ساخته «بیل آگست» سرشناس و ۲۰۱۱ با فیلم «در دنیایی بهتر» از «سوزان بیر» فاتح شاخه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی بوده است.
مروری بر تاریخچه بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی
بخش غیرانگلیسی جوایز اسکار یکی از جذاب‌ترین شاخه‌های جوایز اسکار است و فیلم‌های بلندی که خارج از آمریکا تولید شده باشند و دیالوگ‌های به کار رفته در آنها عمدتا غیرانگلیسی باشند، مجاز به رقابت در آن هستند.
زمانیکه اولین مراسم اعطای جوایز اسکار در ۱۶ می ۱۹۲۹ برای تقدیر از بهترین فیلم‌های سال ۱۹۲۷ برگزار شد، بخش جداگانه‌ای برای فیلم‌های غیرانگلیسی تعریف نشده بود. اگرچه آکادمی اسکار بین سال‌های ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵ جوایز افتخاری به بهترین فیلم‌های غیرانگلیسی ساخته‌شده در خارج از آمریکا اعطا می‌کرد، اما این جوایز مبنای قابل قبولی نداشتند.
در سال‌های برگزاری این جایزه، فیلم‌های محصول کشورهای اروپایی یکه‌تاز بی‌رقیب این عرصه بوده‌اند؛ به طوری که از ۶۳ جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی اسکار تا به امروز، ۵۱ جایزه نصیب فیلم‌های اروپایی شده است و سهم کشورهای آسیایی تنها شش جایزه، کشورهای آفریقایی سه جایزه و کشورهای قاره آمریکا نیز سه جایزه اسکار بوده است.
یکی از انتقاداتی که همیشه به آکادمی اسکار در برگزاری این بخش وارد می‌شود، محدود بودن کشورها در معرفی تنها یک فیلم است. قانون آکادمی اسکار می‌گوید «هر کشور، یک فیلم» و این قانون اگرچه فرصت برابری برای همه کشورها در این رقابت ایجاد می‌کند، اما از سوی دیگر موجب می‌شود تا کشورهایی چون ایتالیا، آلمان یا فرانسه که از سینمای پویا و قدرتمندی بهره می‌برند، مجبور به نادیده گرفتن برخی فیلم‌های مطرح خود شوند.
دیگر محدودیتی که قانون این بخش ایجاد می‌کند، گریبان کمپانی‌های سازنده آن را می‌گیرد. در برخی موارد چندین کشور مشترکا اقدام به ساخت یک فیلم می‌کنند و از آنجایی که هیچ یک نمی‌توانند منحصرا آن را متعلق به خود بدانند، در نتیجه آن فیلم به رغم شایستگی از حضور در رقابت اسکار بازمی‌ماند؛ نمونه بارز آن «خاطرات دوچرخه» (۲۰۰۴) محصول مشترک چند کشور بود که نتوانست از سوی هیچ یک از سازندگان به اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی معرفی شود. هرچند این فیلم جایزه اسکار بهترین موسیقی را کسب کرد و در جشنواره‌های متعدد تحسین شد.
ویتوریو دسیکا
در تمام دوره‌های برگزاری بخش غیرانگلیسی جوایز اسکار، فیلم‌های ایتالیایی مجموعا ۱۴بار موفق به کسب جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی شده‌اند و فرانسوی‌ها هم ۱۲ جایزه در کارنامه دارند.
زمانی که بحث به کارگردانان رکورددار کسب اسکار خارجی می‌رسد، تنها حرف از سینمای ایتالیا به میان می‌آید و به نظر نمی‌رسد فیلم‌سازان فرانسوی تا سال‌ها بتوانند به این رکورد نزدیک شوند. «فدریکو فلینی» و «ویتوریو دسیکا» در مقام کارگردان هریک توانسته‌اند چهار بار این جایزه معتبر را کسب کنند و از این حیث همچنان رکورددار تاریخ محسوب می‌شوند.
«فلینی» در سال‌های ۱۹۵۶ برای «جاده»، ۱۹۵۷ برای «شب‌های کابیریا»، ۱۹۶۳ برای «هشت‌ونیم» و در سال ۱۹۷۴ برای «آمارکورد» چهار اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی را برای سینمای ایتالیا به همراه آورد.
فدریکو فلینی
«دسیکا» هم با فیلم‌های «واکسی»، «دزد دوچرخه»، «دیروز، امروز، فردا» و «باغ خانواده فینتسی کونتینی» توانست چهار جایزه اسکار خارجی را برای سینمای کشورش به دست آورد.
در زیر فهرست کامل برندگان جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی اسکار در دوره‌های گذشته آمده است:
«آیدا» لهستان (۲۰۱۵)؛ «زیبایی بزرگ» ایتالیا (۲۰۱۴)؛ «عشق» اتریش (۲۰۱۳)؛ «جدایی نادر از سیمین» ایران (۲۰۱۲)؛ «در دنیای بهتر» دانمارک (۲۰۱۱)؛ «راز چشم‌هایش» آرژانتین (۲۰۱۰)؛ «عزیمت» ژاپن (۲۰۰۹)؛ «خائنین» اتریش (۲۰۰۸)؛ «زندگی‌های دیگران» آلمان (۲۰۰۷)؛ «توتسی» آفریقای جنوبی (۲۰۰۶)؛ «دریای درون» اسپانیا (۲۰۰۵)؛ «تهاجم بربرها» کانادا (۲۰۰۴)؛ «هیچ‌جا در آفریقا» آلمان (۲۰۰۳)؛ «سرزمین هیچ‌کس» بوسنی (۲۰۰۲)؛ «ببر خیزان، اژدهای پنهان» تایوان (۲۰۰۱)؛ «همه‌چیز درباره مادرم» اسپانیا (۲۰۰۰)؛ «زندگی زیباست» ایتالیا (۱۹۹۹)؛ «کاراکتر» هلند (۱۹۹۸)؛ «کولیا» جمهوری چک (۱۹۹۷)؛ «خط آنتونیا» هلند (۱۹۹۶)؛ «آفتاب سوخته» روسیه (۱۹۹۵)؛ «بل اپوک» اسپانیا (۱۹۹۴)؛ «ایندوچین» فرانسه (۱۹۹۳)؛ «مدیترانه» ایتالیا (۱۹۹۲)؛ «سفر امید» سوییس (۱۹۹۱)؛ «سینما پارادیزو» ایتالیا (۱۹۹۰)؛ «پله فاتح» دانمارک (۱۹۸۹)؛ «ضیافت بابت» دانمارک (۱۹۸۸)؛ «حمله» هلند (۱۹۸۷)؛ «گزارش رسمی» آرژانتین (۱۹۸۶)؛ «حرکات خطرناک» سوئیس (۱۹۸۵)؛ «فانی و الکساندر» سوئد (۱۹۸۴)؛ «آغاز دوباره» اسپانیا (۱۹۸۳)؛ «مفیستو» مجارستان (۱۹۸۲)؛ «مسکو اعتقادی به گریه ندارد» روسیه (۱۹۸۱)؛ «طبل حلبی» آلمان غربی (۱۹۸۰)؛ «دستمالتو در بیار» فرانسه (۱۹۷۹)؛ «مادام روزا» فرانسه (۱۹۷۸)؛ «سیاه و سفید رنگی» ساحل عاج (۱۹۷۷)؛ «درسو اوزالا» روسیه (۱۹۷۶)؛ «آمارکورد» ایتالیا (۱۹۷۵)؛ «روز برای شب» فرانسه (۱۹۷۴)؛ «جذابیت پنهان بورژوازی» فرانسه (۱۹۷۳)؛ «باغ خانواده فینتسی کونتینی» (۱۹۷۲)؛ «بازپرسی درباره یک شهروند دور از سوءظن» ایتالیا (۱۹۷۱)؛ «Z» الجزایر (۱۹۷۰)؛ «جنگ و صلح» شوروی سابق (۱۹۶۹)؛ «قطارهای تحت مراقبت» چک‌واسکواکی (۱۹۶۸)؛ «یک مرد و یک زن» فرانسه (۱۹۶۷)؛ «مغازه در خیابان اصلی» چک‌واسلواکی (۱۹۶۶)؛ «دیروز، امروز، فردا» ایتالیا (۱۹۶۵)؛ «هشت‌ونیم» ایتالیا (۱۹۶۴)؛ «یکشنبه‌ها و سیبل» فرانسه (۱۹۶۳)؛ «در یک آینه» سوئد (۱۹۶۲)؛ «چشمه باکرگی» سوئد (۱۹۶۱)؛ «اورفئو سیاه» فرانسه (۱۹۶۰)؛ «عموی من» فرانسه (۱۹۵۹)؛ «شب‌های کابیریبا» ایتالیا (۱۹۵۸)؛ «استرادا» ایتالیا (۱۹۵۷)؛ «سامورایی، افسانه موساشی» ژاپن (۱۹۵۶)؛ «دروازه جهنم» ژاپن (۱۹۵۵)؛ «بازی‌های ممنوعه» فرانسه (۱۹۵۳)؛ «راشامون» ژاپن (۱۹۵۲)؛ «دیوارهای مالاپاگا» فرانسه (۱۹۵۱)؛ «دزد دوچرخه» ایتالیا (۱۹۵۰)؛ «موسیو ونسان» فرانسه (۱۹۴۸)؛ «واکسی» ایتالیا (۱۹۴۷).
مراسم اعطای هشتادوهشتمین دوره جوایز سینمایی اسکار روز ۲۸ فوریه (نهم اسفند‌ماه) در سالن «دالبی تئاتر» لس‌آنجلس با اجرای «کریس راک» برگزار می‌شود.
نظر شما