خبرگزاری مهر - گروه استانها: همه افسانه‌ها و پیشینه مردمان دیار لرستان با آداب‌ورسوم و پوششی پیوند خورده است که اگر در ایران اسلامی بی نظیر نباشد می‌شود گفت کم‌نظیر و تکرار نشدنی است.
پوشاک مردم لرستان در نهایت زیبایی و سادگی نمادی از پوشش اصیل اسلامی است که امروز جز در برخی مناطق روستایی و عشایری شاید دیگر نتوان نشانی از آن یافت.
پوشش زنان لر نمادی از هویت و فرهنگ این دیار
پوشاک زنان لر بنا به موقعیت اجتماعی، اقتصادی و از طرفی شرایط سنی از ویژگی‌های مشخصی برخوردار است به طوری که پوشاک زنان جوان لر با پارچه‌های الوان در رنگها و طرح‌های شاد با سربندهای زیبا و رنگی است وزنان مسن تر پارچه‌هایی به رنگ تیره با طرح‌های ساده و سربندی سیاه و سفید را ترجیح می‌دهند.
روسری‌های زنان لر که در زبان محلی به آن «گل ونی» می‌گویند علاوه بر پوشیده بودن، زیبایی خاصی به زنان لر می‌دهد.
"تره" و "گل ونی" سرپوش ابریشمی مخصوصی است که زنان لر به سر می‌بندند و به لری آن‌ها "ساوه" می‌گویند. "تره" را در حالت عادی و در روزهای معمولی می‌بندند ولی زنان لرستانی برای شرکت در مراسم جشن و سور، نوعی از آن‌ها به نام "گل ونی" که رنگین است روی تره می بندند.
در طرح این روسریها که به طور معمول از جنس ابریشم هستند نقش‌ها و رنگهای مختلف به‌کاررفته که با گره خاصی به دور سر پیچیده شده و گوشه‌های آن‌هم به صورت آویزان بر پشت سر قرار می‌گیرد.
پیراهن‌های رنگارنگ و دارای پوشش زنان لر
پیراهن زنان لر دارای برشی ساده، بلند و گشاد با طرح‌های گلدار و رنگهای متنوع است. لباس زنان لر دارای قسمت‌های مختلفی چون «کلنجه» ، «سرداری» یا «کمر چین» و «جلیقه» است.
«کلنجه» کت مخملی است که بر روی پیراهن زنان لر پوشیده می‌شود و یقه و لبه‌های دم آستین و دور شکاف آن یراق‌دوزی و نواردوزی شده است.
«سرداری» که پوششی است بلند تا به پشت پا، جلوی آن بدون دکمه است با آستینی تا آرنج که اغلب از مخمل با رنگهای مشکی، سبز و قرمز تهیه می‌شود. دوره‌های آستین و دامن آن به پهنای دو تا سه انگشت یراق‌دوزی و نواردوزی شده است.
«کت» که نیم تنه را می‌پوشاند، نواردوزی ندارد و با دکمه در جلوبسته می‌شود. «جلیقه » که همیشه باز است و دکمه ندارد و در قسمت جلوی آن یراق‌دوزی و سکه دوزی شده است.
شلوار یا به زبان محلی لرستان «شاوال» عبارت است از زیر جامه ای لیفه‌دار یا کمری دار به مدل شلوارهای کردی از پارچه‌های الوان رنگی که زیر پیراهن می‌پوشند.
شلوار زنان لر از لحاظ ترکیب و جنس پارچه دو قسمتی و دورنگی است به طوری که از دمپا تا حدود بالای زانو، پارچه ساده با نقش‌بندی و نواردوزی شده است و قسمت بالاتر به رنگ دیگر و گلدار است.
لباس مردان لر؛ ساده و زیبا
مردان لرستانی نیز دارای پوشش ساده ای هستند که جنبه‌های تزئین آن کمتر است و در عرف معمول این دیار به «شال و ستره» معروف است. شلوار مردان لر به طرح و هیبت شلوارهای کردی است و پیراهن آنان با برش ساده و اغلب به رنگ سفید و گاه رنگی است.
پیراهن مردان لر که در گویش محلی به آن «جومه» یا «کراس» می‌گویند دارای آستین های بلند و یقه‌گرد بوده و از جنس کرباس و به رنگ سفید تهیه می‌شد.
«شال» پارچه بلند و سفیدی است به عرض 90-60 سانتی متر و به طول 9-6 متر از جنس چلوار که آن‌ها چند دور به کمر می پیچانند و علاوه بر آن در مواقع ضروری از آن به عنوان کفن، پیچاندن محل زخم یا طناب استفاده می‌کردند.
«ستره» قبای مخصوصی است که اندازه آن تا زیر زانو بوده و بیشتر در مواقع رسمی از آن استفاده می‌شود و از قدیمی ترین انواع پوشاک در ایران است که در طرح‌های گلدار و شاد برای مراسم شادی و جشن و در طرح‌های ساده با رنگهای کم مایه در انجام مراسم تشریفاتی و عزا به کار می آید.
کلاه و گیوه دست‌ساز مردان لر
«کلاه نمدی» و «گیوه» نیز از خصوصیات ویژه لباس مردان لر است. کلاه نمدی کلاه مدور بدون لبه‌ای است که از نمد ساخته‌شده است و «گیوه» نوعی کفش دست‌ساز محلی است که کف آن چرم و یا پلاستیک ضخیم و محکمی است که رویه آن به صورت نخ تابیده بافته می شود.
«کپک» یا «فرجی» و همچنین «غوغا» از دیگر لباس های اصیل لر زبانان است.
«کپک» یک نوع قبای نمدی پشمی محکم است که معمولا مورد استفاده چوپانان می‌باشد و در مواقع جنگ از آن به عنوان لباس رزم استفاده می‌شود زیرا ترکیب بسیار فشرده‌ای در ساخت آن بکار رفته است.
«غوغا» نیز نوعی بالاپوش مردانه است که بیشتر در منطقه بختیاری لرستان و چهارمحال و بختیاری مورد استفاده قرارگرفته و جنس آن از پشم گوسفند بوده و توسط زنان بختیاری بافته می شود.
نظر شما