ایران کوچک مهیای نوروز می‌شود/سفری به کاروانسراها و کاخ‌های قجری

کرج - کرج به عنوان ایران کوچک باجاذبه‌های گردشگری فراوان تاریخی و باستانی مهیای نوروز و میهمان نوازی از هموطنان می شود گردشگران با حضور در کرج کاروانسراها و کاخ های قجری داشته باشند.

خبرگزاری مهر - گره استان‌ها - ساره نوری: جاذبه‌های گردشگری فراوان تاریخی، باستانی و طبیعی، بناهای به یادگار مانده از ادوار تاریخی مختلف، وجود روستاهای زیبا و خوش آب و هوا در کرج که نام ایران کوچک برازنده اوست، مجموعه جاذبه‌های گردشگری فراوان را برای میزبانی میهمانان نوروزی فراهم کرده است.

در روزهای شلوغ وقتی از معابر پر ازدحام بازارهای کرج عبور می‌کنید و کمی به حرف‌های مردمی که در حال عبور هستند گوش می‌کنید هم زمان چندین لهجه از مردمان سرزمین ایران را خواهید شنید، و این نشان از برازندگی نام ایران کوچک برای این شهر است.

نمایندگان اقوام کرد، لر، ترک، عرب، شمالی‌ها و جنوبی‌ها در کرج معجونی از آداب و رسوم مختلف را برای رهگذران و مسافران نوروزی به ارمغان می‌آورند. وجود جاذبه‌های گردشگری همچون جاذبه‌های گردشگری طبیعی، تاریخی، ورزشی، سلامت و غیره در شهرستان کرج هر ساله بسیاری از گردشگران و میهمانان نوروزی را به این منطقه خوش آب و هوا می‌کشاند.

وجود خاک حاصلخیز و منابع طبیعی و آبی سلسله جبال البرز از دوران‌های گذشته تا به امروز برای اجتماعات بشری بستری مناسب را فراهم کرده است، و این دلیل باعث به وجود آمدن آثار باستانی و تاریخی ارزشمندی در این استان و به تبع شهرستان کرج شده است، از آثار تاریخی و باستانی که در گوشه و کنار و در حاشیه راه‌های ارتباطی قابل مشاهده است می‌توان به تپه‌های آق تپه، مراد تپه و تپه مردآباد، قلعه‌های تاریخی تنگ گسیل و شهرستانک و آثار دوران اسلامی همچون برج میدانک مغولی، پل و کاروانسرای شاه‌عباسی کرج، کاخ‌های قاجاری و کاخ‌های رضا شاهی و محمدرضا شاهی که حکایت از استمرار استقرارهای پی در پی در این منطقه دارد، را نام برد.

کاروانسرای شاه عباسی با حجره‌های به قدمت تاریخ صفوی و کاخ سلیمانیه از جاذبه‌های گردشگری تاریخی کرج است که چشم انتظار میهمانان نوروزی است.

کاروانسرای شاه عباسی کرج یکی از یادگارهای دوره صفویه در این شهر است که معماری آن شبیه به دیگر کاروانسراهای این دوره است مساحت کل بنا سه هزار و ۶۰۰ متر مربع و مساحت حیاط مرکزی آن ۹۰۰ متر مربع است. این کاروانسرا احتمالاً در دوره پادشاهی شاه سلیمان صفوی بین سال‌های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ هجری قمری بنا شده است.

کاروانسرای شاه عباسی کرج در ابتدا به عنوان پناهگاهی برای استراحت کاروانیان بوده که در اواخر دوره قاجاریه تعمیرات جزئی در بنا ایجاد شده و از آن به عنوان مدرسه برزگران استفاده می شده است. بعد از سقوط قاجاریه حدود سال‌های ۱۳۳۰ هجری قمری از این مکان به جای انبار غله کشاورزی استفاده می شده که بیشترین آسیب در این زمان به آن وارد شده است.

این کاروانسرا در جاده ابریشم و شاهراه ارتباطی شرق به غرب کشور قرار گرفته و تنها کاروانسرای درون شهری کشور است. این مجموعه دارای دو شاه نشین و ۲۲ حجره برای استراحت مسافرین و پنج بارانداز جهت نگهداری کالاها و استقرار کاروانیان طراحی شده است. مصالح این بنا پی از سنگ و دیوار از آجر و ملات است.

در سال ۱۳۵۳ این بنا توسط وزارت فرهنگ و هنر یک اثر ملی اعلام شد و بعد از پیروزی انقلاب اداره میراث فرهنگی شهرستان کرج به این مکان منتقل شد.

کاروانسرای شاه عباسی، در سمت جنوب شرقی میدان توحید و تقاطع خیابان شهدای محراب و قدس کرج در خیابان قدس یا همان میدان شاه عباسی معروف واقع شده است.

چهار فصل سال و هر روز هفته برای بازدید از این مجموعه زیبا و باشکوه را می‌توانید انتخاب کنید.

قابل توجه است که کاروانسرای تاریخی و گردشگری شاه عباسی با داشتن تالارهای پذیرایی، رستوران، سفره خانه، چایخانه، شربت خانه و قهوه خانه سنتی با ارائه غذاهای اصیل ایرانی و فرنگی در محیطی سنتی همراه با بازارچه صنایع دستی و سوغات محلات مختلف میزبان شهروندان و گردشگران است.

مجموعه کاخ سلیمانیه در سال‌های ۱۲۲۵ تا ۱۲۲۷ هجری قمری به دستور فتحعلی شاه قاجار در یکی از منزلگاه‌های حد فاصل تهران و چمنگاه سلطانیه زنجان در ییلاق خوش آب و هوا در میان باغ بزرگی در نزدیکی رودخانه کرج، توسط معمار برجسته قاجار، محمدحسین خان نظام الدوله اصفهانی معروف به صدر اصفهانی، طراحی و بنا شده است یکی از جاذبه‌های گردشگری است که هر ساله پای گردشگران زیادی را به ایران کوچک می‌کشاند.

این بنا در تاریخ ۲ اسفند سال ۱۳۲۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال ۸۹ به کاخ موزه سلیمانیه تبدیل شده است. بنای کاخ در شکل اولیه دارای ساختمان‌های متعدد از جمله عمارت گلشن، عمارت در قرمز، باغ فرش آباد، باغ اول و دوم، ساختمان کلاه فرنگی و برج ۵ طبقه بوده است. از این مجموعه بناها تنها عمارت کوشک آن بجای مانده است.

ساختمان اصلی کاخ با مساحت ۶۱۶ متر از نخستین بناهایی است که بر روی پایه ساخته شده و دارای تزیینات ارزشمندی از دوره قاجاریه که شامل دیوار نگاره، گچبری، مقرنس کاری، کاشی کاری، ازاره‌های سنگی با حاشیه نقاشی و تزئینات چوبی است.

شاخص ترین ویژگی کاخ سلیمانیه مربوط به ۲ تابلوی دیوارنگاره از بنیانگذاران سلاطین قاجار است که به لحاظ نوع تصویر، تکنیک هنری و رنگ‌های خاص منحصر به فرد است.

نقاشی‌های دیواری تالار اصلی در جبهه غربی، فتحعلی شاه به همراه ۱۴ تن از پسرانش و در جبهه شرقی سر سلسله قاجار آغا محمد خان به همراه سران ایل قاجار، که توسط عبدالله خان نقاش باشی سومین نقاش دربار به تصویر کشیده شده است.

نقاشی‌های این کاخ به دستور فتحعلی شاه قاجار، در ۱۲۲۸ هجری قمری برابر با ۱۱۹۲ خورشیدی کشیده شده است. هنگامی که نقاش به کاخ آمد هیچ فضایی را برای نقاشی مهیا ندید، بنابراین دستور داد که فضای دیوارهای شرقی و غربی شاه نشین را بپوشانند و سپس بر روی گچ‌های دیوارها نقاشی‌ها را کشید.

در شهرستان کرج بیش از ۱۰۰ اثر با ارزش فرهنگی - تاریخی - باستانی و هنری شناسایی شده که برای اطلاع از این آثار جدولی را تهیه و در این گزارش ارائه می‌کنیم.

موقعیت اثر	قدمت	نام اثر
کرج - روبروی سه راه قلمستان - شهرک شهید فهمیده	قاجاری	آسیاب برجی
کرج - آدران - ارنگه - روستای خور - جنوب روستا	قاجاری	آسیاب قدیمی
کرج - دهستان کمال آباد - روستای هلجرد	قاجاری	آسیاب هلجرد
کرج - دو کیلومتری شمال گچسر	اسلامی	آهنین راه و پل سنگی
کرج - آدران - ۷ کیلومتری جاده کرج چالوس - پل خواب - روستای کلوان سر	بنا معاصر	امامزاده ابراهیم
کرج - آدران - ۵ کیلومتری جاده کرج چالوس - پل خواب - روستای ورزان	بنا معاصر	امامزاده ابراهیم و محمد تقی
کرج - محمد آباد - زمینهای بنیاد شهر سازی	صفوی	امامزاده احمد و محمود
کرج - اشتهارد - روستای پلنگ آباد	قرن هشتم	امامزاده پلنگ آباد
دهستان کمال آباد - روستای آتشگاه	بنا معاصر، عمر درخن ۲۰۰۰ سال	امامزاده پیر پیران و درخت کهن
کرج - گرمدره - کلاک بالا	بنا معاصر	امامزاده تقی
کرج - آدران - مرکز روستای ارنگه	قاجاری	امامزاده جعفر
کرج - دهستان آدران - جنوب روستای کندور	قاجاری	امامزاده چهل دختر
کرج - کیلومتر ۵۵ جاده کرج چالوس - روستای حسنکدر	صفوی، بنا معاصر	امامزاده حسن
کرج - بلوار امامزاده حسن	صفوی، بنا معاصر	امامزاده حسن
کرج - گرمدره - اول جاده قدیم کرج	صفوی، بنا معاصر	امامزاده حیدر
کرج - اشتهارد - سه راه روستای جارو	قاجار، بنا معاصر	امامزاده رزاق چهار طاق (امامزاده حبیب اله)
کرج - آدران - ۷ کیلومتری جاده کرج چالوس - پل خواب - روستای کل‌ها	صفوی، بنا قاجاری	امامزاده رضی الدین
کرج - ۳۸ کیلومتری جاده کرج چالوس - تکیه سپهسالار	اوایل اسلامی، بنا قاجاری	امامزاده سپهسالار
کرج - ابهرک - ارنگه از دهستان آدران	صفوی	امامزاده سلیمان
کرج - دهستان آدران - جنوب روستای کندور	قاجاری	امامزاده سید ابراهیم
کرج - آدران - روستای گوراب (جوراب) ارنگه	صفوی، بنا معاصر	امامزاده شاهزاده حسین
کرج - دهستان آدران - روستای ارنگه - روستای خور	صفوی، بنا معاصر	امامزاده شاهزاده عسگری
کرج - مهرشهر	صفوی، بنا معاصر	امامزاده طاهر
کرج - مهرشهر - علی آباد گوته	قاجاری، بنا معاصر	امامزاده عبد اله
کرج - دهستان آدران - مرکز روستای کندور	قاجاری، بنا معاصر	امامزاده عبد له و طاهر
کرج - محمد آباد - دشت بهشت - کوچه میثم تمار	بنا معاصر	امامزاده غیبی
کرج - اشتهارد - دهستان پلنگ آباد - روستای محمد آباد	قاجار، بنا معاصر	امامزاده قاسم
کرج - آدران - روستای سیجان ارگنه	صفوی، بنا معاصر	امامزاده محمد
کرج - حصارک	صفوی، بنا معاصر	امامزاده محمد حصارک
کرج - آدران - ۶ کیلومتری جاده کرج چالوس - شمال پل روستای لیلستان	بنا معاصر	امامزاده هاشم و هارون
کرج - روستای میدانک - کیلومتر ۶۰ جاده چالوس	قاجاریه	برج سنگی میدانک
کرج - اشتهارد - شهر اشتهارد - میدان امام خمینی	اواخر صفوی	بقعه امامزاده ام کبری و ام صغری
کرج - اشتهارد - مرکز دهستان پلنگ آباد از بخش اشتهارد	صفوی	بقعه امامزاده ام رحمان و امامزاده زید (سه گنبدان)
کرج - اشتهارد - ۱۰ کیلومتری شرق اشتهارد و کنار جاده آسفالته کرج - اشتهارد	قرن ۷ و ۸ و ۹ هجری	بقعه شاهزاده سلیمان
کرج - ۲۵ کطلومتری جنوب شرقی سد فرعی امیرکبیر در حاشیه قریه گوراب	آخر تیموری	بقعه و درختان کهنسال شاهزاده حسین گوراب
کرج - مدخل ورودی جاده کرج به چالوس	سلجوقی	پل تاریخی کرج
کرج - اشتهارد - دهستان پلنگ آباد - روستای محمد آباد	سده ۵ تا ۹ ه. ق	تپه امامزاده قاسم
کرج - محمد آباد - دشت بهشت - کوچه میثم تمار		تپه باستانی دشت بهشت
کرج - اشتهارد - روستای رحمانیه (پلنگ آباد)	تاریخی، اسلامی	تپه پلنگ آباد (تپه باستانی)
کرج - اشتهارد - روستای خرم آباد - ضلع جنوبی روستا و کنار جاده کرج اشتهارد	دوران تاریخی تا اواسط اسلامی	تپه باستانی خرم آباد
کرج - شهرستانک - دو کیلومتری غرب دره گل گیله	دوران تاریخی	تپه شنستون
کرج - اشتهارد - روستای علی آباد (شمال اشتهارد)	قرن ۵ تا ۶ ه. ق	تپه علی آباد
کرج - اشتهارد - ۵ کیلومتری جنوب پلیس را اشتهارد	اسلامی	تپه کرد چشمه
کرج - دهستان کمال آباد - ۱۰ کیلومتری شمال قلمستان کرج - روستای آتشگاه	تاریخی، اسلامی	تپه مهدی خانی
کرج - محمد آباد - زمینهای بنیاد شهر سازی	دوره اسلامی (سده ۷ و ۸ و ۹ ه. ق)	تپه‌های امامزاده احمد و محمود
کرج - ۱۵ کیلومتری شمال قلمستان کرج آتشگاه - روستای حسن بد چشم	تاریخی	تپه‌های باستانی حسن بد چشم
کرج - اشتهارد - دهستان پلنگ آباد - روستای کوی راشته	سده‌های ۵ تا ۹ ه. ق	تپه‌های باستانی راشته
کرج - محمد آباد - زندان قزل حصار	صفوی	تپه‌های قزل حصار
کرج - جاده چالوس - یک کیلومتری غرب ورودی تونل کندوان	صفوی	تپه‌های کندوان
کرج - آدران - کیلومتر ۸ جاده چالوس - غرب روستاط کندور	تاریخی، اسلامی	تپه‌های کندور
کرج - مهرشهر - انتهای خیابان دهم گلستانک - کوچه میثم تمار	تاریخی، اسلامی	تپه‌های گلستانک
کرج - اشتهارد - روستای مراد تپه	پیش از تاریخ - تاریخی، اسلامی	تپه‌های مراد تپه
کرج - مهرشهر - جنوب مهرشهر - انتهای خیابان بوستان - روستای حسین آباد	هزاره سوم و چهارم ق. م	تپه باستانی آق تپه
کرج - ۱۱ کیلومتری غربی کرج - ماهدشت (مرد آباد) انتهای خیابان نصر	از هزاره پنجم تا سوم ق. م	تپه باستانی مرد آباد
کرج - دهستان آدران - روستای ارنگه - روستای خور	صفوی	تپه تله اسکی
کرج - دهستان آدران - روستای ارنگه - روستای خور	صفوی	تپه دزد بر
کرج - اشتهارد - دهستان پلنگ آباد - روستای کوی راشته	۸۰۰ ساله	چنار حصار
کرج - اشتهارد - میدان امام خمینی (ره)	قاجاریه	حسینیه سیادیه
کرج - اول جاده چالوس - روستای بیلغمان	صفوی، قاجاری	حمام بیلغمان
کرج - مرکز شهر کرج - محله قدطمی مصباح	اوایل قاجاری	حمام مصباح
کرج - دهستان کمال آباد - روستای هلجرد	صفوی، قاجاری	حمام هلجرد
کرج - آدران - روستای گوراب (جوراب) ارنگه	عمر ۸۰۰ سال	درخت امامزاده
کرج - روستای حصار - خط یک حصار	عمر ۸۰۰ سال	درخت چهار کهن حصار
کرج - دهستان کمال آباد - روستای هلجرد	عمر ۸۰۰ سال	درخت چهار کهن هلجرد
کرج - گوهردشت - بلوار اصلی گوهردشت	عمر ۱۳۰۰ سال	درخت سرو کهن
کرج - دهستان آدران - مرکز روستای نوجان (کیلومتر ۳ جاده کرج چالوس)	عمر ۸۰۰ سال	درخت قدیمی
کرج - دهستان نساء - روستای ولایت رود	عمر ۸۰۰ سال	درختهای کهن آقادار
کرج - ۴ کیلومتری غرب گچسر	دوره دوم زمین شناسی	غار یخ مراد
کرج - آسارا - کیلومتر ۳۶ جاده کرج چالوس	دوران دوم زمین شناسی	غارهای ری زمین و سیراچال
کرج - دهستان آدران - غرب روستای ارگنه - کیلومتر ۱۵ جاده کرج چالوس	از صفوی تا کنون	قبرستان قدیمی
کرج - دهستان آدران - مرکز روستاط کندور	از صفوی تا کنون	قبرستان قدیمی
کرج - دهستان آدران - ابهرک - ارنگه	تاریخی	قبرستان گبری کچان
کرج - دهستان کمال آباد - روستای هلجرد	تاریخی، اسلامی	قبرستان هلجرد
کرج - دهستان نساء - روستای ولایت رود	قاجاری، بنا معاصر	قدمتگاه آقا سید علاء الدین
کرج - مهرشهر کرج - علی آباد گوته	پیش از تاریخ - تاریخی، اسلامی	قشلاق تپه (اوج تپه)
کرج - اشتهارد - ۵ کیلومتری جنوب مختار آباد	سده‌های ۵ تا ۹ ه. ق	قلعه (بز قلعه)
کرج - اشتهارد - دهستان پلنگ آباد - روستای کوی راشته	صفوی، قاجاری	قلعه اربابی
کرج - اشتهارد - روستای رحمانیه (پلنگ آباد)	صفوی، قاجاری	قلعه پلنگ آباد
کرج - نساء - بالای تونل تنگ گسیل - کیلومتر ۵۱ جاده کرج چالوس	قرن ۶ تا ۸ ه. ق	قلعه تنگ گسیل
کرج - محمد آباد - روستای حسین آباد	صفوی، قاجاری	قلعه حیدر آباد
کرج - شهرستانک - شمال دره گل گیله - نوک قلعه شهرستانک	قرن ۶ تا ۸ ه. ق	قلعه دزد بند
کرج - گرمدره - کلاک بالا	قاجاری	قلعه روستای کلاک
کرج - آسارا - کیلومتر ۳۶ جاده کرج چالوس	قرن ۶ تا ۸ ه. ق	قلعه ری زمین
کرج - دهستان آدران - بالای صخره‌ها - مشرف به غرب کرج	قرن ۶ تا ۸ ه. ق	قلعه شاه دژ (شاه دزد)
کرج - انتهای حد غربی پل جدید و پل قدیمی	قاجاری	قلعه صمصام
کرج - اشتهارد - روستای قزل حصار	قاجاری	قلعه قزل حصار
کرج - گرمدره - کلاک بالا	قرن ۶ تا ۸ ه. ق	قلعه کلاک
کرج - محل فعلی کتابخانه دانشکذه کشاورزی کرج	قاجاری	کاخ سلیمانیه
کرج - شهرستانک - کنار جاده کرج چالوس	قاجاریه	کاخ شهرستانک
کرج - گچسر	رضا شاهی	کاخ گچسر
کرج - مهرشهر	دوره پهلوی	کاخ مروارید (شمس)
کرج - مرکز شهرستان کرج	صفوی	کاروانسرای شاه عباسی کرج
کرج - جاده چالوس - یک کیلومتری غرب ورودی تونل کندوان	قاجاری	کاروانسرای کندوان
کرج - اول جاده چالوس - روستای بیلغمان	صفوط، قاجاری	کوره آجر پزی
کرج - ۳ کیلومتری جنوب گچسر	قاجاری به بعد	کوره‌های گچ پزی گچسر
کرج - دهستان آدران - روستای ارنگه - روستای خور	قاجاری	مسجد جامع