تشکیل زنجیره انسانی در حمایت از سنگ نگاره‌های باستانی تیمره

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: چندی پیش و در پی انتشار گزارشی در خبرگزاری مهر استان مرکزی با عنوان «تیشه بر قامت سنگ نگاره های تیمره خمین/ تاریخ زیر تیغ بولدوزرها» به مساله تخریب این منطقه باستانی بر اثر فعالیت های معدنی پرداخته شد که طی شکایت میراث فرهنگی استان مرکزی و با صدور حکم قضایی، بهره برداری معدنی از این منطقه متوقف شد.

پس از گذشت چند هفته از انتشار این گزارش، طی روز گذشته جمعی از مردم، فعالان و علاقه مندان حوزه میراث تاریخی خمین و اساتید دانشگاه و فرهنگیان، با حضور در این منطقه و تشکیل زنجیره انسانی نسبت به تخریب سنگ نگاره های باستانی تیمره اعتراض خود را اعلام کردند و خواستار حفظ و صیانت از این آثار باستانی ارزشمند شدند.

این گروه ضمن حضور در منطقه تیمره از مسئولین و متولیان مربوطه خواستند علاوه بر فرهنگ سازی در زمینه حفظ آثار ارزشمند تاریخی و باستانی در مناطق و روستاهای همجوار این محدوده، از هر گونه تخریب این آثار باستانی به سبب فعالیت های عمرانی و معدنی جلوگیری کنند تا این آثار که بیش از ۴۰ هزار سال موجودیت خود را حفظ کرده اند طی مدت کوتاهی تبدیل به تلی از خاک و برای همیشه نابود نشوند.

طی سال های اخیر ۶۰۰۰ سنگ نگاره در تیمره از بین رفته اند

پژوهشگر سنگ نگاره‌های ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: طی هفته های اخیر مطلع شدیم افرادی در حال نابود کردن سنگ نگاره‌های تیمره هستند و پس از حضور در این منطقه در نهایت شگفتی متوجه شدیم برخی سنگ نگاره ها که قدمت آنها به ۱۷هزار سال قبل می‌رسد نابود و خرد شده‌اند.

محمدناصری فرد تاکید کرد: اگر از این نابودگری ها جلوگیری نشود، سنگ نگاره‌های منطقه قیدو و مزاین تماماً نابود خواهند شد و هیچ اثری از تاریخ کهن در این منطقه باقی نمی‌ماند.   

وی با بیان اینکه طی سال‌های اخیر عامل انسانی باعث از بین رفتن بیش از شش هزار اثر تاریخی در سنگ نگاره‌های تیمره شهرستان خمین شده است، بیان داشت: فعالیت های معدنی، توسعه سد در منطقه گلپایگان، طرح انتقال آب از سد کوچری، احداث جاده و احداث سدهای خاکی شهیدآباد، لوزدر و فرنق بسیاری از سنگ‌نگاره‌های منطقه تیمره را نابود کرده است.

ناصری فرد با اشاره به فعالیت‌های معدنی در این منطقه تاریخی اظهار داشت: احداث معادن برای دستیابی به سیلیس و تراورتن نیز در منطقه تیمره طی سال‌های اخیر بخشی از میراث باستانی و گرانبهای سنگ‌نگاره‌های تیمره را تخریب کرده است.

پژوهشگر سنگ نگاره‌های ایران عامل انسانی را خطرناک‌ترین و مخرب‌ترین تهدید برای این آثار باستانی دانست و تصریح کرد: علاوه بر فعالیت‌های عمرانی و اکتشافات معدنی، عوامل انسانی در شکل‌های مختلف همچون تخریب، دستکاری سنگ نوشته‌ها و اضافه کردن اسامی و نوشتن یادگاری بر آنها از دیگر عوامل تهدید این آثار بی‌بدیل است.

۵۰ تخته سنگ باستانی در فعالیت های معدنی اخیر در تیمره نابود شد

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز درباره تخریب های اخیر در منطقه تیمره گفت: طی بررسی کارشناسان میراث فرهنگی، مشخص شده فعالیت های معدنی اخیر در این منطقه به بخشی از سنگ نگاره های تیمره خمین آسیب وارد کرده و تعدادی از این آثار ارزشمند تاریخی را تخریب کرده است.

حسینی بیان داشت: متاسفانه طی مدت اخیر حداقل پنجاه تخته سنگ باستانی در این منطقه که هر کدام از آنها نقش ها و سنگ نگاره های متعددی داشتند تخریب شده است.

وی افزود: آسیب های وارد شده به سنگ نگاره ها طی مدت اخیر به سبب ایجاد راه های دسترسی برای فعالیت های معدنی بوده و بیشترین آسیب در منطقه قیدو به بوم های سنگی باستانی و نقوش آنها وارد آورده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی تاکید کرد: با توجه به پراکندگی سنگ نگاره های تیمره خمین در منطقه ای وسیع، باید نقشه جامعی برای تعیین عرصه و حریم این منطقه باستانی تهیه شده تا بتوان ضوابط حفاظت از این منطقه باستانی را تدوین و پیاده سازی کرد.

حسینی ضمن بیان اینکه با شکایت سازمان میراث فرهنگی استان، دستور توقف عملیات بهره برداری معدنی از این منطقه، از سوی مرجع قضایی صادر شده است، تصریح کرد: اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی طی شکایتی به استانداری مرکزی خواستار رسیدگی به این مساله شده تا موضوع در هیئت حل اختلاف استان، مورد بررسی قرار گیرد.

گفتنی است تیمره منطقه ای باستانی در شهرستان خمین است که ۲۱هزار سنگ نگاره را همراه با اسرار شگفت انگیز ۴۰ هزار ساله در دل خود جای داده است.

بزرگ ترین تابلوی سنگی کشور در منطقه تیمره به مساحت۴۰مربع به تصویر کشیده شده که به کتیبه بزرگ معروف است. در این تابلوی سنگی بیش از ۱۵۰نقش یک جا جمع شده که رازگشایی از این سنگ نگاره سال ها کار پژوهشی در سطح بین المللی نیاز دارد.