به گزارش خبرنگار مهر، متن پیش رو یادداشت اختصاصی دکتر محمد محمدرضایی، مدیرگروه فلسفه دین دانشگاه تهران است که از نظر می گذرد؛

امام خمینی(ره) رهبر فقید و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران بر اساس وحدت توانستند انقلاب بزرگی را در جهان بوجود آورند. در سالگرد رحلت آن رهبر و حکیم الهی شایسته است دیدگاه آن بزرگوار را مورد وحدت مورد توجه قرار دهیم. از نظر امام خمینی وحدت هم به اقتضای عقل و هم به اقتضای نقل، در یک جامعه، مخصوصا جامعه اسلامی ضروری است که به اختصار مطرح خواهیم نمود.

۱. از منظر عقل

عقل انسان حکم می‌کند که وحدت در یک جامعه مخصوصاً بین اقشار فرهیخته جامعه ضروری است. هر جامعه‌آی در پی تحقق اهداف و آرمان‌هایی است که جز در سایه وحدت امکان پذیر نیست. مخصوصاً در یک جامعه اسلامی که اهداف متعالی دارد. زیرا تفرقه بین افراد یک جامعه عامل فرو پاشی جامعه است که نیروهای همدیگر را خنثی می‌کنند.

امام خمینی(ره) در تمثیل زیبا به نقش وحدت در نیل به اهداف و آرمان‌های جامعه اسلامی اشاره می‌نمایند: افراد یک جامعه مانند قطرات باران می‌مانند که اگر باهم متحد باشند تبدیل به یک دریای خروشان می‌شوند که قدرت بسیار زیادی خواهد داشت که یک موجش، کشتیها را می‌شکند....

(شما فرض کنید) صد تا، دویست تا جمعیت هر کدامشان مجتمع داشته باشند. با عقاید و کارهای مختلف مزاحم هم بشنود، اینها قدرت هم را خنثی می‌کنند. عقل حکم می‌کند که درحفظ اتحاد وهماهنگی است که پیروز می‌شویم و الا شکست خواهیم خورد. بنابراین اگر همه ملت همان گونه که بر اثر وحدت ملت به پیروزی رسیدیم، باهم متحد باشند می‌توانند در مقابل دشمن مشترک در جهت حفظ و تداوم نهضت نیز موفق باشند و در سایه این وحدت به ساختن مملکت و ترمیم خرابی‌‌ها همت گمارند.[۱]

۲. از منظر شرع و نقل

علاوه بر عقل، اسلام (قرآن و روایات) نیز سفارش به وحدت می‌کند. قرآن علاوه بر این که به وحدت دعوت می‌کند محور وحدت را هم مشخص می‌نماید که به برخی از آنها اشاره می‌نماییم:

۱. قرآن همه مسلمانان را دعوت به وحدت می‌کند:

وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعاً وَ لا تَفَرَّقُوا.[۲]

این آیه علاوه بر این که مردم را به وحدت دعوت می‌کند ملاک ومعیار وحدت راهم مشخص می‌کند و آن حبل الله یعنی اسلام و صراط مستقیم است. این وحدت، یک دستور الهی است که مشتمل بر یک امر و یک نهی است. یعنی از آنچه خدا امر کرده اطاعت کنید و از آنچه نهی کرده بپرهیزید. بنابراین شاخص در امر وحدت اسلام است یعنی همه افراد و گروه‌ها باید حول محور اسلام و حبل الله وحق وحدت کنند.

امام خمینی بعد از ذکر این آیه می‌فرمایند:

در آیه فقط امر به اجتماع نیست. تمام دستورهای مردم عادی و رژیم‌های غیر الهی این است که همه با هم باشید. فقط دستور به اجتماع است. لکن دستور خدا دستور و اعتصموا بحبل الله است. اینکه مهم است این است که تنها این نباشد که همه با هم در یک امر مجتمع باشید و متفرق نباشید. امر این است که همه با هم اعتصام به حبل الله بکنید. راه، راه حق باشد و توجه به حق باشد واعتصام به راه حق باشد. انبیاء نیامده‌اند که مردم را در امور باهم مجتمع کنند، انبیاء آمده‌اند که همه را در راه حق مجتمع کنند ... .[۳]

۲. یدالله مع الجماعه؛[۴] دست خدا با جماعت است.

به نظر امام خمینی خدا پشتیبان جماعت است. هنگامی که مردم ایران با هم متحد شدند خداوند هم از آنها پشتیبانی کرد.[۵] بنابراین هنگامی که گروه‌های مختلف با هم متحد شوند و در راه تحقق فرامین الهی بکوشند خداوند نیز از آنها حمایت کرده و لطف خود راشامل حال آنها می‌گرداند.[۶] وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا.[۷]

۳. وحدت داشتن و پرهیز از اختلاف در زمره فضایل اخلاقی است.

امام خمینی در این باره می‌فرمایند:

از اخلاق اسلامی، یکی از امور مهمش قضیه تفرقه نداشتن و مجتمع بودن است. همه با هم بودن است و تا حالا هم ما هرچه پیشرفت کرده‌ایم از این معنا بوده. تا کنون این جمهوری اسلامی از اولی که انقلاب پیدا شده چه در آ‌نجایی که قطع ریشه‌های فساد را کردند و از بین بردند تا آنجایی که در امور کشور کارسازی کردند باز سازی کردند در اثر این وحدتی بوده است که اینها داشته اند که یکی از نمونه‌های اخلاق اسلامی است.[۸]

۴. سیره پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین(ع) بر وحدت

ائمه معصومین از جمله حضرت امیر (ع) با این که با مسایل زیادی مخالف بودند ولی به جهت مصالح کلی اسلام، در جهت وحدت مسلمانان تلاش زیادی کردند که می‌تواند درس عبرتی برای ما مسلمانان باشد.

امام خمینی در تعبیری می‌فرمایند:

حضرت امیر سلام الله علیه‌ در بسیاری از اموری که برایش خیلی سخت بود، دندان روی جگر می‌گذاشت و موافقت می‌کرد برای مصالح کلی، برای مصالح اسلام. ما اگر تبعیت از او داریم باید این طور باشیم. اگر یک مقدار هم تبعیت داریم یک مقداری همین طور باشیم.[۹]

بنابراین بر اساس این پنج اصل، وحدت در یک جامعه ی اسلامی، بویژه در کشور عزیز ایران اسلامی ضروری است. بعد از حضرت امام خمینی (ره) خلف صالح آن بزرگوار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) همانند امام بر مسئله وحدت تاکید نموده اند.

ج) آثار و نتایج وحدت

در نظر امام خمینی وحدت آثار و نتایجی داشته و دارد که عبارتند از:

۱. وحدت، موجب تزلزل و درنهایت سرنگونی رژیم شاه و پیروزی انقلاب اسلامی ایران گردید.[۱۰]

 ۲. وحدت موجب حفظ وتداوم دستاوردهای انقلاب وعظمت اسلام می‌شود.[۱۱]

۳. نصرت الهی منوط به حفظ وحدت است.[۱۲]

۴. وحدت، موجب افزایش مقاومت ملت در برابر سختی‌ها و مشکلات ونیز موجب اقتدار و عزت جامعه است.[۱۳]

امیدوارم که جامعه ی اسلامی ما همواره به مسئله وحدت توجه ویژه داشته باشد و آنی از آن غفلت نورزند.