به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام عبدالعلی رضائی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در مقاله‌ای با عنوان «تبیین و ترسیم چرخه مدیریت تولید علوم انسانی ـ اسلامی با رویکرد الگوی مدیریت شبکه‌ای» به بررسی ساختاری مناسب برای مدیریت و مشارکت حداکثری نظام علمی کشور در تولید علوم انسانی ـ اسلامی با الگوی شبکه ای در مقیاس ملی، پرداخته است.
بر اساس آنچه که در این مقاله ذکر شده است، این الگوی علمی از یک سو پذیرای حضور حداکثری نظام علمی جامعه اسلامی است و از سوی دیگر تولید رقابتی علوم انسانی ـ اسلامی براساس نیازمندی های بوم فرهنگ دینی و بوم جغرافیای ایران را امکان پذیر می کند.
در چکیده این مقاله که به دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی ارائه شده است، آمده است:
«الگوی شبکه ای ساختاری مناسب برای مدیریت و مشارکت حداکثری نظام علمی کشور در تولید علوم انسانی ـ اسلامی می باشد که در آن تولید رقابتی علوم انسانی ـ اسلامی بر اساس نیازمندیهای بوم فرهنگ دینی امکان پذیر می شود.
الگوی مدیریت شبکه ای فضای حداکثری برای نواندیشی و آزاد اندیشی، که وصف اصلی اسلامی در فعالیت های علمی است، فراهم می سازد تا از این طریق، ساختار علمی موجود کشور به یک ساختار علمی مستقل، نو و پویا مبدل شود حداکثر همگرایی، همفکری و همکاری در رشد، گسترش و تکامل علمی محقق گردد.
تا مادامی که نهادهای علمی کشور زیر پوشش یک مدیریت شبکه ای سازماندهی نشوند امکان تولید هماهنگ و انبوه علوم به خصوص در علوم انسانی، اسلامی تحقق نخواهد یافت.
ارکان الگوی مدیریت شبکه ای شامل شورای عالی انقلاب فرهنگی که نقش قرارگاه و مرکزیت شبکه را داراست.
حوزه های علمیه در تولید علوم انسانی ـ اسلامی، عضو رکنی شبکه محسوب می شوند و در بالاترین سطح بنیادی ایفای نقش می کنند و مفاهیم پایه و بنیادی را به وسیله روش اجتهادی از متن آیات و روایات استخراج کرده و در اختیار اندیشکده ها و فرهنگستان های علوم انسانی قرار می دهند تا اقدام به تئوری پردازی نمایند. در مرحله بعد، پژوهشگاه های وابسته به هر اندیشکده و فرهنگستان به شرح و بسط نظریه پرداخته و برای آن اقدام به تولید فلسفه و روش تحقیق نظری، کتابخانه ای و میدانی می نمایند.
در مرحله چهارم آزمایشگاه تحت اشراف هر اندیشکده و فرهنگستان در فضای آزمایشگاهی میزان کارآمدی نظریات تولید شده را آزمایش و اندازه گیری می کند. در مرحله پنجم دانشگاه، نظریه آزمایش شده را از طریق روش های تحقیقات نظری، کتابخانه ای و میدانی تطبیق می دهد تا تبدیل به علم قابل تفاهم و انتقال گردد.»
همچنین در مقدمه این مقاله آمده است:
«مقاله حاضر سعی دارد یک الگوی مدیریت شبکه ای در مقیاس ملی در خصوص تحول و مدیریت تولید علوم انسانی ـ اسلامی به نمایش بگذارد، این شبکه علمی از یک سو پذیرای حضور حداکثری نظام علمی جامعه اسلامی است و از سوی دیگر تولید رقابتی علوم انسانی ـ اسلامی براساس نیازمندی های بوم فرهنگ دینی و بوم جغرافیای ایران را امکان پذیر می کند؛ در مدیریت شبکه ای توجه به اصالت اختیار و آزاد اندیشی وصف اصلی نظام اسلامی در تحرک علمی محسوب می شود. ایجاد مدیریت شبکه ای مورد نظر می تواند سازمان علمی موجود کشور را به یک شبکه بالنده، پیشرو و نو مبدل کند تااز این طریق بتوان به افق های جدیدی از علم با حداکثر کارایی دست پیدا کرد.
تحول در علوم انسانی از ارکان و الزامات انقلاب فرهنگی محسوب می شود که بدون آن نمی توان اقدام شایسته ای برای تمدن سازی نوین اسلامی انجام داد.
به نظر می‌رسد در حال حاضر، الگوی منسجمی بر نهادهای علمی، حاکم نیست. اما با اغماض و تسامح می‌توان از الگویی شبیه "الگوی مکانیکی" که با ویژگی‌هایی نظیر ایستائی، انتزاع نگری و موزائیکی کردن واحدهای هدف همراه است بر وضعیت کنونی تطبیق نمود.
این الگو در دوران گذار و پس از یک بازه زمانی می‌تواند به یک «الگوی دینامیکی»، با ویژگی‌هائی نظیر «پویائی، کل‌نگری، هوشمندی نسبی و تقلیل درصد حضور آمرانه راهبران در سیاست گذاری، برنامه ریزی، سرپرستی، پایش و پیمایش» تبدیل شود.
لذا در وضعیت مطلوب، باید از یک الگوی کامل‌تر همچون «الگوی ارگانیکی»، با ویژگی‌هائی نظیر کمال یافتگی در حوزه «ارتباطات»، نگاه سیستمی در «حمایت، هدایت و نظارت»، هوشمندی کامل در حوزه «اطلاعات علمی» و تبدیل مدیریت نیمه متمرکز به یک مدیریت «افقی غیرمتمرکز کاملاً شبکه‌ای» بهره گرفت.»
گفتنی است که مقاله حجت الاسلام والمسلمین عبدالعلی رضائی در جلد اول مجموعه مقالات دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی به چاپ رسیده است.
برای دانلود متن کامل این مقاله اینجا کلیک کنید.
نظر شما