برگزاري جشنواره تئاتر عروسكي به تنهايي سودي براي تئاتر ندارد / نمايش‌هاي عروسكي بايد در طول سال اجراي عمومي شوند

نادر برهاني مرند درباره روند برگزاري جشنواره هاي عروسكي به مهر گفت: "نظر من يك جمله كاملا كليشه اي است. بارها من و امثال من اين جمله را تكرار كرده ايم كه جشنواره هيچ وقت به تنهايي براي وضعيت تئاتر كشور مفيد و سودمند نخواهد بود. تئاتر زماني كه به صورت مستمر حيات داشته باشد مي تواند هويت و پويايي داشته باشد."

وي در ادامه افزود: "ما شاهديم كه گروههاي عروسكي در طول جشنواره هاي عروسكي عزيز و گرامي داشته مي شوند، ولي بعد از پايان جشنواره به صورت غيرمنصفانه اي رها و فراموش مي شوند. البته وضعيت كل تئاترها اسفناك است و تئاتر عروسكي اسفناك تر."

تئاتر عروسكي "گاو"

برهاني مرند با برشمردنن مشكلات تئاتر ايران يكي از اين مشكلات را اظهارنظرهاي غيرمسئولانه اهالي تئاتر دانست و گفت: "متاسفانه درد مضاعف خود خانواده تئاتر است. مسئولان تئاتر و برخي اهالي تئاتر هنوز متوجه ضرورت نمايش عروسكي نشده اند. هنوز هم همان نگاه سنتي را دارند كه نمايش عروسكي ويژه كودك يا نوجوان است. در صورتي كه در همه دنيا تئاتر عروسكي به عنوان گونه اي پيچيده براي مخاطب بزرگسال روي صحنه مي رود."

وي با انتقاد از وضعيت مديريت كلان فرهنگي كشور افزود: "ما به جاي انجمن و دفتر و دستك بايد به فكر چاره انديشي عملي و زودبازده براي كل تئاتر باشيم. اگر به جاي يك انجمن يك سالن احداث كنند، آن موقع گام موثري در رفع نيازهاي تئاتر برداشته ايم و اين برمي گردد به نگاه مديران ما. مثلا تالار هنر براي نمايش عروسكي ايده آل نيست و همه نمايش هاي عروسكي را نمي توان در صحنه قاب عكسي آن روي صحنه برد. البته شايد مديران اين مطلب را احساس كنند ولي با فقر و نبود امكانات مواجه مي شوند و مشكلات در رده هاي بالاتر فرهنگي خود را نشان مي دهد."

مريم اقبالي، عروسك گردان اپراي عروسكي "رستم و سهراب"، هم در اين باره گفت: "استقبال از نمايش ها تاكنون بسيار خوب بوده است. اپراي رستم و سهراب با اينكه در آخرين روزها وارد جدول جشنواره شد، توانست مورد توجه قرار گيرد. كيفيت جشنواره عروسكي اين دروه بالاست و من نمايش هاي "ديو و پهلوان كچل" فهيمه ميرزاحسيني، "انتظار در كافه پاركر" مرتضي سعيديان و حسين زينالي و "گلي گلي جون" عادل بزدوده را در جشنواره امسال ديده ام."

وي ادامه داد: "به نظر من قضاوت براي خوب يا بد بودن اين نمايش ها نمي تواند با يك معيار واحد انجام بگيرد. "انتظار در كافه پاركر" نمايشي خلاقانه و موفق در استفاده از دكور و عروسك بود. از طرفي "گلي گلي جون" اثري كلاسيك به لحاظ متن و داراي نگاهي جديد به قصه علي كوچيكه است و در آن دكور، بازيگردان ها و همه عناصر در حد متعادل چيده شده اند كه مخاطب آن نوجوان است. در "ديو و پهلوان كچل" هم شاهد روايت داستان توسط چهار خواهر هستيم كه باز هم نگاه جديدي به يك داستان سنتي دارد و داستان به خوبي ارائه شده است."

نمايش عروسكي "ديو و پهلوان كچل"

اقبالي در ارزيابي خود از جشنواره افزود: "به نظر من اين جشنواره با جشنواره هاي پيش فرق نمي كند. اصولا اينكه ما در طول سال بيكار باشيم ولي در مدت برگزاري جشنواره به اشتباه كار را فقط براي جشنواره انجام بدهيم، نمي تواند راهگشا باشد. اين برمي گردد به نگاه مسئولان و بايد شرايطي ايجاد شود كه كارها در طول سال صحنه را تجربه كنند و بعد از ارزيابي براي شركت در جشنواره انتخاب شوند."

علي پاكدست، دبير اجرايي جشنواره تئاتر عروسكي تهران ـ مبارك، هم به خبرنگار مهر گفت: "مدير كل هنرهاي نمايشي درباره تئاتر عروسكي ديد وسيعي دارد و نگاه كارشناسانه او باعث شد كانون تئاتر عروسكي ايجاد شود. خود ايشان ناظر كار عروسكي است و حضور بهروز غريب پور، دكتر سرسنگي و مرتضي حيدري در شوراي سياستگذاري يا مشاوره هاي ايشان به مديريت باعث غناي كيفي جشنواره شده است. از طرفي جشنواره به صورت حرفه اي برگزار مي شود و اين به دليل حضور حميد جبلي، جواد ذوالفقاري و هما جديكار است."

پاكدست با ابراز رضايت از نوع اجراي برنامه ها در جشنواره عروسكي افزود: "خوشبختانه تا امروز موفق بوده ايم و اختلالي در برنامه گروههاي شركت كننده ايجاد نشده است. فقط گروه لهستان دو روز پيش براي اجرا حاضر نشد كه نمايش "سندباد بحري" وحيد شاكري جاي آن را پر كرد. البته گروه لهستان روزهاي پنجشنبه و جمعه اجرا خواهد داشت. جدول اجراي نمايش ها هم به گونه اي تنظيم شده تا تماشاچي حداقل در روز بتواند 3 اثر را ببيند."

وي با آرزوي شكل گيري گروههاي عروسكي بيشتر و كارآمد تصريح كرد: "حداقل 10 نمايش عروسكي برگزيده از بين نمايش هاي شركت كننده در جشنواره تهران در طول سال آينده اجراي عمومي خواهند داشت. در كل برنامه ها هشت نمايش خارجي از كشورهاي هلند، لهستان، ارمنستان، اسپانيا، استراليا و انگلستان شركت كرده اند. علاوه بر اين كاري مشترك از فرانسه، آمريكا، انگلستان و پرتغال و نيز كاري مشترك از كنيا و لهستان در جشنواره امسال شركت دارند."

نمايش عروسكي "گلي گلي جون"

حسين زينالي، كارگردان شركت كننده در جشنواره، هم گفت: "من به همراه مرتضي سعيديان نمايش "انتظار در كافه پاركر" را براي جشنواره عروسكي آماده كرديم و اين نمايش بر اساس متن كلاسيك "مرگ فروشنده" آرتور ميلر بود. مخاطب اين نمايش بزرگسال است و هدف ما از انتخاب چنين متني اين بود كه نشان بدهيم يك متن كلاسيك با ويژگي ها و تراژدي هم مي تواند با بازنويسي شرايط اجراي عروسكي را تجربه كند."

زينالي درباره كيفيت جشنواره امسال گفت: "كارهاي شركت كننده در جشنواره نسبت به سال هاي گذشته نمي تواند برتري خاصي داشته باشد. البته برگزاري كارگاههاي آموزشي خارجي و داخلي و عرضه و چاپ كتاب هاي آموزشي باعث ارتقا جشنواره عروسكي امسال شد. درباره آثار شركت كننده خارجي فقط مي توانم بگويم كه حداقل از لحاظ نام نسبت به سال هاي پيش بهتر ديده مي شوند. مضاف بر اينكه ديگر خبري از كشورهاي مشترك المنافع نيست و اين نشانه خوبي است."