پزشکانی که ۱۲ ماه بدون کارانه کار می‌کنند

روزنامه صبح‌نو نوشت: «پرداخت‌های نجومی پزشکان» این تیتری است که در روزهای اخیر رسانه‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی به آن می‌پردازند و در کنار ماجراهایی که درباره خطای پزشکی هر چند وقت یک بار منتشر می‌شود موجب شده تا نگاه جامعه به پزشکان به نگاهی منفی بدل شود. این در حالی است که پزشکان جسته و گریخته به دفاع از خود و هم صنفانشان می‌پردازند. از سوی دیگر تصور درآمد بالای پزشکان نیز موجب شده تا تمایل به انتخاب رشته تجربی در دوران دبیرستان بیشتر شود در صورتی که بسیاری از پزشکان از درآمد پایین و مشکلات پیش رویشان می‌گویند که به قول معروف آواز دهل شنیدن از دور خوش است. نمی‌خواهیم منکر این موضوع شویم که یکسری از پزشکان درآمد بالایی دارند و هر روز بر این درآمد می‌افزایند اما در کنار این پزشکان پردرآمد پزشکان دیگری هم هستند که درآمد بالا ندارند و حتی با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ اما چون معمولاً خشک و تر با هم می‌سوزند آن‌ها نیز در معرض اتهام قرار گرفته‌اند. مخصوصاً پزشکان متخصصی که دوران طرحشان را می‌گذرانند و در کنار حقوق ماهانه‌ای که می‌گیرند کارانه‌ای نیز برایشان در نظر گرفته شده. کارانه‌ای که اکثرشان نزدیک به یک سال می‌شود آن را دریافت نکرده‌اند. درباره مبلغ کارانه پزشکان گزارش‌های زیادی نوشته شده به همین منظور قرار نیست در این گزارش به این بخش از موضوع بپردازیم. بلکه در ادامه گفت‌وگوی «صبح نو» با چهار پزشکی را می‌خوانید که یک سال می‌شود کارانه‌شان را دریافت نکرده و با حقوق دو میلیون تومانی‌شان زندگی می‌کنند. 

با چهار پزشک به صورت میزگرد به گفت‌وگو پرداختیم که تمایل نداشتند نامشان در این مصاحبه آورده شود. برای همین از آن‌ها با عنوان پزشک «یک»، «دو»، «سه» و «چهار» یاد می‌کنیم. پزشکانی که دو نفرشان هم اکنون در بخش خصوصی شاغل هستند و دوران طرحشان را سپری کرده و دو پزشک دیگر در حال گذراندن طرح همزمان با شروع طرح تحول سلامت‌اند.

حق داشتن مطب
پزشک «یک» با انتقاد از شرایط نامناسب پزشکان متخصصی که دوران طرحشان را می‌گذرانند به «صبح نو» گفت: «از زمانی که طرح تحول سلامت شروع شده پزشکانی که در حال گذراندن طرح بعد از تخصصشان هستند دچار وضعیت ناپایداری شده‌اند.
چون آن‌ها از حق داشتن مطب محروم‌اند و در قانون آمده چنین پزشک‌هایی حق انجام فعالیت در مراکز خصوصی و داشتن مطب را ندارند و فقط می‌توانند در مراکز دولتی که برایشان تعیین شده کار طبابت انجام دهند. بنابراین به لحاظ مالی امتیاز بزرگی را از دست داده‌اند؛ ضمن آنکه بیشتر وقت یک پزشک باید در بیمارستان و درمانگاه بگذرد.»

حقوق یک پزشک به اندازه یک کارمند است
او با اشاره به افزایش تعرفه‌ها با توجه به اینکه نمی‌توانند فعالیت‌های خصوصی انجام دهند گفت: «در قبال اجرای این قانون گفته‌اند تعرفه‌ها را بالاتر می‌برند تا این پزشکان درآمد بهتری داشته باشند. الان ۱۲ ماه می‌شود که همین کارانه‌ها نیز پرداخت نشده. کارانه‌ای که سیستم پرداخت اولیه‌اش ۶۰ تا ۶۵ درصد بود. یعنی پزشک هر میزان که در بیمارستان کار کند ۶۰ درصد به او تعلق می‌گیرد. بعد مدتی قوانین تغییر کرد و الان به ۴۵-۴۰ درصد رسیده. در کنار کاهش آن طرح پلکانی را نیز اضافه کرده‌اند که اگر مبلغ کارانه از رقمی بالاتر برود به صورت پلکانی از آن کم شود.
حالا همین میزان مبلغ هم ۱۲ ماه است پرداخت نشده و پزشکی که طرحش را می‌گذارند باید اموراتش با حقوق ۲ میلیون تومان بگذرد.» پزشک «یک» با انتقاد از شرایط موجود که برای برخی بدتر هم هست گفت: «برخی شهرها همین حقوق را هم به پزشک نمی‌دهند و مثلاً می‌گویند ساعت کارش کم بوده و از حقوق ثابت کم می‌کنند.
چنین اتفاقی برای برخی از رشته‌های تخصصی مثل رشته روان‌پزشکی، اطفال و پوست بدتر است. حتی من کسانی را می‌شناسم که زندگی‌شان واقعاً به سختی می‌گذرد. حقوق یک پزشکی که دارد طرح تخصص می‌گذراند مانند حقوق یک کارمند معمولی است.»

طرح تحول سلامت آینده مبهمی دارد
پزشک «دو» نیز به پرداخت نشدن ۱۲ ماه کارانه‌اش اشاره می‌کند و به «صبح نو» می‌گوید: «کارانه پزشکان حدود ۴۵ درصد کارکرد پزشکان است که بعد از کسر مالیات و سایر کسورات بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کارکرد می‌رسد که آن هم الان ۱۲ ماه می‌شود پرداخت نشده. به اجبار اجازه کار خصوصی نداریم، پرداخت کارانه با تأخیر زیاد صورت می‌گیرد، تبلیغات منفی رسانه‌ای علیه پزشکان زیاد است. این در حالی است که تعداد زیادی از مسوولان دانشگاه‌ها تمام وقت نیستند و مشکلاتی مانند ما را ندارند چون آن‌ها همزمان کار دولتی و خصوصی انجام می‌دهند.» او با گلایه از قوانین طرح تحول سلامت که ممکن است بعد از اتمام دولت، آینده مبهمی داشته باشد گفت: «وزیر با فشار به نیروهای طرحی و ظلم به آن‌ها طرح تحول سلامت را جلو می‌برد و با اتمام این دولت آینده مبهمی برای تحول و پزشکان متصور می‌شود. پزشکان طرحی و تعدادی از پزشکانی که تمام وقت و به صورت داوطلبانه وارد طرح شده‌اند و تعدادی از اعضای هیأت علمی که تمام وقت هستند چنین مشکلاتی دامن گیرشان شده و کسی به داد آن‌ها نمی‌رسد.»

پزشکان جوان با فقر زندگی می‌کنند
پزشک «سه» با وجود آنکه دوران طرحش را گذرانده و اکنون به صورت خصوصی مشغول به فعالیت است اما از روند پیش رویش راضی نیست و به «صبح نو» می‌گوید: «یک پزشک جوان و تازه‌کار که در شهر بزرگی کار می‌کند ممکن است حداقل دو سال طول بکشد تا بتواند به درآمد مطلوب برسد در سال‌های اول حتی همین حقوق ثابت پزشکان طرحی را هم ندارند اما آن‌ها را به حال خود رها می‌کنند...»
او در ادامه معتقد است: «به نظرم نکته‌ای که بسیار مهم است وجود فقر و تبعیض در سطح جامعه از یک سو و وجود پزشکانی با درآمد میلیاردی از سوی دیگر موجب شده تا به معضلات پیش رو دامن زده شود. اگر چه تعداد این پزشکان کم است اما جامعه فقیر و تبعیض زده این امر را به کل پزشکان تعمیم می‌دهند و پزشکان جوانی که با فقر دست و پنجه نرم می‌کنند به غلط مرفه بی‌درد شناخته می‌شوند.»

کشورهای دیگر تعرفه‌های واقعی دارند
پزشک «سه»، سؤالی مطرح می‌کند که چرا عده‌ای از پزشکان با درآمد میلیاردی و چند صد میلیونی وجود دارند و عده‌ای پزشک با درآمدی کمتر از ۱۰ میلیون تومان؟ چرا  چنین تبعیض‌هایی اتفاق می‌افتد؟ درصورتی که در کشورهای دیگر از طریق‌های گوناگون از جمله محدودیت در تعداد بیمار جراحی شده یا ویزیت شده افزایش پلکانی مالیات و... از این امر جلوگیری می‌کند.
پزشک «دو» در تکمیل صحبت‌های پزشک «سه» می‌گوید: «در کشورهای توسعه یافته پزشکان با ویزیت و جراحی به تعداد کم، درآمد بالاتر از متوسط جامعه دارند و در رفاه نسبی‌اند.
هم بیماران هم پزشکان از شرایط راضی‌اند. چون تعرفه‌ها واقعی‌اند، صنعت بیمه کارآمد است و سیستم ارجاع صورت می‌گیرد. این در حالی است که در سال‌های گذشته اجازه افزایش تعرفه‌ها توسط دولت داده نشده؛ بیمه‌ها هزینه درمانی را به خوبی پوشش نمی‌دهند در نتیجه پزشکان با ویزیت بیشتر درآمد خود را بالا می‌برند و مردم به جای بیمه‌ها هزینه سلامت و درمان را از جیب خود پرداخت می‌کنند.»

پزشکان امنیت شغلی ندارند
پزشک «چهار» در تکمیل صحبت سایر همکارانش به «صبح نو» می‌گوید: «من فکر می‌کنم مشکل پزشکان شاید مثل بخش‌های دیگر جامعه نبود امنیت شغلی باشد. پزشکان تا نزدیک میانسالی مشغول تحصیل‌اند بعد از گذراندن طرح کاملاً رها و هر روز با قوانین خلق الساعه یا افزایش بی‌رویه پذیرش پزشک آینده‌شان تهدید می‌شود.
درنتیجه پزشکان در هر موقعیتی هستند از آینده‌شان مطمئن نخواهند بود... به نظرم درآمد نجومی یا طمع عده‌ای از پزشکان هم آن روی سکه فقر و محرومیت آن‌ها در سال‌های عمده‌ای از عمر و نبود اطمینان آن‌ها به آینده در سیستمی با قوانین و سیاست گذاری‌های بی‌ثبات است.»
به نظر او اگر سیستم قبلی با اصلاحات بهتری پیش می‌رفت شرایط بهتر از این روزها بود و می‌گوید: «الان اگر من در سیستم فعلی طرح را در جایی که قبلاً گذرانده بودم شروع می‌کردم حداکثر بیش از ۳-۴ میلیون در ماه درآمد داشتم. البته این طرح جدید مزایایی برای بخشی از اقشار فقیر منطقه محروم و... داشته است ولی فکر می‌کنم اگر همان سیستم سابق را اصلاح می‌کردند به نتایج بهتری می‌رسیدیم.»

شرافتمندانه قضاوت کنید
پزشکی دیگر برای روشن شدن ماجرای کارانه توضیحاتی را به شکل صوتی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است که شما هم می‌توانید آن را بخوانید: «آنچه این روزها به عنوان لیست کارانه پزشکان منتشر می‌شود لیست کارانه پزشکان نیست بلکه لیست کارکرد پزشکان است.
یعنی فرد پزشک این میزان کارکرد داشته. از این کارکرد نزدیک به ۵۰ درصد سهم پزشک می‌شود. مثلاً درباره متخصص کودکان حدود ۶۵۰ میلیون تومان کارکرد یک سالش می‌شود.
از این میزان حدود ۳۰۰ میلیون تومان کارانه پزشک است. برای کسی که متخصص کودکان است چیزی حدود ۳۰میلیون تومان کارکرد می‌شود که این مبلغ به شکل پلکانی محاسبه خواهد شد .
یعنی از ۱۰میلیون تومان اول کارانه ۹میلیون تومان، ۱۰ میلیون تومان دوم ۷میلیون تومان و از ۱۰میلیون تومان سوم ۵میلیون تومان پرداخت می‌کنند. کسی که کارانه‌اش ۳۰میلیون تومان می‌شود درنهایت حدود ۲۲میلیون تومان دستش را می‌گیرد.
کارکردی که در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر شده مشخص است برای بیمارستانی است که بسیار پرمریض بوده؛ چون وقتی ویزیت اطفال خیلی بالا نیست و ۶۵۰ میلیون تومان شده؛ چیز عجیبی نیست پزشک زنانی که ۲۴ ساعته مشغول کار است کارکرد بالایی مثل یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان داشته باشد که اگر نصف آن یعنی ۸۵۰ میلیون تومانش وارد بخش پلکانی شود در بهترین شرایط ۴۵۰ میلیون تومان کارکرد خواهدداشت.
این مبلغ را تقسیم ۱۲ ماه کنید ۵۰ میلیون تومان می‌شود که در مقایسه با شغل‌های دیگر خیلی عجیب نیست. مخصوصاً برای متخصصان زنانی که شغلشان سراسر استرس است. وقتی کارکرد سالانه این متخصصان چنین مبلغی است مطمئن باشید در ماه مانند تراکتور کار کرده‌اند. شرافتمندانه قضاوت کنید...»