به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی خانه کتاب، مراسم جشن انتشار «کتاب اخبار و اعلان کتاب و کتابخانه به روایت مطبوعات (۱۲۸۵-۱۳۰۴ شمسی)» عصر یکشنبه ۲۳ آبان با حضور سیّدفرید قاسمی، کتاب پژوه و محقق در حوزه تاریخ مطبوعات و مسعود کوهستانی نژاد، مؤلف کتاب یادشده، در سرای اهل قلم برگزار شد.
در ابتدای این نشست، مسعود کوهستانی‌نژاد گردآوری اطلاعات جامع درباره کتاب و مباحث مرتبط با کتاب را هدف تدوین این کتاب دانست و گفت: در دوره مشروطه به دلیل تحولات فراوان فرهنگی، اطلاعات در حوزه کتاب بسیار ضعیف و نیاز شدیدی به این اطلاعات احساس می‌شد.
وی این کتاب را مرجعی نسبتاً کامل در حوزه کتاب دانست و بیان کرد: می‌توان این کتاب را دستمایه‌ای برای پژوهش‌های حوزه کتاب در اختیار داشت. اطلاعات این کتاب اعم از کتب علمی، آموزشی، کمک آموزشی، ادبی و ... می‌توانند مرجعی برای تدوین کتب بعدی باشند.
مؤلف کتاب «اخبار و اعلان کتاب و کتابخانه به روایت مطبوعات» منابع کتابها را به طور کلی دو منبع مدارک دولتی که در آرشیو ملی یا آرشیوهای دیگر هستند و دیگری روزنامه‌ها و جراید معرفی کرد و با اشاره به اینکه منابع اصلی در مورد کتاب مذکور از نوع دوم هستند، گفت: در این دوره تاریخی که کتاب بر اساس آن به نگارش درآمده است، سنت ناشران و نویسندگان این بوده که به محض انتشار یک کتاب، اطلاعات و گزارش آن را با نگاهی آرمانی در روزنامه‌ای چاپ می‌کردند. به همین دلیل، اطلاعات کتابها اعم از نوع کتاب، موضوع، میزان فروش، تیراژ، قیمت و... و. در روزنامه‌ها و نشریات به چاپ می‌رسید.
کوهستانی‌نژاد تاکید کرد: همین سنت ناشران و نویسندگان در آن دوره سبب شد تا میراثی ارزشمند برای ما به یادگار بماند که توانستیم با کمک آن دست به تدوین مرجعی بزرگ بزنیم و با در اختیار داشتن آن می‌توان فرایند رشد تیراژ کتابها و عناوین آنها، مقوله نقد کتاب، تبلیغات، بازاریابی، نوع فروش کتاب و مسائل اقتصادی در رابطه با کتاب را به وضوح مشاهده کرد. لذا منبعی غنی جهت پژوهش‌ها و تحلیل‌های جدید در دست داریم.
سیّدفرید قاسمی دیگر سخنران این نشست پس از قدردانی از زحمات مؤلف کتاب و مدیریت خانه کتاب جهت تدوین این اثر، با ذکر تاریخچه واژه «رونمایی»، استفاده از آن را برای کتاب ناروا دانست و توصیه کرد به جای به‌کار بردن این واژه از «جشن انتشار کتاب» استفاده کنیم.
این پژوهشگر عرصه تاریخ مطبوعات با اشاره به تأخیر نود ساله انتشار کتاب مذکور گفت: این کتاب می‌بایست در سال ۱۳۰۵ منتشر می‌شد. کتاب «اخبار و اعلان کتاب و کتابخانه به روایت مطبوعات» از جمله آثار منتشرشده در سلسله کتاب‌های تدوین یافته در مرکز کتاب‌پژوهی ایران است که تعداد آن به بیش از صد عنوان می‌رسد.
سیدفرید قاسمی تصریح کرد: این اثر مقصد نیست بلکه مبدأیی برای رسیدن به پایگاه جامع اطلاعات کتاب و تاریخ جامع نشر کتاب در ایران است. لازم است همچون کتاب مذکور آثاری تألیف شوند که مانند یک جورچین بتوان با استخراج اطلاعات پراکنده و سازماندهی آن تصویر کاملی از نشر کتاب در ایران به دست داد.
وی استمرار این اثر را برای ادوار مختلف (از ۱۲۸۵ تا ۱۳۷۲ و حتی قبل از دوران مشروطیت) را لازم دانست و گفت: از آغاز نشر کتاب تا صدور فرمان مشروطه در ایران نود سال گستره چاپ کتاب و ۷۰ سال گستره انتشار روزنامه است که جمع‌آوری اطلاعات این دوران نیز لازم است.
این پژوهشگر و مورخ مطبوعات، کتاب کوهستانی‌نژاد را مرجعی باارزش دانست و گفت: ارزش علمی مطبوعات و نشریات در جهان به رسمیت شناخته شده است. درحدود ۲۵ سال پیش اگر در مقوله‌ای پژوهشی به روزنامه‌ها ارجاع داده می‌شد، آن اثر عالمانه محسوب نمی‌شد درصورتی که خوشبختانه در سال‌های اخیر روزنامه‌ها گنجینه‌های معتبری برای پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها شناخته شده است. به همین دلیل از این کتاب می‌توان به عنوان منبعی استفاده کرد که در منابع قبلی موجود نبود.
وی تاکید کرد: پژوهشگران با تورق این کتاب می‌توانند به سوژه‌های جدیدی در حوزه کتاب دست یابند و این اثر خود مرجعی برای آغاز کارهای پژوهشی است که می‌توان ده‌ها خبر از آن استخراج کرد و با برجسته‌سازی آن اطلاع رسانی کرد.
قاسمی امیدواری خود را برای استمرار و تکمیل این اثر و ادامه همکاری با این مؤلف را ابراز کرد و گفت: کوهستانی‌نژاد تمام تلاشش را در تدوین این اثر انجام داده ولی به دلیل نقص اطلاع رسانی و کتابخانه‌های کشور ما به طور مداوم اطلاعات نویافته داریم که امید است مؤلف در تکمیل این جلد کوشا بوده و آغاز همکاری ایشان برای تدوین مجموعه‌های بعدی باشد.
بر اساس این گزارش، در پایان نشست از کتاب اخبار و اعلان کتاب و کتابخانه به روایت مطبوعات (۱۲۸۵-۱۳۰۴ شمسی) رونمایی شد. این کتاب تلاشی است برای گردآوری و ارائه اطلاعات و مدارک مربوط به حوزه کتاب در یک دوره زمانی در تاریخ معاصر ایران است که از پیروزی مشروطه در سال ۱۳۲۴ قمری/۱۲۸۵ آغاز شده و تا شروع سلطنت رضاشاه در ۱۳۴۴ قمری/۱۳۰۴ ادامه می‌یابد. کتاب مذکور در ۷۹۲ صفحه با قطع رحلی و قیمت ۸۰ هزار تومان از طرف انتشارات خانه کتاب منتشر شده است.
نظر شما