خبرگزاری مهر، گروه استانها- ونوس بهنود: بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی مرکز آمار کشور نرخ تورم کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری در آذر ماه به ۷.۲ درصد کاهش یافته است که به نسبت مدت مشابه سال گذشته سه دهم درصد کاهش را نشان می‌دهد.
از سویی به گزارش مرکز آمار ایران رشد اقتصادی شش‌ماهه اول و سه‌ماهه دوم سال ۶.۴ درصد بوده که طی سه سال فعالیت دولت از رقمی منفی ارتقا یافته است.
هر چند به عقیده اقتصاد دانان با کاهش تورم و رشد اقتصادی می‌بایست تحرک و پویایی بازار بهبود یابد، اما در عمل نشانه‌های بازار گواه این پیش‌بینی نیست.
آنچه بررسی وضعیت بازار از زبان مردم و مسئولان استان اردبیل نشان می‌دهد، این است که بازار اردبیل با رکود اقتصادی مواجه است. تا جایی که مغازه‌های خالی از مشتری به یکی از دغدغه‌های جدی فروشندگان تبدیل شده است.
موج سیل‌آسای ورود نیروی انسانی بیکار به بازار
درحالی که سهم استخدام دستگاه‌های دولتی استان تنها ۱۲ درصد از اشتغال موجود را در برمی‌گیرد و زمانی که بخش صنعت و کشاورزی چندان پررونق نیست، بخش عمده اشتغال به سمت خدمات و بخشی خدمات واسطه‌ای سوق پیدا می‌کند.
در وضعیتی است که مغازه‌ها خالی از مشتری باقی‌مانده است. رشد مغازه‌ها موجب شده در هر خیابان و حتی هر کوچه‌ای مغازه‌ها شکل بگیرند و گاهی از یک صنف خاص ۱۰ ها مغازه در یک منطقه کوچک جمع شودبر اساس اعلام اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان سهم شاغلان بخش کشاورزی ۳۳.۸ درصد، بخش صنعت ۲۵.۶ درصد و بخش خدمات ۴۰.۶ درصد است.
در نتیجه بازار یکی از قلب‌های اقتصادی محسوب می‌شود که برای درآمدزایی خیل عظیم جوانان بیکار را به خود جلب و جذب می‌کند.
یکی از فروشندگان لوازم‌خانگی در اردبیل تصریح کرد: سال‌به‌سال جوانانی که می‌خواهند در بازار کسب‌وکاری راه بیندازند با افزایش همراه است.
نادر رحیم زاده در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: تا ۱۰ سال قبل تا به این درجه علاقه‌مندی برای کسب‌وکار در بازار وجود نداشت.
وی افزود: هر بازاری فرزندان خود را در مغازه به کار می‌گرفت و نهایتاً از دوست و آشنا کسی هم برای فروشندگی و کارگری در مغازه دست‌به‌کار می‌شد.
به گفته رحیم زاده در حال حاضر مراجعات مختلفی حتی از سوی جوانان فارغ‌التحصیل دانشگاهی به مغازه‌ها دیده می‌شود که حتی برای مبالغ پایین نیز حاضر به کار کردن هستند.
اجاره‌بها با فروش ماهانه همخوان نیست
اغلب مغازه‌ها در اردبیل به شکل اجاره‌ای در اختیار فروشندگان عمدتاً جوان قرار می‌گیرد. خیل عظیم نیروی مشتاق کار به بازار که موجب شده مغازه‌های بزرگ به واحدهای کوچک‌تر تقسیم شود، هر پارکینگ خانه‌ای حتی در پس‌کوچه‌ها مغازه شود و یا در مغازه‌ها چند نوع کالای نامربوط به فروش برسد، در وضعیتی است که مغازه‌ها خالی از مشتری باقی‌مانده است.
رشد مغازه‌ها موجب شده در هر خیابان و حتی هر کوچه‌ای مغازه‌ها شکل بگیرند و گاهی از یک صنف خاص ۱۰ ها مغازه در یک منطقه کوچک جمع شود. اردبیل که در گذشته با یک بازار تاریخی نیازهای ساکنان را پاسخ می‌گفت امروز به یک فروشگاه بزرگ تبدیل شده است.
موضوعی که برای جذب مشتری رقابت‌های منفی مغازه‌داران را به دنبال داشته و در برخی مواقع به تخلفات در خریدوفروش نیز دامن می‌زند.
یکی از فروشندگان لباس بچگانه به خبرنگار مهر تأکید کرد: ما منتظر بودیم تا بعد از ماه محرم و صفر بازار جان بگیرد اما متأسفانه رونقی در خریدوفروش‌ها دیده نمی‌شود.
علی رجب پور تصریح کرد: خود بنده به همراه دو نفر دیگر ساعت‌ها بیکار در مغازه منتظر مشتری می‌نشینیم؛ تا جایی که برای پر کردن وقت خالی تلویزیونی تهیه کردیم و ساعت‌ها در مغازه به مسابقات ورزشی و فیلم‌ها خیره می‌مانیم در حالی که یک چشممان به در است تا مشتری پیدایش شود.
ساعت‌ها در مغازه به مسابقات ورزشی و فیلم‌ها خیره می‌مانیم در حالی که یک چشممان به در است تا مشتری پیدایش شودیکی دیگر از فروشندگان نیز به خبرنگار مهر گفت: به نظر می‌رسد تا نزدیک عید تحرک چندانی در بازار نداشته باشیم.
رستم پناهی تأکید کرد: درآمد ماهانه بسیاری از مغازه‌ها حتی کفاف هزینه‌های آب و برق و گاز مغازه را نمی‌دهد؛ در صورتی که مغازه اجاره‌ای باشد وضعیت به مراتب سخت‌تر است و کمتر فروشگاه‌هایی هستند که می‌توانند دخل‌وخرج همسان داشته و حتی سود داشته باشند.
پناهی معتقد است بسیاری از فروشنده‌ها به همین دلیل از یک کسب خاصی ناامید شده و به فروش کالای دیگری مشغول می‌شوند.
وی افزود: در اغلب مغازه‌ها نوشته شده «حراج به علت تغییر شغل» یا نوشته شده «این مغازه با اجاره مناسب واگذار می‌شود» و این در حالی است که اگر فروش مغازه کافی باشد هیچگاه چنین پیام‌هایی به شیشه مغازه‌ها نصب نمی‌شود.
رکود بازار دغدغه استان‌های محروم
نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی معتقد است هر چند دولت توانسته در مهار تورم موفق عمل کند اما هنوز شاهد باقی ماندن رکود در بازار هستیم.
محمد فیضی متذکر شد: دولت حتی برای کاهش رکود بازار نیز اقدام می‌کند اما این اقدامات ملموس نیست و در خود استان اردبیل مردم آن را احساس نمی‌کنند.
وی با تأکید به اینکه اثرات رفع مشکلات اقتصادی و کاهش تورم باید در زندگی روزانه مردم نمود پیدا کند، اضافه کرد: رکود بازار اردبیل مغایرت این موضوع را نشان می‌دهد.
از سویی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل به خبرنگار مهر گفت: شاخص‌هایی که بتوان بر اساس آن وضعیت مبادلات بازار را سنجید تنها از طریق بانک مرکزی و مرکز آمار ایران رصد می‌شود و صنعت و معدن نمی تواند نظر قطعی در این خصوص ارائه کند.
سید حامد عاملی متذکر شد: در حالت کلی در سطح کشور با رکود مواجه هستیم و حتی می‌توان گفت رکود اقتصادی دامن‌گیر کشورهای دیگر نیز هست.
وی تصریح کرد: تلاش دولت حمایت از بخش تولید است تا بتوان بخشی از رکود موجود را رفع کرد.
به اعتقاد اقتصاد دانان در وضعیت رکود استان‌های محروم و به تبع واحدهای خدماتی کم‌بنیه بیش از سایرین آسیب‌پذیر هستند و کمترین تکانه‌های بازار می‌تواند مشکلات عمده‌ای را به دنبال داشته باشد.
بطوریکه مطابق اظهارات مدیرعامل ستاد دیه استان اردبیل چک برگشتی مهم‌ترین دلیل محکومیت‌های مالی در اردبیل است.
میله‌های زندان سهم تاب‌آوری حداقلی در نوسانات بازار
محمدباقر حاجی لر در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: در حال حاضر ۳۸۱ زندانی جرایم غیر عمد در زندان‌های استان شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۲۸۵ زندانی محکومیت مالی دارند.
وی افزود: متأسفانه در بین زندانیان افراد آبرومندی وجود دارند که به دلیل نوسانات اقتصادی و چک برگشتی زندانی شده‌اند.
مدیرعامل ستاد دیه استان با تأکید به اینکه زندانیان مالی مجرم و خلاف‌کار نیستند، ادامه داد: ستاد دیه در سال‌های اخیر تلاش کرده با بهره‌گیری از روحیه نوع‌دوستی شهروندان اردبیلی زمینه حمایت از این زندانیان و آزادسازی آن‌ها را فراهم سازد.
مدیرعامل ستاد دیه استان به آزادسازی ۱۶۷ زندانی جرایم غیر عمد از ابتدای سال اشاره کرد و افزود: با واسطه‌گری و بخشش بخشی از بدهی توسط شکات، ارائه تسهیلات بانکی و کمک‌های مردمی جمع آوری شده در ستاد دیه استان تلاش بر این بوده زمینه آزادسازی این زندانیان فراهم شود.
حاجی لر گفت: زندانی شدن چنین افرادی اثرات سو روحی و روانی متعددی برای فرد و خانواده وی دارد و لازم است زمینه تصفیه بدهی مالی این افراد تسهیل شود تا بتوانند به آغوش خانواده بازگردند.
رکود می‌تواند منجر به تخلف شود
مسئولان استان اردبیل تأکید دارند که باید چاره‌ای برای رونق اقتصادی استان اندیشیده شود. از فعال کردن بخش تولید گرفته تا توسعه صادرات و فعال کردن حوزه‌های پول‌ساز در استان در دستور کار است.
اما در مجموع اقدامات صورت گرفته تحرکات بازار محسوس نیست. بطوریکه مسئولان از وقوع برخی جرایم و تخلفات به دلیل رکود بازار خبر می‌دهند.
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان اردبیل به خبرنگار مهر گفت: با وجود اینکه رکود بازار اردبیل به نسبت سال گذشته با بهبود همراه است اما همچنان شاهد رونق حداقلی معاملات در بازار هستیم.
حسین نجف زاده در پاسخ به این سؤال که آیا رکود در بازار می‌تواند منجر به تخلف شود، اضافه کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد رکود نیز می‌تواند منجر به تخلف شود.
به دلیل اینکه اغلب واحدهای تجاری اجاره‌ای در وضعیت رکود آسیب می‌بینند با کاهش سطح معاملات واحد تجاری حتی قادر به تأمین هزینه‌های روزمره نیست و همین موضوع موجب می‌شود در برخی مواقع اجناس گران‌تر به فروش رسدوی تأکید کرد: به دلیل اینکه اغلب واحدهای تجاری اجاره‌ای در وضعیت رکود آسیب می‌بینند با کاهش سطح معاملات واحد تجاری حتی قادر به تأمین هزینه‌های روزمره نیست و همین موضوع موجب می‌شود در برخی مواقع اجناس گران‌تر به فروش رسد.
نجف زاده به ضرورت تلاش همه دستگاه‌های اجرای استانی برای بهبود فضای کسب‌وکار اشاره کرد و گفت: هر چند در بازار اردبیل تورم جهنده نداریم اما نوسانات قیمت برخی کالاها مشاهده می‌شود که با برقراری آرامش در بازار از تخلفات احتمالی جلوگیری خواهد شد.
این اظهارات در حالی است که استان اردبیل در دو سال گذشته رتبه نخست بهبود فضای کسب‌وکار را از آن خود کرده است. موفقیتی که هر چند بارها به آن اشاره می‌شود اما مشخص نیست بر اساس کدام مؤلفه‌ها در بازار کسب‌وکار حاصل شده است.
صحبت خبرنگار مهر با فروشندگان جوان نشان می‌دهد که اغلب آن‌ها تمایل به ماندن در بازار و کسب لقمه‌ای نان حلال هستند اما در عین حال معتقدند وقت آن رسیده که مسئولان از ارقام درخشان روی کاغذ فاصله گرفته و برای واقعیت‌های موجود فکری بیندیشند.
نظر شما