تقلید از آفت‌های فراگیر سینمای دینی است

نصرت‌الله تابش در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در بازبینی آثار از برخی فیلم‌ها واقعا لذت بردم، اظهار کرد: چندین فیلم خوب در بین آثار وجود داشت اما به‌صورت فراگیر چند مسئله در بیشتر فیلم‌ها آسیب‌رسان بود. از جمله مشکل ریتم فیلم‌ها بود. اغلب فیلم‌ها در ابتدا یا میانه کار از ریتم می‌افتاد. گاهی یک فیلم ده دقیقه‌ای، بعد از ۵ دقیقه، تازه شروع می‌شد.

وی تصریح کرد: تقلید کردن از آثار روی پرده و یا آثاری که در جشنواره‌ها تقدیر شده، از جمله آفت‌های سینمای دینی است که باید بذای این مشکل برنامه ریزی شود.

وی افزود: همه‌چیز فرم است. هرچند گاهی تعابیر درستی از فرم نمی‌شود و اشتباهاً آن را معادل قاب‌بندی یا ساختار می‌گیرند! به تعبیری دقیق، ترکیب عادلانه عناصر روایی و عناصر سبکی با میانجی گری ریتیم برای کشف حقیقت، محصولی به نام فیلم دینی را به وجود می‌آورد. فرم در واقع شکل نهایی فیلم است؛ ترکیب عناصر سبکی و روایی و ریتم، که همه این عناصر از مضمون دینی استفاده می‌کند.

وی متذکر شد: اگر کارگردان به کارش اشراف نداشته باشد ممکن است با آشفته‌کاری که در فیلم روی می‌دهد به محصولی برسد که محتوای آن بر علیه آنچه می‌خواسته بسازد، باشد. نقطه مقابلش هم هست، اگر کارگردان سهم هر چیز را درست ارائه کند به یک تصویر دیده‌آل دست می‌یابد، چیزی شبیه به سکانس آخر فیلم بادیگارد، هم «عصر عاشورا» استاد فرشچیان را تداعی می‌کند و هم رهایی امیرالمؤمنین را در عبارت پایانی زندگانی‌اش آن‌وقتی که فرمودند «به خدای کعبه رستگار شدم». و آن‌چنان این اتفاق نرم می‌افتد که اصلاً شائبه شعاری شدن دست نمی‌دهد.

نویسنده کتاب «مبانی زیبایی‌شناختی سینمای اسلامی» در تحلیل مخاطبان سینمای دینی توضیح داد: جامعه به دنبال چیزهای نو است. مردم با فطرت خودشان فیلم را نگاه می‌کنند. تجربه نشان می‌دهد فیلم‌های داستان‌گو موفق‌تراست.

وی عنوان کرد: فیلم‌هایی که سعی می‌کنند ساختارهای سینمایی و روایی را بشکنند و مخاطب را با حیرت و سرگردانی مواجه کنند آن‌چنان مورد توجه و قبول واقع نمی‌شوند و عموم مردم با این فیلم‌ها رابطه برقرار نمی‌کنند.

وی مهم‌ترین مشکل سینمای دینی را عدم وجود تئوری منسجم راجع به این سینما دانست و افزود: وقتی به سؤال‌های زیباشناسی فیلم از زبان دین پاسخ ندادید با مشکل نبود تئوری مواجه هستید. معنای این حرف این است که برنامه مناسب برای آموزش هنرمندانی که در آینده بتوانند محصولی به روز برای سینمای دینی بیافرینند ندارید. وقتی تئوری نداریم، یعنی متر و معیاری هم برای تشخیص دینی بودن یا نبودن فیلمی که ادعای سینمای دینی بودن را داراست، نداریم.

عضو هیات انتخاب بخش داستانی دهمین جشنواره فیلم کوتاه «رویش» تصریح کرد: اگر در شناخت سینما و شناخت دین دچار ضعف و کم‌مایگی باشیم به محصولی کلیشه‌ای‌تر در سینمای دینی می‌رسیم و راه برون رفت از این مشکل هم تسلط به مفاهیم دینی و سینما است.

شایان ذکر است دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی «رویش»، ۲۷ الی ۳۰ دی ماه در مشهد، برگزار خواهد شد.