چرا شيريني بخش‌هاي جذاب خبري با سهل‌انگاري در ذكر منابع خبري داخلي تلخ مي‌شود؟

به گزارش خبرگزاري مهر، تلويزيون سال ها در پخش اخبار شيوه مشخص و ويژه اي را مد نظر قرار داده بود. به اين ترتيب كه گويندگان خبر بسيار خشك و رسمي و بدون احساس در چهره به خواندن خبرهاي مختلف مي پرداختند و به اين نكته توجه ويژه اي داشتند كه همه چيز براي بيننده جدي جلوه كند. اين مساله حتي در طراحي و ساخت دكورهاي بخش خبر و شيوه تصويربرداري با تاكيد زيادي رعايت مي شد.

از ابتداي دهه 80  اين رويه تلويزيون تا حدود زيادي تغيير كرد و با الگوبرداري از شبكه هاي خبري مشهور و موفق دنيا گويندگان خبر ديگر مجبور نيستند هيچ حس يا انعطافي در چهره و حركات خود نداشته باشند و با آزادي عمل بيشتري رفتار مي كنند. در ابتداي بخش خبري لبخند مي زنند و بده - بستان اندكي نيز ميان مجريان در استوديو برقرار مي شود كه همين مساله روي برقراري ارتباط مخاطب با اخبار تاثير زيادي گذاشته است.

طراحي و ساخت دكورهاي مختلف و متنوع و استفاده از رنگ هاي شاد و درخشان مدتي است در خبر تلويزيون بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرد و جذب مخاطب براي آنان اهميت خاصي دارد. استفاده از يك استوديو كوچك و به كارگيري يك تصوير بي تحرك با استفاده از تكنيك پرده آبي ديگر از بخش خبر حذف شده و از ابزار حركتي دوربين بيشتر استفاده مي شود تا تنوع بصري در استوديو به وجود بيايد و كرين هاي مختلف در استوديوهاي به نسبت بزرگ فضاي ذهني بهتري براي مخاطب به وجود مي آورند.

در ميان بخش هاي مختلف خبري تلويزيون، بخش خبري 30/20 شبكه دو سيما از سايرين متمايز است. اين بخش از دو جهت تفاوت هاي اساسي با ديگر بخش ها دارد. به اين ترتيب كه گويندگان متن را تا حدودي از حالت نوشتاري خارج مي كنند و به نوعي با شيوه محاوره اي آن را مي خوانند. اين شيوه به مخاطب احساس نزديكي بيشتري مي دهد و شنيدن خبر را براي مخاطب تلويزيوني دلچسب تر مي كند.

نكته ديگري كه بيش از همه مورد توجه دست اندركاران اين بخش خبري قرار گرفته، پخش اخباري است كه حساسيت بيشتري دارد و بينندگان به طور عموم به شنيدن اين گونه اخبار توجه بيشتري نشان مي دهند. در گزارش هايي كه در اين شبكه تهيه مي شود نيز از مصاحبه شوندگان با صراحت بيشتري سئوال مي شود و خبرنگاران درباره مسائلي با آنها گفتگو مي كنند كه شايد كمتر رسانه اي به آنها مي پردازد و همين مسئله به گزارش ها جذابيت بيشتري مي دهد.

خبر 30/20 چند بخش مختلف دارد؛ خبرهاي ويژه كه يكي از خبرنگاران آنها را تهيه مي كند و مي خواند، گزارش هاي تصويري كه با توجه به مسائل متفاوت روز تهيه و پخش مي شود و خبرهايي كه گوينده مي خواند. در ميان خبرهايي كه گوينده مي خواند مسايل و موضوعهاي متفاوت سياسي، فرهنگي، هنري، اجتماعي، ورزشي و ... وجود دارد. اين بخش خبري براي اينكه بتواند تفاوت خود را با ديگر شبكه ها حفظ كند، خبرها را بدون اولويت بندي هاي خاص تلويزيون ارائه مي كند، اما مسئله اصلي در تامين خبرهاي اين بخش است.

خبرهايي كه در بخش هاي مختلف خبري تلويزيون خوانده مي شود، با استفاده از اخبار مكتوب واحد مركزي خبر و شبكه خبر به صورت عمده و با توجه آنچه روي تلكس داخلي تلويزيون قرار مي گيرد، تهيه و تنظيم و براي پخش آماده مي شود. در اين ميان اخباري وجود دارند كه از اين منابع تامين نمي شوند و بخش هاي خبري تلويزيون براي اينكه گستره بيشتري در اختيار داشته باشند به استفاده از خبر مطبوعات و به خصوص خبرگزاري ها روي مي آورند.

استفاده تلويزيون از مطالب خبرگزاري هاي داخلي و خارجي رويكرد بسيار مناسبي است كه بخش هاي خبري را با انبوه قابل توجهي از اخبار روز و دست اول مواجه مي سازد و بر اهميت و غناي اين بخش ها مي افزايد. اما در اين ميان به نظر مي رسد تلويزيون و به طور خاص بخش خبري 30/20 شبكه دو سيما در خصوص ذكر منابع خبري خارجي حساسيت و دقت بيشتري دارد و اين دقت نظر در خصوص ذكر منابع داخلي چندان مد نظر قرار نمي گيرد.

دقت در اخباري كه گوينده اين بخش خبري مي خواند به خوبي مشخص مي كند كه هر شب تعدادي خبر با مضمون اجتماعي و فرهنگي از خبرگزاري هاي داخلي ، اما دست اندركاران اين برنامه از بيان منبع خبر خودداري مي كنند. از جمله اخباري كه در چند شب اخير در بخش خبري 20:30 شبكه دو بر اساس اخبار خبرگزاري مهر خوانده شده و در آن نامي از "مهر" به ميان نيامده مي توان به بحث زباله هاي بيمارستاني، مقاوم نبودن ساختمان هاي دولتي، دانشجويان ستاره دار و ... اشاره كرد.

در حالي كه ذكر منبع بر استحكام و پشتوانه خبر مي افزايد و ميزان صحت و جديد بودن آن را نزد بيننده بالا مي برد و آن را در نگاه بيننده مهمتر جلوه مي دهد. چون هيچ رسانه اي در جهان وجود ندارد كه بتواند تمامي اخبار مهم و روز را پوشش بدهد و رسانه ها در اين زمينه مكمل يكديگر هستند.

البته اين بخش خبري به اين مسئله توجه دارد، اما فقط در محدوده استفاده از مطالب خبرگزاري هاي خارجي اين دقت رعايت مي شود. براي اين مسئله مي توان دلايل زيادي را ذكر كرد. يكي اينكه به نظر مي رسد دست اندركاران اين بخش خبرگزاري هاي خارجي را معتبرتر از منابع داخلي مي دانند و به اين وسيله تلاش مي كنند اهميت خبر را بيشتر جلوه دهند. در حالي كه رسانه هاي خارجي اخبار خود را بر اساس سياست هاي خاص همان كشور تنظيم مي كنند و در اين زمينه مقاصد پنهاني را اعمال مي كنند كه گاه روح خبر را تحت تاثير قرار مي دهد.

به گزارش خبرگزاري مهر، ديگر اينكه ميزان صحت يا فراگيري خبر منابع خارجي مي تواند از محدوده كمتري براي بيننده ايراني برخوردار باشد. زيرا تمام رسانه هاي جهان با توجه به نيازهاي فرهنگي و اطلاع رساني مخاطبان خود خبرها را تنظيم مي كنند. اين مطلب فقط در مورد برخي اخبار خاص رعايت نمي شود و مسئله جهاني بودن مطلب اولويت قرار مي گيرد.

نكته ديگر اينكه تهيه كننده خبر 30/20 بايد به اين مسئله دقت كند كه حمايت نسبي و به رسميت شناختن رسانه هاي داخلي و دادن اهميت به يكديگر درجه كيفيت و مقبول بودن خبر را افزايش مي دهد. زيرا وقتي مخاطبان خبري را در يك خبرگزاري مي بينند و همان خبر شب از تلويزيون پخش مي شود و هيچ اشاره اي به منبع خبر نمي شود، اين شبهه براي بينندگان به وجود خواهد آمد كه آن دسته از خبرهاي بدون تصويري كه از تلويزيون پخش مي شود، در اصل بازتاب ساير رسانه هاست و اين مسئله اهميت اخبار تلويزيون را به خاطر دست دوم بودن با كاهش جدي مواجه مي سازد.

دست اندركاران بخش هاي خبري در شبكه دو سيما بايد به اين نكته توجه كنند كه هر چند شيوه استفاده تلويزيون از اخبار خبرگزاري ها قاعده و قانون خاصي ندارد، اما شرافت حرفه اي ايجاب مي كند وقتي خبري به طور كامل از منبع خبري مشخصي گرفته مي شود و بدون هيچ تغييري مورد استفاده قرار مي گيرد، بايد براي ارج گذاشتن بر فعاليت همكاران بخش اطلاع رساني، منبع خبري نيز بيان شود تا تعامل ميان رسانه ها افزايش بيشتري پيدا كند.