به گزارش خبرنگار مهر، بعد ازظهر پنجشنبه سینما هنر و تجربه شیراز میزبان نشست نقد و بررسی فیلم «تمرین برای اجرا» بود که در این نشست محمدعلی سجادی کارگردان فیلم و محمدرضا سکوت مدیر فیلمبرداری و حمیدرضا مومنی به عنوان منتقد حضور داشتند.
در ابتدا ندا محمدیان مجری نشست با خوشامد گویی و بیان پیشینه هنری و سوابق نویسندگی کارگردان گفت: محمد علی سجادی یکی از انسان های ذاتا اهل هنر است. او نشان داده آنقدر عاشق هنر هست که اگر فیلم نسازد، آن تلاطم درونی خود را با هنر دیگر التیام می بخشد. می تواند نقاشی کند و نمایشگاه بگذارد، رمان بنویسد و منتشر کند و...
سپس حمیدرضا مومنی با توضیحی از فیلم، سخنان خود را آغاز کرد: «تمرین برای اجرا» سعی دارد با روند خطی داستان سیاوش در شاهنامه و با نقل مستقیم اشعار فردوسی که از زبان بازیگرانی که قصد نمایشی را به صحنه ببرند، بازگو نماید. استفاده از ادبیات کهن که ریشه در اسطوره و آئین و قدمتی طولانی در ادبیات شفاهی و مکتوب و فرهنگ ایران زمین دارد، کاری دشوار و البته خطیر است؛ از کهن ترین مدارک موجود درباره داستان سیاوش به سه هزار سال پیش بر می گردد؛ میان مردم بخارا که مویه های و سروده هایی است که بر مرگ سیاوش بدست افراسیاب می خواندند.
اسطوره ای مثل سیاوش در برابر جوانی از جنس امروز
وی افزود: از خصوصیات شخصیت های اسطوره ای در ادبیات حماسی ایران تک بعدی بودن و خدای گونه بودن آن است، از این رو، کارگردان با استفاده از داستان زندگی امروزه بازیگرانی که قصد بازی این نمایش را در این فیلم دارند و قرار دادن آن در برابر داستان سیاوش دو روایت متفاوت از زندگی را در شرایط اجتماعی ایران کهن و امروز ساخته و قضاوت را به عهده تماشاگر می گذارد. مومنی، ادامه داد: کارگردان هرچند درگیر داستان خطی با روایت کاملا وفادار به اشعار فردوسی است اما برای لحظه هایی جدا شده و انسان امروز با دغدغه های فراوان خود را نمایان می کند. لحظه هایی که با بازی درخشان میکائیل شهرستانی و مهدی میامی و... به زیبایی می آفریند.
سپس سجادی در توضیح صبحت منتقد گفت: سراسر فیلم «تمرین برای اجرا» در دیالوگ کُهُن گشته این داستان ها زبن/همی نو شود روزگار کُهُن» خلاصه می شود.
این کارگردان پرپیشینه سینمای ایران در ادامه، عنوان کرد: به نظر می رسد داستان سیاوش و داستان هایی از این دست کهنه شده است اما میبینیم که آن داستانها در شرایط اجتماعی خودش تکرار میشود. اسطوره سیاوش پیشینه زیادی دارد. سیاوش یک شخصیت نیست در حقیقت یک مفهوم و ایزد گیاهی است که ریشه در فرهنگ بین اانهرین دارد و در اوستا از آسمان به زمین آمده است و اندیشه و رویایی است که شبه انسانی و شاهزاده می شود و در حقیقت تجلی نیکی و پاکی است. در فرهنگ کهن بر اساس آیین زرتشت که جهان را به اهورایی و اهریمنی تقسیم کرده تا اینکه در زمانی فردوسی این داستان ها را بازآفرینی کرده است.
همه فیلم مسئله تقابل دیروز و امروز است
سجادی ادامه داد: اما همه فیلم مسئله تقابل دیروز و امروز است؛ علاقه من به داستان‌های شاهنامه فردوسی به ویژه داستان «سیاوش» و دغدغه من در ارتباط با تئاتر باعث شد که به سراغ این سوژه بروم و اثری بسازم که در ارتباط با هردوی آنها باشد، البته «تمرینی برای اجرا» فیلمی کاملاً داستانی است. منتهی در بخش تجربی‌اش رویکردی جدید و نو داشته‌ام و به داستان شاهنامه پرداخته‌ام. مدت‌ها بود که دغدغه‌ام ساخت فیلمی این چنین و با مضمون اسطوره‌ای بود. البته در «سیاوشان» همچنین تفکری داشتم اما این فیلم مهجور ماند و دوباره به سراغ شاهنامه‌خوانی و فیلمی دراین‌باره آمدم. علاقه دارم در بخش اساطیری شاهنامه که براساس آن نقاشی می‌کنم فیلم‌هایی بسازم. متاسفانه در سینمای ایران فیلم‌هایی تاریخی البته با این گونه مضمون‌ها کمتر دیده‌ایم یا اصلا نداشته‌ایم.
وی با این توضیح که عده‌ای می‌گویند شرایط برای ساخت فیلمهای اسطوره‌ای مهیا نیست، افزود: مگر برای ساخت فیلمهای دیگر شرایط مناسب است. به‌هرحال تصمیم گرفتم که این فیلم را براساس علاقه شخصی خودم بسازم و امیدوارم مخاطبان هم از آن به درکی از تصویر و شاهنامه‌خوانی برسند.
در ادامه محمدرضا سکوت در پاسخ به سوال یکی از حضار درباره سختی کار فیلمبرداری که نیمی از آن بصورت تئاتر و نیمی بصورت فیلم هست،توضیح داد: فیلمبرداری تمرین برای اجرا قطعا دشوار بود.
نوشتن با نور حائز اهمیت بود
وی، ادامه داد: وظیفه من به عنوان مدیر فیلمبرداری این است که با نور بنویسم و نقاشی کنم. وقتی این کار به من پیشنهاد شد با خودم فکر کردم که چطور می توانم قصه کارگردان را با رنگ و لعاب به بیننده نشان داد؛ نوشتن با نور برای من حائز اهمیت بود. در شاهنامه وجوه تاریک و روشن و سیاه و سفید را غلیظ تر میبینیم و به همان اندازه کم و زیاد بودن نور من می تواند در نشان دادن این خیر و شری که منظور داستان بوده است موثر باشد. به هرحال این فیلم چون به قصه ای اسطوره ای نزدیکی دارد فیلمبرداری خاص خودش را دارد.
این فیلمبردار با تجربه سینمای ایران، عنوان کرد: تصاویر مربوط به قصه شاهنامه ای و تصاویر مربوط به اکت بازیگران در مقابل دوربین کاملا متفاوت با پشت دوربین است. پشت صحنه با نورهای رئال تر کار کرده ام و در بخش نمایشی نورها کمی غلیظ تر و از حالت رئال خارج می شوند. و به وسیله سایه و روشن ها و کم و زیاد کردن نورها به لایه های تصویر حجم و بعد دادم.
نظر شما