برخی فیلم‌های به تعبیر ارشاد «فاخر» هیچ معنویتی ندارند

امیر پوریا در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان این مطلب که برخی فیلم‌های فاخر هیچ معنویتی ندارند، اظهار کرد: زمینه شکل‌گیری هر چیزی در سینما و یا در هر هنر دیگری مثل شعر، نقاشی، ادبیات داستانی اساسا باید از درون خود هنرمند و جهان فردی بیرون بیاید. آن چیزهایی که دل هنرمند را به درد می‌آورد، ذهنش را درگیر می‌کند، عواطفش را برمی‌انگیزند، آن‌ها باید در آثارش جریان پیدا کنند تا جلوه عاطفی حسی و مفهومی عمیقی در اثر به وجود آید.

وی افزود: به نظر می‌رسد یک مسئله درونی وجود دارد که نباید تصور کنیم همه این‌ها به دانایی یا نادانی نسبت به تکنیک‌های سینما برمی گردد زیرا بخش عمده‌ای از ماجرا که کمی هم قبول کردنش سخت است این است که شاید خود آن فیلم‌ساز و نگرشش به حد کافی از معنویت بهره نگرفته که حاصل کارش این گونه فیلمی می‌شود.

اثر تنها زمانی می‌تواند به عمق برسد که از درون هنرمند و دغدغه‌های او سرچشمه گرفته باشد

وی افزود: اثر تنها زمانی می‌تواند به عمق برسد، که از درون هنرمند و دغدغه‌های ذهنی او سرچشمه گرفته باشد، در سینمای ما دلیل دچار شدن به این کلیشه‌ها این است که متاسفانه در زندگی‌ برخی فیلم‌سازان این نوع دغدغه‌ها یا دل مشغولی‌ها نقشی ندارد و تنها در یک مقطع زمانی بابت یک وام، یک جایزه، یک خودی تلقی شدن، بابت یک پسند رسمی وارد ساختن فیلم‌هایی با موضوع معنویت می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: من معتقدم در نهایت کار اصلی هنر این است که وقتی اثر تمام می‌شود احساس کنید آدم مهربان‌تری شده‌ایم، احساس کنیم آدم سبک‌تری شده‌ایم وقتی که این اتفاق نمی‌افتد، وقتی فیلمساز فقط می‌خواهد تصور کند که یک هراس ایجاد کند نسبت به مفهوم دین، نسبت به معاد، نسبت به آخرت، طبعا نتیجه درستی هم به دست نمی‌ٱید. به نظر می‌رسد راه را غلط می‌روند.

وی با تاکید بر اینکه در سینما باید وا‍ژه معنویت را به جای دین به کار ببریم، گفت: وقتی که بخواهیم دین را به عنوان راه و رسم زندگی آدم‌ها در هنر جاری کنیم معمولا یا جلوه شعاری پیدا می‌کند یا جلوه اندرز گویانه یا نصیحت گرایانه اما اگر از معنویت حرف بزنیم منظورمان چیزی است که آدمی برای آرامش روزمره‌اش برای داشتن انرژِی و امید و ایمان کافی برای هر حرکت فردی به آن نیاز دارد با این تعبیر دیگر لزوما درگیر آن شعارها نخواهیم بود.

وی در توصیف یک فیلم معنوی اثر گذار گفت: معتقدم امکان ندارد یک فیلم در دنیای معنوی گام بردارد و روی عواطف آدمی هیچ تاثیری نگذارد، حتما زمینه‌های معنوی قرار است که احساس برانگیز باشند.

در سینما وقتی نتیجه واقعی به دست می‌آید که کسی می‌خواهد فیلم بسازد و به این فکر نمی‌کند که قرار است چه تاییدی از چه جایی بگیردوی ادامه داد: بسیاری اوقات فیلمی ساخته می‌شود که من بعد از دیدنش می‌بینم چه آدم مهربان‌تری شده‌ام، آن فیلم تاثیر عمیق معنوی دارد بدون اینکه کسی به او بگوید برو یک فیلم بساز که مردم را نسبت به نیکوکاری تشویق کند، یا مردم را نسبت به مطالعه تاریخ ادیان برانگیزد. این نوع هدف تعیین کردن که در نهادها و بخش نامه‌ها دیده می‌شود هرگز نتیجه نداده، نه فقط در سینما بلکه در هیچ کجا، فقط وقتی نتیجه واقعی به دست می‌آید که کسی می‌خواهد فیلم بسازد و به این فکر نمی‌کند که قرار است چه تاییدی از چه جایی بگیرد، یعنی دغدغه‌اش درونی است نه دستوری.

وی به شعار دهمین جشنواره رویش با عنوان«هر فیلم دریچه‌ای است به سینمای دینی» اشاره کرد و گفت: این شعار در حقیقت همان چیزی است که سال‌ها در مقابل عبارت سینمای معناگرا گفته می‌شود. ما در مقابل طرح عنوان سینمای معناگرا، همیشه با مدیران ارشاد بحث می‌کردیم که هر فیلمی که ساخته می‌شود، حتی فیلمی که اصرار دارد این دیدگاه را منتقل کند که جهان بی معنا و پوچ است، حتی این فیلم هم در نهایت به معنایی گرایش دارد.

وی ادامه داد: هنوز دید مدیران و نگاه آنها تعیین کننده است به خصوص در زمانی که نهادهای دولتی خودشان سرمایه گذار وصاحب و پخش کننده یک فیلم هستند. باید دیدکه تلقی آنها نسبت به یک سری مسایل تا چه اندازه تغییر خواهد کرد. اینکه از طرح مستقیم بحث بپرهیزند و اگر نماد یا اشاره و نشانه‌ای خلق می‌کنند باز تا چه حد تلقی متعالی از آن را نمایش خواهند داد، گاهی بعضی به سراغ بیان تمثیلی هم که می‌روند باز آنقدر دو دوتا چهارتا می‌کنند که فرقی با مستقیم گویی ندارد و در واقع آن محتوا را خراب می‌کنند.

وی افزود: در بحث مجوزها هم دولت همین‌طور عمل می‌کند. یعنی آن فیلم‌هایی را به اصطلاح خودی می‌داند که در زمینه مربوط به مسایل معنوی و دینی، نگاه مشابه و مورد نظر خودش را دارد، همان نگاه نصیحت‌گرایانه. ما در شرایطی زندگی می‌کنیم که فیلم معنوی آن فیلم وصل به سیستم تلقی می‌شود در حالی که بسیاری از اوقات فیلمی با تاثیرات معنوی هدفش لزوما این نبوده، یعنی هیچ وقت برای خودش  یک بیانیه علمی تعیین نکرده که من قرار است بنشینم  و یک فیلمنامه بنویسم که آدم ها را به دین گرایش بدهم، بلکه فقط به دغدغه درونی‌اش پرداخته  و نتیجه‌اش  یک اثر درخشان معنوی شده است.

گفتنی است دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی رویش قرار است  ۲۷ الی ۳۰ دی ماه در مشهد برگزار شود .