به گزارش خبرنگار مهر، بخش بسطام با جمعیت بالغ‌بر ۲۵هزار نفر و بافت روستایی غالب، دارای سه شهر بسطام، مجن و کلاته خیج و همچنین تعداد پرشماری روستا است که بیش از ۲۰پارچه از آن‌ها دارای دهیار هستند اما باوجود ظرفیت‌های فراوان این بخش مانند تولیدات باغی و کشاورزی، همچنان آب و اشتغال در زمره دغدغه‌های این بخش به شمار می‌آید.
بخش بسطام در سال‌های اخیر به دلیل قرارگیری در همسایگی استان گلستان و دارا بودن ظرفیت‌هایی مانند بافت تاریخی، مقبره بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی، جنگل ابر، مجن، قلعه‌نو خرقان و ... بسیار موردتوجه قرارگرفته تا جایی که در سال۹۴ شهر بسطام به‌عنوان یکی از ۱۴شهر نمونه گردشگری کشور انتخاب و در سال۹۵میزبان همایش بین‌المللی مولانا شناسی می‌شود که این نشان‌دهنده اهمیت بخش بسطام است.
اما در این بخش مشکلات نیز فراوان هستند امروز مشکلاتی مانند بیکاری، اعتیاد، ساخت‌وساز غیرمجاز در اراضی کشاورزی، بی‌آبی، اختلافات، سرمازدگی محصولات کشاورزی و... باعث شده تا این بخش شاهد بیشترین میزان مهاجرت در طول تاریخ انقلاب اسلامی باشد و این برای بخشی که ۴۰۰شهید از یک هزار و ۱۰۰ شهید شهرستان شاهرود را در خود پرورانده، معضلی بزرگ محسوب می‌شود.
برای بررسی مشکلات بخش بسطام با مهدی استیری بخشدار این شهر به گفتگو نشستیم.
*عمده دغدغه بسطام را در چه می‌بینید؟
مشکل اصلی بسطام که مطالبه عمومی مردم نیز پیرامون آن صورت می‌گیرد، مقوله آب شرب و کشاورزی است بیشتر روستاهای ما در پیک مصرف دچار بحران کم‌آبی هستند همچنین با توجه به اینکه قنوات رو به خشکی می‌روند و بارش‌ها کاهش‌یافته متأسفانه شاهد مشکلات عدیده‌ای درزمینهٔ کشاورزی هستیم که این امر می‌طلبد چند کار اساسی در این زمینه شکل گیرد و نخستین آن‌ها این است که مردم الگوی مصرف را رعایت کنند همچنین استفاده از دستگاه‌های نوین آبیاری و عدم استعمال آب شرب برای مصارف کشاورزی و ... می‌تواند به کاهش مشکلات پدیده کم‌آبی کمک کند.
بخش بسطام متأسفانه سیستم لوله‌کشی و آب‌رسانی کهنه‌ای با قدمت ۳۵سال دارد لذا این لوله‌ها فرسوده شده‌اند و شبکه نیازمند اصلاح است از سوی دیگر اقداماتی است که دولت باید برای مردم صورت دهد که در رأس آن‌ها اداره آب و فاضلاب روستایی قرار دارد، بخش بسطام متأسفانه سیستم لوله‌کشی و آب‌رسانی کهنه‌ای با قدمت ۳۵سال دارد لذا این لوله‌ها فرسوده شده‌اند و شبکه نیازمند اصلاح است و این امر اعتبارات خاصی را می‌طلبد که باید نگاه ویژه‌ای به این حوزه شود چراکه مقدار آب باقی‌مانده نیز با ترکیدگی‌های پی‌درپی هدر می‌رود که باید دراین‌باره نیز کارکرد و این عمده مشکل بخش بسطام است. همچنین عمده درآمد مردم بسطام کشاورزی است و در سال‌های اخیر سرمازدگی باعث شده تا درآمدهای کشاورزی بسیار کاهش یابد و این امر می‌طلبد تا دولت از اعتبارات محل مدیریت بحران کمک کند.
*درباره رفع بیکاری نیز بگوئید؟
دولت طرح‌های خوبی دارد اما تسهیل هم باید درروند این تسهیلات باشد سازوکارهای قانونی امروز کار را دشوار کرده‌اند این طبیعی است که قانون را قانون‌گذار مصوب می‌کند اما می‌توان به چشم‌پوشی از برخی مسائل و وسعت نظر این تسهیلات اشتغال‌زایی به مردم واگذار شود همچنین دولت برای اشتغال‌زایی مناطق محروم، طرح‌های خوبی دارد که در قالب شرکت‌های تعاونی اشتغال‌زایی صورت بپذیرد که به نسبت آورده، دولت تحصیلات خوبی را می‌پردازد اما این امر مشارکت مردم را می‌طلبد امروز نباید توقع داشت که دولت تمام مردم را جذب به بدنه دولت کند پس باید در روستاها خود مردم کمک کنند و اشتغال‌زایی کنند.
همچنین بخش خصوصی نیز باید وارد این امر شود که در این بخش دو حالت وجود دارد، نخست تقویت شرکت‌هایی که هم‌اکنون وجود دارد و باید تقویت شوند و همچنین ایجاد کارهای جدید توسط جوانان مستعد فارغ‌التحصیل که امروز در دورترین دانشگاه‌های ما نیز تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها حضور دارند.
*استقبال در بخش بسطام از این طرح‌ها چگونه بوده است؟
استقبال خوب بوده اما یک مورد نیز دراین‌بین مشکل‌زا شده و آن این است که مردم با پشتوانه یارانه‌های دریافتی از دولت صندوق‌های تعاونی را به فراخور جمعیت تشکیل می‌دهند و این برای بعضی افراد این تصور را پیش می‌آورد که ممکن است با ثبت‌نام در شرکت‌های تعاونی، یارانه خود را از دست بدهند درحالی‌که این‌گونه نیست و این امر در کنار سخت‌گیری برخی مفاد قانونی باعث شده تا برخی در این تعاونی‌ها مشارکت نکنند اما درمجموع اتفاقات خوبی درزمینهٔ تعاونی‌ها رخ‌داده که برای مثال در قلعه‌نو خرقان می‌توان ایجاد تعاونی ۱۰۰نفره را مثال زد اما این طرح از سوی دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری حمایت می‌شود و می‌توان کمک‌هایی به مردم کرد.
*درباره بهین یاب و تسهیلات آن نیز توضیح دهید.
چندین مورد ثبت‌نام در بسطام بوده است اما در این بخش هنوز چالش‌هایی داریم امروز برخی بانک‌ها برابر دستورالعمل‌هایش، برای اعطای تسهیلات بانکی، پایان کار ساخت‌وساز می‌خواهد درصورتی‌که برخی دیگر این امر را طلب نمی‌کنند و این باعث شده تا مراجعات بسیاری داشته باشیم که نگران پایان مهلت تسهیلات بهین یاب هستند و می‌گویند ساختمان ما ۳۰سال پیش‌ساخته شده و پایان کار ندارد و این موارد متقاضیان را بسیار اذیت می‌کند.
از سوی دیگر اگر بخشداری برای این افراد پایان کار صادر کند، تخلف است اگر صادر نکند، متهم به سنگ‌اندازی در مقابل اشتغال‌زایی می‌شود لیکن باید به تعاملی رسید تا این مشکلات رفع شود.
*آیا در بخش بسطام از ظرفیت مرکز تحقیقات کشاورزی نیز استفاده می‌شود؟
افرادی که در بخش بسطام از علم روز استفاده کرده‌اند، قطعاً سطح زیر کشت و کیفیت بسیار بالایی از محصولات را برداشت کردندوجود یک تیم دانشگاهی در مرکز آموزشی کشاورزی کمک بسیار بزرگی به جامعه کشاورزی می‌کند و ما باید به‌عنوان متولی دولتی این تعامل را برگزار کنیم کلاس‌های خوبی در طول سال برگزار می‌شود که خروجی خوبی نیز دارد همچنین اگر آمار افراد دوره‌دیده در سال‌های گذشته را با امروز مقایسه کنید، تعداد افرادی که در بخش بسطام از علم روز استفاده کرده‌اند، قطعاً سطح زیر کشت و کیفیت بسیار بالایی از محصولات را برداشت کردند اما صادقانه باید گفت هنوز هستند بسیاری از افراد که به شیوه سنتی خود پایبند هستند اما باید تلاش کرد تا این تعامل بین علم و سطح زیر کشت را افزایش داد ما باید از کشاورزی سنتی سخت و کم بازده فاصله بگیریم و به سمت دستگاه‌های مکانیزه برویم لذا باید به افراد تحصیل‌کرده اعتماد کنند.
*امسال بخش بسطام با دو مشکل عمده روبرو شده که نخستین آن‌ها مشکل آب شرب در قلعه‌نو بود که در آن بخشداری متهم به سوء مدیریت شد درباره این امر توضیح دهید؟
در قلعه‌نو اتفاقی افتاد که نباید می‌افتاد، اگر به عقبه این اتفاق نگاه کنیم به خواسته‌هایی بازمی‌گردیم از سوی مردم که به‌حق بود، مردم آب شرب و بهداشتی می‌خواهند و این امر حق طبیعی ایشان است آب تنها نعمتی است که جایگزینی ندارد پس قطعاً اگر آب نباشد بهداشت وزندگی نیست؛ ما در ماه رمضان گذشته دچار چندین مرحله قطعی آب در قلعه‌نو شدیم به‌محض اینکه چنین مسائلی در یک روستا رخ می‌دهد، نخستین کار این است که مردم با اداره آبفار تماس می‌گیرند و این انتظار است که مأموران آب و فاضلاب روستایی به‌سرعت به این امر رسیدگی کنند تا آب را برای مردم تأمین کنند.
از سوی دیگر مردم قلعه‌نو می‌گفتند چاه کنونی که در اختیار اداره آبفار قرار دارد طبق صورت‌جلسه‌ای در سال‌های قبل به مردم واگذارشده که اصلاً به این موضوع ورود پیدا نمی‌کنیم برای ما اصل این است که مردم ما یک هفته، یک روز، یک ساعت و یک دقیقه، آب شرب نداشتند و این برای ما مهم است اما درباره واقعه ضرب و شتم مدیر آبفار باید گفت مردم مراجعات بسیاری داشتند، دهیاری تماس‌های فراوانی می‌گرفت، ما نیز مکاتباتی کردیم که مشکلات قلعه‌نو آن‌هم در ماه رمضان و تابستان باید رفع شود تا این امر به تنش منجر نشود.
در این قضیه که می‌گفتند بخشداری مقصر است باید گفت این‌طور نیست روزی از شورای قلعه‌نو با ما تماس گرفتند و ما با معاون فرماندار به محل سایت مراجعه کردیم چراکه مردم می‌گفتند آب وجود دارد اما به روستا نمی‌رسد و ما در حال تردد به آن مکان بودیم تا بررسی کنیم برای چه وقتی آب موجود است، به مردم نمی‌رسد من در همان مقطع با مدیر آبفار وقت تماس گرفتم تا وی نیز به سایت مراجعه کند در حال گفتگو و بررسی بودیم که متأسفانه مردم به محل آمدند و درگیری شد ما نباید به مردم ایراد بگیریم که چرا آمدید؟ مردم مشکلاتی دارند اگر آب داشتند که در منازلشان می‌نشستند، در این جمع‌ها نیز برخی هستند که نمی‌توانند به احساسات خود غلبه کنند و متأسفانه درگیری رخ داد اما باید گفت قطعاً مجموعه عواملی دست‌به‌دست هم داده تا این اتفاق رخ‌داده وگرنه مردم شهرستان و بخش بسطام مردمی خونگرم و منطقی هستند.
*یکی از مشکلات بخش بسطام شهرک‌های حومه روستاها است که بدون آب شرب مانده‌اند دراین‌باره توضیح دهید؟
از این نمونه‌ها بسیار هستند در خیج، مزج، جیلان، قلعه‌نو خرقان و میغان متأسفانه شاهد این پدیده هستیم، اگر ما هدفمان مهاجرت معکوس و بازگشت جوانان است ابتدا باید کار و مسکن را تأمین کرد و لازمه این کار این است که زمینی از منابع ملی به بنیاد مسکن داده شود و این نهاد نیز آن‌ها را تفکیک کرده و به مردم واگذار و نسبت به تسطیح و خیابان‌کشی آن اقدام کند اما قانون بر اساس اساسنامه بنیاد مسکن می‌گوید این نهاد فقط تا همین‌جا اختیارات دارد و دستگاه‌های دیگر مثل آب، برق، گاز و ... ملزم به خدمت‌رسانی هستند اما درگذشته این امر نبود.
امروز شرایط آب بحرانی شده است و ما پیشنهادها زیادی برای رفع مشکل داده‌ایم، باید به مجموعه آبفار کمک کنیم و قرار نیست بگوییم این امر به آبفار مرتبط است و ما به آن کاری نداریم چراکه این اداره با محدودیت منابع آبی و اعتباری مواجه است و کار حساسی دارد چراکه با مهم‌ترین مقوله زندگی مردم سروکار دارد پس باید حمایت شود و بنیاد مسکن با این قضیه همراه است.
*آیا پیش از احداث شهرکی، اداره آب متعهد به تأمین آب آن نمی‌کند؟ پس چرا پیش از امضای تعهدنامه نمی‌گویند که ما آب موردنیاز را نمی‌توانیم تأمین کنیم؟
بله متعهد شده‌اند؛ متأسفانه بعضاً این موارد پیش می‌آید اما همراهی نهادهای مذکور خوب بوده است ما انتظار نداریم آبفار معجزه کنند اما تنها کاری که می‌توان دراین‌باره کرد آن است که بنیاد مسکن در جانمایی شهرک‌ها نگاه ویژه‌ای به منابع آبی منطقه داشته باشد مثلاً زمین‌ها را در جوار خط لوله تحویل دهد و یا به‌گونه‌ای زمین‌ها را واگذار کند که امکان انتقال آب باشد.
اما راه‌حل دیگر را که مسئولان پیشنهاد کرده‌اند آن است که بخشی از کار را اداره آبفار بر عهده گیرد و بخش دیگری را مردم با محوریت دهیاری، چراکه دهیاری صرف اعتبارات درراه، زیرساخت‌ها را نمی‌تواند قانون انجام دهد اما همراهی مردم را می‌تواند برانگیزاند لذا معتقدیم شاید این‌گونه بتوان مشکلات را حل کرد که این امر در روستای جیلان هم‌اکنون در حال انجام و اجرا است ما نباید هزینه‌های اضافی را به مردم تحمیل کنیم لذا معتقدیم که اداره آبفار باید آب موردنیاز مردم را تأمین کند.
*درباره مشکلات کلاته خیج نیز بگوئید، نظر شما درباره انحلال شورای کلاته خیج چیست؟
من معتقد هستم اختلاف‌نظر در بین شوراها یک فرصت است اما تا جایی که به مسائل شخصی ورود پیدا نکند اختلاف‌نظر اما نباید خارج از منفعت عمومی باشد زمانی که ما ردای شورا را به تنمان کردیم باید خیلی چیزها را بپذیریم اول اینکه جمع‌گرا باشیم و بر مبنای خرد جمعی تصمیم بگیریم و سپس علایق شخصی را کنار بگذاریم متأسفانه در کلاته خیج قصه ازآنجا شروع شد که برخی از اعضای شورا به منی‌ات و غرور کشیده شدند.
بحث شورا از برکنار کردن شهردار آغاز شد و هرچه ما و امام‌جمعه کلاته خیج مذاکره و ورود پیدا کردیم به نتیجه‌ای نرسیدیم چراکه دو نفر مخالف این موضوع بودند که در جلسات حضور پیدا نمی‌کردند که این بر طبق قانون اخلال در وظایف شورا است و یا اینکه وقتی به مرحله رأی‌گیری می‌رسیدند جلسه را ترک می‌کردند ریاست وقت شورا با ما تماس گرفت که این موضوع رخ‌داده است اما به نظر من ایراد بزرگ کار زمانی بود که اختلافات شورای کلاته خیج به بیرون درز پیدا کرد که این امر بسیار بد است باید بپذیریم که در شهرها و روستاهای کوچک رأی‌گیری برحسب قومیت است، لذا این امر باعث می‌شود که اختلافات به‌سرعت در بین مردم به مشکل بدل شود و همه شهر را بر هم بریزد.
ما از این پنج نفر دعوت کردیم و حتی از استانداری نیز آمدند در این جلسه تصمیم بر این شد که حالا که اصرار بر استیضاح شهردار دارند و از سوی دیگر شهردار نیز استعفا داده بود، این قضیه فیصله یابد و پس از شهردار سابق، فردی موقتاً سرپرست شهرداری شد از سوی دیگر این اعضای شورا بجای اینکه سه ماه وقت قانونی خود را بر انتخاب شهردار بگذارند، بر طبل اختلافات کوبیدند و گفتند که رئیس شورا در کلاته خیج سکونت ندارد.
*این درست است که شما در زمان اخذ استعلام سکونت رئیس شورای کلاته خیج به نفع رئیس شورا مداخله کردید؟
من این را نمی‌پذیرم بحث سکونت شورا اصلاً باید در جلسه شورا مطرح شود این اعضا، به فرماندار نامه زدند که وی نیز نامه را بازگرداند و نوشت که این موضوع از نیروی انتظامی استعلام شود ناجا نیز در مرحله اول گفته بود این فرد در کلاته خیج سکونت ندارد و من مستندات این امر رادارم سپس رئیس شورا تماس گرفت و گفت که من در کلاته خیج خانه‌ای استیجاری دارم و درست است که کارمند بانک در شاهرود هستم و سکونتم در شاهرود است اما در کلاته خیج هم‌خانه دارم اینجا قانون نیز نقص دارد چراکه تعیین نکرده مصداق زندگی کردن در شهر متبوع آیا یک روز در هفته است، یک هفته یا یک سال است، لذا مجدداً ناجا به محل مراجعه کرد و این بار سکونت رئیس شورا تائید شد و ما دراین‌بین هیچ دخالتی نداشتیم که به نیروی انتظامی بگوییم مثلاً در فلان ساعت برای استعلام بروید که رئیس شورا در منزل باشد؛ خیر چنین چیزی نیست.
درنهایت روند به طولانی شدن عدم انتخاب شهردار کشیده شد و کارها پیش نمی‌رفت، جلسه‌ای گذاشته و به این موضوع ورود پیدا کردیم، دعوت‌نامه‌ها را هم به‌صورت حضوری به افراد رساندیم اما این افراد از دریافت دعوت‌نامه هم امتناع کردند و در جلسه حضور نیافتند چراکه گفتند تکلیف دو نفر مخالف مشخص شود کار از حالت مطالبه گری و خواسته‌های مردمی به مسائل شخصی کشیده شده بود که به مشکلات عمومی دامن می‌زد تا اینکه طبق حکم استانداری شورای کلاته خیج منحل شد مقوله‌ای که هیچ‌یک از ما از آن خوشحال نیستیم و برایمان افتخار نیست اما متأسفانه کار بیشتری نمی‌شد کرد.
*درنهایت تکلیف چه می‌شود؟
این را درباره انحلال شورا باید بگویم که این پنج نفر یک روز یکی پس از دیگری استعفا دادند درصورتی‌که سه نفر در یک‌سو و دو نفر در سوی دیگر بودند و اسم یکدیگر را می‌خواندند و با سه رأی موافق استعفا می‌کردند درصورتی‌که وقتی نخستین نفر استعفا می‌کند دیگر از دور خارج می‌شود و رأی‌گیری برای استعفای نفر بعدی با چهار نفر برگزار می‌شود که این افراد هنوز به این موضوع هم علم نداشتند پس استعفای شورا وجاهت ندارد و باید گفت شورای کلاته خیج منحل شد.
وقتی در شورا عضوی خارج می شود باید از علی البدل استفاده کرد همچنین وقتی به نصف بعلاوه یک برسند دیگر شورا وجاهتی ندارد درنهایت قانون می‌گوید استاندار می‌تواند به این بحث ورود پیداکرده و شورا را منحل کند اما برای اینکه بگوییم چه می‌شود باید گفت شوراها سازوکاری متفاوت از خبرگان و مجلس دارند در خبرگان اگر امروز کسی خدایی ناکرده فوت کند و یا در مجلس شورای اسلامی در نخستین انتخابات به‌صورت میان‌دوره‌ای کارها صورت می‌گیرد اما اعضای شورا وقتی خارج می‌شوند، باید از علی البدل استفاده کرد همچنین وقتی به نصف بعلاوه یک برسند دیگر شورا وجاهتی ندارد درنهایت قانون می‌گوید استاندار می‌تواند به این بحث ورود پیداکرده و شورا را منحل کند، یک نفر را به‌عنوان سرپرست شهرداری انتخاب کرده و سپس تا انتخابات بعدی شهر بدون شورا و توسط شهردار اداره می‌شود که این اتفاق امروز در کلاته خیج رخ‌داده است.
*دراین‌بین تنها مردم ضرر کردند؟
بله، قطعاً کسی از این اتفاق خوشحال نمی‌شد ما هم قریب به یک سال سعی کردیم که کارها به‌خوبی و به نفع مردم پیش برود اما درنهایت نشد.
*و در پایان؟
می‌خواهم درباره خوبی مردم بخش بسطام بگویم، این مردم بالاترین حضور در انتخابات مجلس را با ۸۳.۵ درصد داشتند این مردم ۴۰۰ شهید به انقلاب تقدیم کرده‌اند چند خانواده دارای سه شهید در بسطام وجود دارند لذا این منطقه بهترین مردم را دارد که همیشه در بزنگاه‌ها حضور داشتند همچنین در انتخابات ریاست جمهوری نیز باید گفت این حضور را یقیناً خواهیم دید.
نظر شما