مجموعه "زيرزمين" مفرح است نه فانتزي

عليرضا افخمي، كارگردان اين سريال درباره روند و دليل قبول پيشنهاد توليد اين اثر  به خبرنگار مهر گفت : "ساخت سريال مناسبتي براي ماه مبارك رمضان دشوار است، اما من از اينكه بتوانم به وسيله ساخت يك مجموعه تلويزيوني در اين ماه با مردم ارتباط برقرار كنم، احساس رضايت و خوشنودي مي كنم. البته اين بار تلاش شد با فرصت بيشتري كار آغاز شود و پيش از عيد امسال طرح اوليه فيلمنامه ارايه شد. در طول يك ماه و نيم پس از اين زمان و ارايه چند طرح، نگارش فيلمنامه آغاز شد."

وي درباره اين كه عنصر تعليق در اين سريال كمتر از ديگر ساخته هاي او به كار رفته است، خاطر نشان كرد : "ميزان تعليق و تحرك موجود در سريال به اقتضاي داستان ارايه مي شود. در آثار قبلي به خصوص "تب سرد" اتفاقات به سمت تعليقهاي خطر آفرين در داستان پيش مي رفت. در حالي كه كميت تعليق در اين سريال به اندازه كارهاي قبلي نيست و از ساختاري متفاوت برخوردار است."

اين كارگردان درباره اينكه به نظر مي رسد نوعي فانتزي در اثر وجود دارد كه انتخاب فتحعلي اويسي و ابوالفضل پورعرب در همين راستا است، توضيح داد : "اين كار فانتزي نيست. من به اين كار عنوان مفرح را مي دهم. چون اثر به شدت داستان گو و مبتني بر منطق است. ميان شخصيتها روابط علت و معلولي وجود دارد و تعليق به مفهوم متداول آن در داستان اعمال نمي شود. من سعي كردم به شيوه بياني فيلمهاي وايلد و هاكس نزديك شوم. انتخاب اويسي و پورعرب نيز به همين دليل بوده است. چون به نظر من اين بازيگران از توانايي ايجاد لحظات كميك در قصه برخوردارند. به همان نسبت از بازيگران جدي هم استفاده كردم تا نوعي تضاد فضا وجه مفرح اثر را بارز كند."

افخمي در تشريح اينكه هدف از پخس سريال ارايه و انعكاس چه نوع مطالبي است، يادآور شد : "ما بايد بتوانيم تماشاگر را با طراحي داستان و كاركترهاي مناسب به سريال جذب كنيم و هر زمان كه قصه به ما اجازه داد، به انتقال پيامهاي اخلاقي و ديني بپردازيم. در اين نوع آثار كميت پيامهاي اخلاقي مهم نيست، بلكه بايد به كيفيت اين نوع مفاهيم توجه شود. ما در طول قصه تلاش كرديم به مساله ناپسند بودن دروغگويي و فريب كاري اشاره داشته باشيم. ما در دو نقطه طلايي داستان اين مساله را به شكل دقيقي مطرح كرده ايم تا مخاطب به باور برسد و تاثير لازم را از داستان بگيرد."

وي تاكيد كرد : "به نظر من اينكه در داستان سريال به طور مداوم به نكات اخلاقي اشاره شود يا اينكه به انتقال مفاهيم مختلف صحه بگذاريم، تاثير مطلوبي روي مخاطب نمي تواند داشته باشد و برعكس پس از ارايه چند قسمت ميزان تاثير آن بر مخاطب كاهش پيدا مي كند. اما اگر مسايل اخلاقي و تربيتي در بخشهايي از داستان تعبيه شود كه بتواند نگاه بيننده را به خود جلب كند، تاثير بيشتري نيز بر مخاطب مي گذارد."

كارگردان سريال "زيرزمين" در خصوص اينكه هر سال مشكل كمبود زمان براي توليد سريالهاي مناسبتي مطرح مي شود اما هيچ چاره اي از سوي مديران و برنامه سازان تلويزيون صورت نمي گيرد، توضيح داد : "همانطور كه گفتم مهمترين دليلي كه موجب شد تا من ساخت اين سريال را بپذيرم، به دست آوردن امكان برقراري ارتباط با مخاطب در ماه مبارك رمضان است. اما در مورد مشكل كمبود وقت نمي توان كسي را به عنوان مقصر معرفي كرد. مساله اينجاست كه از حدود 5 سال گذشته شبكه هاي تلويزيوني اقدام به ايجاد يك باكس نمايشي براي ماه مبارك رمضان كرده اند و شبكه ها در اين زمينه با يكديگر رقابت مي كنند. در اين جشنواره به تعبير من، حساسيت زيادي وجود دارد كه شبكه ها طرح بهتر، عوامل حرفه اي تر و امكانات بيشتري در اختيار بگيرند تا به نوعي برنده اين جشنواره از نظر مردم و جذب مخاطب باشند. در اين ميان بسيار طبيعي است كه مديران نتوانند همان افرادي را كه نياز دارند در مدت زمان مورد نظر خود به خدمت بگيرند. چون احتمال دارد افراد شناخته شده و حرفه اي مشغول انجام فعاليت ديگري باشند."

وي ادامه داد : "اگر از همين الان هم مديران شبكه ها اقدام به اعلام فراخوان از فيلمنامه نويسان كشور كنند، بسيار بعيد به نظر مي رسد تا چند ماه آينده نويسندگان متن فيلم و سريالها بتوانند طرح قابل توجهي ارايه كنند. نكته ديگر اينكه، مشخص نيست از ميان طرحهايي كه بعد از مدت مورد نظر به دست مديران مي رسد، طرحي وجود داشته باشد كه مورد توجه قرار بگيرد يا از كيفيت لازم برخوردار باشد. چون طرح يك سريال به ذهن نويسنده الهام مي شود و زمان مشخصي براي اين الهام و دريافت نمي توان در نظر گرفت. در صورتي كه همه اين شرايط فراهم شود و طرح يا طرحهاي مورد نظر انتخاب شود، مساله روتوش طرح، نگارش فيلمنامه، بازنويسي و ... زمان زيادي را به خود اختصاص مي دهد. بنابراين مي توان به طور مشخص مشاهده كرد  كه همه عوامل دست مديران نيست. همين مساله همه دست اندركاران توليد از مدير شبكه و مدير گروه گرفته تا عوامل ساخت را تحت فشار قرار مي دهد. در صورتي كه هيچ كدام از اين افراد علاقه ندارند با اين فشردگي و دشواري به توليد اقدام كنند."

افخمي درباره اينكه برخي از برنامه سازان كمبود بودجه را يكي از مشكلات اصلي خود در راه توليد آثار مناسبتي قلمداد مي كنند، گفت : "در حال حاضر بيشتر سريالهاي مناسبتي با درجه كيفي "ب" ساخته مي شوند. به عقيده من، اين ميزان بودجه براي ساخت  سريال مناسب است. از طرف ديگر، اگر قرار باشد تلويزيون سريالهاي مناسبتي خود را با درجه كيفي "الف" توليد كند، بودجه بسيار زيادي مورد نياز است كه امكان تامين آن براي تلويزيون وجود ندارد. علاوه بر اين، با همين بودجه و امكانات و حتي زمان توليد آثاري ساخته شده اند كه از كيفيت و جذابيت زيادي برخوردار بوده اند."