بررسی ادبیات معاصر ایتالیا/ رضا قیصریه از ادبیات نئورئالیسم گفت

به گزارش خبرنگار مهر، رضا قیصریه، مترجم ادبیات ایتالیا و نویسنده رمان «کافه نادری» و مجموعه «هفت داستان» روز گذشته در سری نشست‌های موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و گروه ایتالیایی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، شرکت و درباره نئورئالیسم در ادبیات ایران و ایتالیا سخنرانی کرد. این اولین حضور قیصریه به‌عنوان سخنران در جلسه‌ای رسمی در سه سال گذشته و پس از بیماری وی بود.

این نشست به مناسبت حضور ایتالیا به عنوان مهمان ویژه سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران عصر روز یکشنبه (۱۵ اسفند) و در سالن اجتماعات مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران (سالن زنده یاد عاشوری) برگزار شد و در آن علاوه بر قیصریه، نادیا معاونی، دیگر عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال هم حضور داشت.

آنا ماریا موتاکی، پاسکوینا نادیا ماراتزی و کلارا کورونا، اساتید اعزامی از سفارت ایتالیا در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشجویان و علاقه مندان رشته زبان ایتالیایی، از حاضرین در نشست یادشده بودند.

رضا قیصریه در این نشست گفت: در فاصله جنگ جهانی اول و دوم، گرایش به تئاتر، ادبیات، سینما و نقاشی در ایتالیا رشد کرد. منتقدان آن را نئورالیسم نامیدند که به ۲ دوره تقسیم می‌شد و سانسور بیشتری در آن صورت می‌گرفت و در واقع نبردی بین فقرا و ثروتمندان بود.

رضا قیصریه با اشاره به دیدگاه آلبرتو موراویا، نویسنده شهیر قرن بیستم ایتالیا درباره نئورئالیسم گفت: پس‌از آنکه موراویا رمان «زنی از رم» را نوشت، بسیاری از منتقدان این رمان را به‌عنوان یکی از آثار نئورئالیسم معرفی کردند اما بعدها خود موراویا به‌کل نئورئالیستی‌بودن این اثر را رد کرد و گفت و این سبک را نمی‌توان در ادبیات ایتالیا پیدا کرد و باید آن‌ را فقط باید در آثار سینمایی ازجمله «دزدان دوچرخه» دسیکا جست‌وجو کرد.

این مترجم ادبیات ایتالیایی افزود: در ایران سینمای نئورئالیستی برای نشان‌دادن زندگی فقیر و غنی بنا شد و بعدها دکتر کاووسی برپایه فیلم‌هندی، اصطلاح فیلمفارسی را برای این‌گونه فیلم‌ها به‌کار برد.

بر اساس این گزارش، ایتالیا مهمان ویژه سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است و این سری نشست‌ها در راستای این برنامه برگزار می‌شوند. بهار امسال، رمان «در ستایش ۷۷ سالگی» رضا قیصریه با ترجمه شقایق شرفی و باعنوان ایتالیایی  Conversazione a Teheran (مکالمه در تهران) از سوی انتشارات فوئوریلینئا (Fuorilinea) در ایتالیا منتشر شد.

در ادامه این نشست، آنا ماریا موتاکی استاد اعزامی از سفارت ایتالیا در دانشگاه آزاد اسلامی، به بیان نکات در خصوص قواعدی که در ادبیات ایتالیایی وجود دارد، پرداخت و بخشی از کتاب‌های نویسندگان و شاعران ایتالیا را برای حاضران در جلسه خواند.

کلارا کورونا نیز دیگر استاد اعزامی از سفارت ایتالیا در دانشگاه آزاد اسلامی هم در این نشست با اشاره به اصطلاح سال‌های صفر در ادبیات ایتالیا گفت: این اصطلاح در حدود نیمه دهه اول بعد از سال ۲۰۰۰ باب شد و رفته رفته به مدد استفاده نویسندگان و نقادان به تثبیت رسید.

وی در ادامه گفت: یکی از مسائل مهمی که در مواجهه با این ادبیات مطرح است به مشروعیت مطالعه آن مربوط می‌شود زیرا نادر نیستند کسانی که کیفیت ادبی رمان‌های سال‌های صفر را به زیر سئوال می‌بردند و حتی اگر به تعمق در برخی گرایشات آن بپردازند با بی اعتنایی با آن مواجه می‌شوند.

پاسکوینا نادیا ماراتزی نیز در این نشست در خصوص مجموعه داستان‌های بلند بوکس که اولین کتاب نویسنده جوان ایتالیایی (پیترو گاسیسی) که جوایز ارزشمند ادبی از جمله مجایزه (cam piello) اروپا را به خود اختصاص داده سخنرانی کرد.

وی گفت: این مجموعه ای از داستان‌های روزمرة جوانان عادی است. قهرمانان داستان در لحظاتی درگیر وقایعی هستند که مجبورشان می‌کند رشد کنند و هویت خویش را بیابند. در این مجموعه داستان‌ها سادگی طفولیت جای خویش را به پیچیدگی زندگی بزرگسالان می‌دهد و این‌ها همه با سبک روایی خاصی بیان شده که با لذت خوانده می‌شود.

این نشست با پرسش و پاسخ دانشجویان در خصوص ادبیات ایتالیا و نقش آن در ایران و نقش مترجمین در ارتقاء آن پایان یافت.

سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از تاریخ ۱۳ تا ۲۳ اردیبهشت سال آینده برگزار می‌شود. ایتالیا مهمان ویژه نمایشگاه است. به همین مناسبت تا شروع نمایشگاه نشست‌های مختلفی بدین منظور برگزار می‌شود.