خبرگزاری مهر، گروه استانها – زهرا بهرامی: معضل بیکاری و اشتغال امروزه به اصلی‌ترین دغدغه مردم و مسئولان تبدیل‌شده است. درحالی‌که مردم از مسئولان و متولیان انتظار ایجاد اشتغال مناسب برای جویدگان کاردارند اما مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان معتقد است قوانین کسب‌وکار در ایران دست و پاگیر است بروکراسی‌های اداری سرمایه‌گذاران را کم رغبت کرده است.
سعید مازندرانی که میهمان دفتر خبرگزاری مهر در گلستان بود، اعتقاد دارد آموزش‌ها در استان بازار محور نیست و روی ارزش‌افزوده تولیدات کارنکرده و خام فروشی کرده‌ایم.
وی همچنین به موضوعات فرهنگی کسب‌وکار و به سیاست‌های نادرست آموزشی هم اشاره و از ایجاد توقع کاذب در جویندگان کار انتقاد کرد.
* این روزهای دغدغه اصلی اشتغال است.
بله. چون دغدغه اصلی مردم و جامعه اشتغال است و بروز و ظهور فعالیت‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را با اشتغال می‌سنجند و سایر فعالیت‌های انجام‌شده دیده نمی‌شود و این امر کار را برای ما سخت کرده است.
*بیکاری بر سایر مسائل اجتماعی و اقتصادی ما هم تأثیرگذار است ونمی توان از آن چشم‌پوشی کرد.
بله می‌پذیرم. دولت تدبیر و امید در ایجاد اشتغال موفق بود اما باید بپذیریم ورودی به باز کار خیلی زیاد شده است و آمار بیکاری ما در دولت قبل ساختگی بود.
*یعنی شما معتقدید نرخ مشارکت در دولت قبل کم بوده و در این دولت زیاد شده است؟!
نمی‌خواهم این دولت یا آن دولت را نقد کنم. بنده کارشناس آمار و طرح و برنامه‌ام. در دولت قبل میزان اشتغال ایجادشده کم بود اما در این دولت بیش از ۷۰۰ هزار شغل جدید ایجادشده است. درعین‌حال نسبت تقاضا به بازار کار کم بود در سال ۹۰ نرخ بیکاری ۵.۶ درصد اعلام‌شده و یارانه نرخ مشارکت در روستاها را پایین آورده بود. رشد فزاینده مراکز دانشگاهی علمی و کاربردی، فنی و حرفه‌ای، پیام نور و غیرانتفاعی و ... بخشی از نیروی ورودی بازار کار را به تحصیل سوق داده بود و این افراد در لیست بیکاران و ورودی به بازار کاردیده نمی‌شدند و درعین‌حال کسی که یک هفته در ماه کار می‌کرد هم شاغل محسوب می‌شد.
سه هزار فرصت شغلی گلستان در دست اتباع خارجی است که جوانان جویای کار استان حاضر نیستند در آن مشاغل مشغول به کار شوندمن معتقدم دولت تدبیر و امید در موضوع اشتغال خوب کارکرده اما شرایط ایدئال نیست چراکه تقاضاهای جدید (ورود فارغ‌التحصیل دانشگاهی به بازار کار و افزایش مشارکت زنان) باعث شده نه‌تنها نرخ بیکاری کم نشود بلکه زیاد هم شده است.
*می‌توان به بهبود این شرایط امیدوار بود؟
بله. انسان به امید زنده است. جامعه مثل موجود زنده است که دائم خودش را اصلاح و ترمیم می‌کند اما نمی‌توان انتظار داشت همه مشکلات در کوتاه‌مدت حل شود. ما باید ابتدا اطلاعات دقیقی از بازار کار داشته باشیم و بر اساس آمار، برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم. باید از پراکندگی دستگاه‌ها در این حوزه کم کنیم و از جزیره‌ای عمل کردن بپرهیزیم و نظارت‌ها و پایش ها را بیشتر کنیم. البته تشکیل کارگروه اقتصاد مقاومتی هفته‌ای یک‌بار در استان تا حدود زیادی از این پراکندگی دستگاه‌ها کاسته و باعث شده دستگاه‌های اجرایی استان در مسائل اقتصادی و اشتغال همفکری بیشتری داشته باشند اما بازهم نیاز به کار بیشتر است.
*ایران رتبه خوبی در بهبود فضای کسب‌وکار ندارد، شرایط استان از این منظر چگونه است؟
مطابق آخرین آمار منتشره ما از رتبه ۱۲۰ در سال گذشته به رتبه ۱۱۸ در بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ کشور رسیده‌ایم. این نشان می‌دهد قوانین و مقررات ما در این حوزه دست و پاگیر است و باید تسهیل شود. اگر این اتفاق نیفتد باعث فرسودگی شده و خیلی از افراد از سرمایه‌گذاری منصرف می‌شوند. بروکراسی‌های اداری و طولانی بودن صدور مجوز برای سرمایه‌گذاری گاهی باعث می‌شود آن فعالیت توجیه اقتصادی را که امسال دارد سال آینده نداشته باشد. الان شرایط خوبی در استان فراهم شده و اراده بر این است که سرمایه گذاران مورد حمایت قرار گیرند.
*تسهیل این قوانین فقط باید از سوی مجلس شورای اسلامی اتفاق بیفتد؟
نه لزوماً. این ظرفیت هم در بخشی از دستگاه‌های اجرایی و هم در مجلس شورای اسلامی وجود دارد. پنجره واحد می‌تواند به حل این موضوع کمک کند تا در این راه شاهد گشایش باشیم اما یا اجرانشده و یا ناقص عمل کرده‌ایم و تاکنون نتیجه نگرفته‌ایم. برخی از دغدغه‌های محیط زیستی و منابع طبیعی هم مانع از تسهیل در امر سرمایه‌گذاری است.
*اگر به توسعه پایدار اعتقاد نداشته باشیم می‌توانیم دغدغه‌های محیط زیستی را مانع توسعه بدانیم.
دغدغه و دلواپسی‌های منابع طبیعی و محیط زیستی کاملاً به‌حق است اما به اعتقاد من هنوز جای کار وجود دارد و قوانین این حوزه باید برای خدمات‌رسانی بهتر به کارآفرینان تسهیل شود.
*شما ابتدای گفتگو به فعالیت‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه فرهنگی اشاره کردید اما توضیحی در این خصوص ارائه نشد.
یا انتظار داریم دولت شغل ایجاد کند یا اینکه وام بدهد تا کارخانه بزنند. به اعتقاد من مشکل اشتغال با این چیزها حل نمی‌شود باید روی فرهنگ اشتغال، کارکنیمبه اعتقاد ما شکاف بسیار عمیقی بین دانشگاه و صنعت وجود دارد و با فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مواج‌هایم که هیچ مهارت کسب‌وکار ندارند و گرایش به سمت مشاغل دولتی همچنان زیاد است. ما فقط در گلستان برای سه هزار اتباع خارجی مجوز کار صادر کرده‌ایم؛ یعنی سه هزار فرصت شغلی گلستان در دست اتباع خارجی است که جوانان جویای کار استان حاضر نیستند در آن مشاغل مشغول کار شوند. باید بپذیریم ما مقصر بوده‌ایم ورود به دانشگاه را آسان کردیم و توقع کاذب ایجادشده است و حالا باید برای بهبود این فضا کار فرهنگی انجام دهیم.
*برای پر کردن خلع بین دانشگاه و صنعت برنامه‌ای دارید؟
طرح کارورزی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با پر کردن همین خلع در استان آغازشده است.
*کمی راجع به این طرح بیشتر توضیح می‌دهید؟
در این طرح فارغ‌التحصیلان دانشگاهی وارد کارگاه‌های اقتصادی استان شده و آموزش می‌بینند و در این مدت (حدود ۱۱ ماه) ۲۰۰ هزار تومان از کارفرما و ۲۰۰ هزار تومان از دولت دریافت می‌کنند و بیمه حوادث هم هستند. چون در این طرح کارفرما با شکایت و قوانین کار سروکار ندارد و کد مربیگری هم به کارگاه داده می‌شود با استقبال خوبی در استان مواجه بوده.
*چند نفر در این طرح مشارکت کردند؟
این طرح حدود پنج یا ۶ ماه است به اجرا درآمده و تاکنون ۹۷ فارغ‌التحصیل مرد و ۳۲۱ زن در واحدهای تولیدی و اقتصادی استان مشغول شده‌اند.
*این طرح هم مُسکن است برای حل معضل بیکاری استان. برنامه‌های بلندمدت هم در این حوزه دارید؟
متأسفانه همه دیدگاه‌ها نسبت به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دیدگاه اشتغالی و حل معضل بیکاری است، این موضوع در شرایطی است که در اساسنامه این وزارت خانه تنظیم و نظارت بر عرضه و تقاضای کاربر عهده ما نهاده شده است. ما شغل ایجاد نمی‌کنیم بلکه نظارت و تنظیم اشتغال به وجود آمده وظیفه ماست.
اشتغال مشکل چندبعدی است. یا انتظار داریم دولت شغل ایجاد کند یا اینکه وام بدهد تا کارخانه بزنند. به اعتقاد من مشکل اشتغال با این چیزها حل نمی‌شود باید روی فرهنگ اشتغال، کارکنیم. سیستم دانشگاهی، آموزشی و پژوهشی ما باید بهبودیافته و با مطابق با نیاز بازار استان باشد و درعین‌حال مشاغل خرد گلستان باید فعال شوند.
سبک آموزشی گلستان بازار محور و اشتغال محور نیست و درعین‌حال درفروش تولیدات استان در بازار با مشکل جدی مواجه ایم چراکه روی ارزش‌آفرینی تولیدات و برندسازی کارنکرده‌ایم و خام فروشی کرده‌ایم.
گلستان استانی بکر با ظرفیت‌های بسیار است اگر نگرش‌ها در حوزه اشتغال تغییر نکند و فضای کسب‌وکار در استان تسهیل نشود همین سرمایه‌های موجود هم از بین می‌رود. ضعف اصلی گلستان در عدم شناخت فرصت ها بهره گیری از آن هاست و در حال تکمیل بانک اطلاعاتی کار استان هستیم.
نظر شما