خبرگزاری مهر، گروه استانها- زهرا بهرامی: آسیب‌های اجتماعی به دسته‌ای از نابسامانی‌ها و ناهنجاری‌های رفتاری افراد یک جامعه چه به‌صورت فردی و یا جمعی اطلاق می‌شود که ریشه در بی‌نظمی‌ها، کژ کارکردی‌های پدیده‌های اجتماعی و پیامدهای نامطلوب آن‌ها دارد.
این آسیب‌ها غالباً باعث رنجش روانی، جسمی و مادی اقشار خاص و آسیب‌پذیر جامعه می‌شوند.
آسیب‌های اجتماعی به‌عنوان اعمالی که هنجارهای جامعه را مورد تعرض قرار می‌دهد و نظام اجتماعی را تهدید می‌کنند در هر جامعه‌ای حائز اهمیت جدی هستند، رشد و تنوع آسیب‌ها در شهرهای بزرگ خصوصاً کلان‌شهرها به‌واسطه شرایط خاص (افزایش روزافزون جمعیت، مهاجرت‌های بی‌رویه، گسترش حاشیه‌نشینی، فقدان مهارت‌های زندگی در کلان‌شهر، گسست نظام‌های سنتی و پیوندهای عاطفی و خانوادگی، آسیب‌پذیری شهروندان به دلیل مشکلات اجتماعی و اقتصادی و …) هشداردهنده است و لازم است در جهت مهار و کاهش آن اقدام اساسی صورت گیرد.
با عبدالرضا چراغعلی، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری گلستان در خصوص آسیب‌های اجتماعی گلستان به گفتگو نشستیم و وی برخلاف عده‌ای از مدیران که صحبت از آسیب‌های اجتماعی و دادن آمار در این حوزه را خط قرمز می‌دانند، اطلاع‌رسانی منطقی رسانه برای امدادرسانی اجتماعی را مؤثر و ثمربخش دانست و معتقد بود در کاهش آسیب‌ها، باید خیرین اجتماعی به کمک نهادها و سازمان دولتی بیایند.
*اصلی‌ترین آسیب‌های اجتماعی که دست‌به‌گریبان گلستان است، کدام هاست؟
از ۱۷ آسیب اجتماعی که در کشور شناسایی‌شده، اعتیاد، طلاق، خودکشی، مفاسد اخلاقی و فضای مجازی و حاشیه‌نشینی پنج آسیب شاخص کشور و استان گلستان است.
این پنج آسیب جزو مواردی هستند که باید به آن‌ها توجه جدی داشته و برای مقابله با آن‌ها برنامه داشته باشیم. به اعتقاد من در عصر ارتباطات و اطلاع‌رسانی امکان پنهان‌کاری نیست و بایست شاخص‌ها و آسیب‌های اجتماعی را با علت و دقت به اطلاع مردم رسانده تا مردم مطلع باشند و یک زنگ خطر برای خانواده‌ها و جوانان باشد و راهکار مناسبی برای مقابله با آن ارائه کنیم.
*این اعتقاد شخصی شماست، می‌پذیرید هنوز بسیاری از مدیران در استان آسیب‌های اجتماعی و ارائه آمار در این حوزه را خط قرمز می‌دانند و به‌ویژه در شهرستان‌ها از بیان آن ابا دارند؟
هم‌اکنون در مقایسه با بسیاری از جوامع اسلامی دیگر جامعه پرنشاطی نداریم در شرایطی که هیچ منع قانونی برای داشتن جامعه بانشاط و با طراوت نداریمنباید سیاه نمایی کرد و یا اقدامات انجام‌شده را نادیده گرفت؛ این ستم است به دولتمردانی که برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی زحمت می‌کشند.
به اعتقاد من اقدامات خوبی برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی انجام‌شده اما حجم آسیب‌ها باکارهای انجام‌شده قابل قیاس نیست و باید شبانه‌روزی تلاش کنیم.
آنچه بیان شد به معنای این نیست که کاری انجام‌نشده است در حال حاضر نهادها و سازمان‌ها پول خرج کرده و رسانه‌ها و مردم کمک می‌کنند و خوشبختانه نگاه به آسیب‌های اجتماعی و رفتار با آسیب دیدگان اجتماعی نسبت به گذشته متفاوت شده است اما بازهم باید راه زیادی را طی کنیم.
*فکر می‌کنم در اجرا کمتر مدیران گلستانی باشند که با شما هم‌عقیده باشند؛ به‌عنوان رسانه‌ای که در حوزه آسیب‌های اجتماعی ورود خوبی داشته احساس می‌کنم همچنان اکثر مدیران مایل هستند بر آسیب‌های اجتماعی که گریبان گیر استان است سرپوش بگذارند.
من به‌شخصه معتقدم اطلاع‌رسانی منطقی رسانه برای امدادرسانی اجتماعی مؤثر و ثمربخش است. برای مقابله و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی یکسری از ادارات و سازمان‌ها تکلیف قانونی دارند و بعضی نهادهای انقلابی هم برای آموزش، اشتغال‌زایی و ایجاد کارگاه‌هایی تولیدی برای آسیب‌دیده‌های اجتماعی کمک‌های خوبی داشته‌اند اما همان‌طور که گفتم حجم کارها با تقاضا تناسب ندارد و فکر می‌کنم گمشده این مسیر حضور جدی مردم و کمک‌های آن‌ها برای کاهش آسیب‌ها و امدادرسانی به افراد آسیب‌دیده است؛ بپذیریم همه باید در مسیر کمک به آسیب‌های اجتماعی به میدان بیایند تا نشاط اجتماعی تقویت شود.
*برای رسیدن به نشاط اجتماعی برنامه مدونی هم وجود دارد؟
باکمال تأسف برخلاف داشته‌ها و آموزه‌های دینی، ما هم‌اکنون در مقایسه با بسیاری از جوامع اسلامی دیگر جامعه پرنشاطی نداریم در شرایطی که هیچ منع قانونی برای داشتن جامعه بانشاط و با طراوت نداریم.
سال گذشته با کمک وزارت کشور، اداره کل اجتماعی استانداری و ۹ سازمان دیگر به‌عنوان دستگاه‌های معین برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و تزریق و ترویج نشاط اجتماعی به مردم و همچنین داشتن برنامه‌های مفرح و شاد انتخاب شدند و ۲۵ میلیارد ریال تخصیص اعتبار داشتیم و برنامه‌های این حوزه اجرایی شد و امیدواریم امسال این اعتبار و برنامه‌ها رشد چشمگیری داشته باشد.
مطابق تأکیدات رهبر معظم انقلاب که حتی در پیام تبریک انتخابات به رئیس‌جمهور منتخب بر مقابله با آسیب‌های اجتماعی تأکید شد امیدواریم با برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی منطقی رسانه شاهد نتیجه مطلوب در این حوزه باشیم.
*کمی از برنامه‌های کلی فاصله بگیریم. در بعضی از نقاط استان آمار خودکشی بالاست و در سال‌های اخیر رشد فزاینده‌ای داشته است، برنامه‌ای برای کاهش این آسیب دارید؟
همان‌طور که می‌دانید خودکشی کار نهی شده‌ای در آموزه‌های دینی ماست و خوشبختانه در سال گذشته در این حوزه توفیق چشمگیری داشتیم و با کمک فرمانداران و سایر دستگاه‌های مسئول ضمن کنترل شیب تند و افزایش خودکشی در پنج سال گذشته، شاهد کاهش چشمگیر این آسیب باشیم.
*این کاهش چشمگیر دقیقاً کاهش چنددرصدی است؟
هرچند یک خودکشی در استان هم زیاد است و نباید وجود داشته باشد اما از افتخارات ماست که با کمک فرمانداران، دستگاه‌های مسئول، ائمه جماعات و افراد سرشناس محلی، خوشبختانه رشد ۱۵ درصدی آمار خودکشی در گلستان را متوقف کرده و حتی به کاهش ۲۰ درصدی در این حوزه هم رسیدیم.
*به نظر می‌رسد برخلاف خودکشی در اعتیاد رشد داشته‌ایم.
همه مردم، فرهیختگان و خیرین اجتماعی باید به میدان بیایند و کمک کنند در غیر این صورت دولتی‌ها به‌تنهایی قادر به کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی نیستنددر مورد اعتیاد در استان آمار رسمی نداریم به دلیل اینکه اعتیاد پنهان است و گفته می‌شود در هر محفلی ممکن است افراد مبتلا به مواد صنعتی وجود داشته باشند که به لحاظ ظاهری قابل‌شناسایی نباشند.
آمار گویای آن است که مواد صنعتی کنترل‌شده است اما باکمال تأسف جمعیتی که برای ترک اعتیاد به مراکز سم‌زدایی و ترک اعتیاد استان مراجعه کرده‌اند، رشد داشته است.
*یعنی شما معتقدید افراد بیشتری در استان در دام اعتیاد افتاده‌اند؟
این افزایش مراجعه دو معنا دارد یک اینکه جمعیت بزرگ‌تری برای نجات خود اقدام کرده‌اند که این جای خوشحالی دارد اما مفهوم دیگر آن این است فراوانی افزایش داشته و این امر نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند.
*درمجموع شرایط گلستان را در حوزه آسیب‌های اجتماعی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فکر می‌کنم نه شرایط مطلوبی داریم و نه شرایط بغرنج بلکه در میانه قرار داریم. مطابق برخی شاخص‌های رسمی، اقدامات خوبی در کنترل و پیشگیری برخی آسیب‌ها در استان داشته‌ایم و گلستان جزو چند استان برتر کشور است اما از سوی دیگر موج آن‌قدر زیاد است که کارهای انجام‌شده دیده نمی‌شود.
به اعتقاد من در مقابله با آسیب‌های اجتماعی در گلستان باید یک نهضت عمومی راه‌اندازی شود و همه دستگاه‌های دولتی، مردم، فرهیختگان و خیرین اجتماعی به میدان بیایند و کمک کنند در غیر این صورت دولتی‌ها به‌تنهایی قادر به کاهش و کنترل آسیب‌های اجتماعی نیستند.
نظر شما