خبرگزاری مهر – گروه استان ها: ساکنان شهر کرمان با آغاز ماه رمضان آداب و رسوم کهن خود را بار دیگر زنده کرده اند، شهر بوی ماه رمضان می دهد و مردم فرا رسیدن این ماه را در برخوردهای روزانه با یکدیگر یادآوری می کنند و مراسم های خاص این ماه را برگزار می کنند.
برگزاری مراسم های جمع خوانی قرآن، افطاری های دسته جمعی و نذری و توزیع مواد غذایی در زمان افطار و حضور گسترده در مساجد و تکایا از جمله برنامه هایی است که این روزها می توان در کرمان مشاهده کرد.
با نزدیک شدن به ایام ضربت خوردن امام علی(ع) شهر سیاه پوش می شود و تمام تدارکات مردم در خصوص برگزاری مراسم باشکوه احیاء متمرکز شود.
اما مردم این شهر از دیر باز تا کنون آداب و رسوم خاص خود را داشته اند که این مراسم ها را همچنان زنده نگه داشته اند.
هر چند برگزاری برخی از این مراسم ها کم رنگ تر شده است اما هنوز هم هستند مردمی که در ماه رمضان اقدام به برگزاری مراسم های الله رمضونی و کلید زنی می کنند و درنهایت پولی که از این رسوم دریافت می کنند را به نیازمندان می دهند.
شبهای پر ستاره کویر کرمان با برگزاری مراسم الله رمضونی شروع می شود ، در این مراسم عده ای از جوانان هر محله گرد هم می آیند و شب های ماه رمضان بر در خانه ها می زنند
شبهای پر ستاره کویر کرمان با برگزاری مراسم الله رمضونی شروع می شود، در این مراسم عده ای از جوانان در هر محله گردهم می آیند و شب های ماه رمضان بر در خانه ها می زنند و با اجازه صاحب خانه قطعه شعری را به این مضمون می خوانند.
«ما از اون بالای بالای اومدیم، ما از اون صندوق اعلا اومدیم» با تکرار هر بیت از این سروده بقیه می گوید؛ «صل علی محمد صلوات برمحمد».
در سنت الله رمضونی در هر گروه یک مسئول و یک انبار دار وجود دارد که سرگروه شعر می خواند و صندوق دار هدایای صاحب خانه را دریافت می کند و در پایان نیز این هدایا بین مستمندان هر محله تقسیم می شود. این سنت همچنان در شهر کرمان ادامه دارد.
کلیدزنی نذری که همچنان در کرمان رایج است
از سنت های دیگر مردم کرمان که همچنان انجام می شود کلید زنی است، در این رسم، زنی در طول شب با پوشاندن خود با چادر به طوری که دیده نشود سینی را که در آن آینه، سرمه دان و قرآن کریم قرار گرفته است به دست می گیرد و بر در خانه ها می رود. در کلید زنی اجرا کننده باید از قبل نیت کرده باشد که هدایا را صرف امری خیر کند.
زنان چهره خود را کاملا می پوشانند و کمو یا الکی به دست می گیرند و پشت در خانه های همسایه ها و اهالی یک محله نشسته و با کوبیدن ضرباتی بر آن صاحبخانه را به عرضه کمک های مالی دعوت می کنند.
اگر از سوی صاحبخانه پاسخ هایی چون «چراغ بیاور» و یا «قند و شیرینی بیاور» داده شود در این صورت زن کلید زن امیدوار شده و کمک هایی را دریافت می کند در غیر این صورت محل را ترک می کند.
ریختن آب در حیاط خانه همسایه
در گذشته این کار برای بیدار کردن همسایه در زمان سحر انجام می شده و تشریفات خاصی داشته است. مثل پی کوبی و ریختن آب از بام خانه به حیاط همسایه در برخی از روستاهای استان کرمان هم این کار با طبل کوبی در کوچه ها و محله ها انجام می شده است.
از مناجات خوانی تا افطار
از قدیم عده ای از کرمانی ها در ماه رمضان به پیش خوانی یا همان مناجات سحری می پرداخته اند. در این سنت، بیشتر مناجات خواجه عبدالله انصاری و اشعار شاعران بزرگی مثل مولانا خوانده می شده است.
مردم افطار را معمولا با غذاهای سبک و سنتی مانند انواع «قاتُق» برگزار می کنند که بهترین و مناسبترین آن، قاتق بابونه است.
در روز عید فطر هم کرمانی ها به زیارت اهل قبور می روند و غذاهایی مانند شله زرد توزیع می کنند که در این منطقه به آن «ابراهیم خانی» می گویند.
سحری و افطاری
مردم کرمان بر این باورند که در ماه رمضان نباید اسراف کرد. بنابراین، اگر غذایی از افطار مانده باشد در سحر آن را مصرف می‌کنند. آبگوشت، عدس پلو و یا برنج و خورشت معمولا پای ثابت سفره های افطار و سحری کرمانی هاست. البته به همراه آش های محلی و نان های تازه ای که زنان روستایی می پزند.
کرمانی‌ها پس از صرف غذا در هنگام سحر، دعا و قرآن می‌خوانند و بر این باورند که در این ماه غذاها باید ساده و مختصر باشد تا راه و شیوه پیامبر(ص) را در پیش گرفته باشند.
آن ها قبل از غذا با خرما یا نمک افطار می‌کنند چرا که معتقدند امام علی(ع) اینگونه افطار می‌کردند. آبگوشت از اصلی ترین غذاها برای افطار است و اگر کسی نذری داشته باشد مقداری آبگوشت درست کرده به مسجد می‌برد آن را میان نمازگزاران توزیع می کند.
شیرینی افطاری هم در کرمان زولبیا و بامیه است اما اگر کسی بخواهد غذایی نذر کند، این نذر او بی شک شله‌زرد و آبگوشت خواهد بود.
شب های قدر
مردم استان کرمان در شبهای نوزدهم، بیستم و بیست و یکم ماه رمضان پس از نماز مغرب و عشا در مساجد و تکیه‌ها سینه و زنجیر می‌زنند و از مردم در مساجد پذیرایی می کنند.
قبل از شروع ماه مبارک رمضان مردم خانه های خود را تمیز می کنند و بعد به سراغ مساجد می روند و در هر محله مردم با حضور در مساجد اقدام به غبار روبی از اماکان مذهبی می کنند
مسئول مرکز کرمان شناسی نیز در گفتگو با مهر می گوید: کرمانی ها از دیر باز تاکنون از جمله اقوامی بوده اند که برای هر مناسبتی آداب و رسوم خاص خود را دارند و حتی خوراک و رفتارهای خاص انجام می دهند که در نهایت فرهنگ مخصوص به خود را در ایام مختلف سال ایجاد کرده اند.
سید محمد علی گلابزاده افزود: قبل از شروع ماه مبارک رمضان مردم خانه های خود را تمیز می کنند و بعد به سراغ مساجد می روند و در هر محله مردم با حضور در مساجد اقدام به غبار روبی از اماکان مذهبی می کنند.
وی افزود: قبل از ماه رمضان مردم به دیدار هم می روند و اختلافات بین خود را با حضور ریش سفیدان هر محله یا خانواده حل می کنند و ماه رمضان را با دستی و همراهی شروع می کنند.
گلابزاده افزود: تبریک به یکدیگر و برگزاری نمازهای جماعت و افطارهای های جمعی از دیگر رسوم مردم است.
نظر شما