به گزارش خبرگزاری مهر، متن زیر یادداشتی از شهید سیدمحمد باقر صدر در مورد فکر و عاطفه است که در کتاب رسالت ما (جلد پنجم گزیده آثار)، ص ۴۴۵ منتشر شده است.
دعوت اسلامی، دعوتی فکری و عاطفی و یا به عبارت بهتر دعوت به یک اعتقاد با همه مفاهیم و عواطفی است که آن اعتقاد به همراه دارد. این دعوت، مانند مکاتب فلسفی صرف، دعوت فکری محض نیست که صرفاً به دنبال تحول عقیده بر اساس آن دعوت فکری باشد و در همین حد باقی بماند. چنان‌که در سطح دعوتهای عاطفی و احساسیِ پست نیز نیست که صرفاً از احساسات بهره‌کشی می‌کنند و به دنبال پرورش احساسات بدون تکیه بر پایه‌های فکری خاص هستند. دعوت اسلامی از روش خاصی در ترکیب اندیشه و عاطفه و شکوفا کردن احساسات و عواطف بر اساس اندیشه، برخوردار است. بدین‌سان دعوت اسلامی در کنار اهتمام به بعد عاطفی و رشد آن در شخصیت اسلامی، ماهیت فکری خود را حفظ می‌کند؛ زیرا این دعوت، هر عاطفه‌ای را از مفهومی خاص از مفاهیمی که نسبت به زندگی، هستی و انسان دارد، الهام می‌گیرد.
دلیل پیوند بین مفاهیم و عواطف در اسلام کاملًا روشن است؛ زیرا اسلام مفاهیم و افکار را جدای از عمل و پیاده شدن نمی‌خواهد، بلکه آنها را به‌عنوان نیروهای محرکه‌ای برای ساخت یک زندگی کامل در چارچوب و قلمرو آن مفاهیم و افکار می‌خواهد و بدیهی است که افکار و مفاهیم چنین کارکردی نخواهند داشت مگر اینکه شکلی عاطفی به خود بگیرند. وقتی افکار و مفاهیم، احساساتی مناسب خود و عواطفی پشتیبان خود ایجاد کنند، این عواطف و احساسات نقشی مثبت در جهت‌دهی حیات عملی و رفتار کلی انسان‌ها پیدا خواهند کرد. به‌عنوان مثال مفهوم مساوات که یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که اسلام بدان نوید داده است، نمی‌تواند در حوزه عملی، ثمره و نتیجه مطلوبی داشته باشد مگر آن‌که از آن، عاطفه و احساسی مانند حس برادری همگانی برآید؛ همان حسی که اسلام آن را در مسلمانان پدیدار کرد و آن را به مفهوم خاص خود از مساوات، پیوند داد تا این مفهوم در قالب احساسی تپنده قرار گیرد که توان ایجاد حرکت و هدایت انسان‌ها بر اساس اقتضائات آن مفهوم را داشته باشد.
نظر شما