فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی به خبرنگار مهر گفت: سازمان میراث فرهنگی فرمی را می‌تواند در اختیار مردم قرار دهد که در آن فرم، اطلاعات اولیه مربوط به یک پرونده میراثی درج می‌شود. فرم دیگری نیز وجود دارد که در صورت تکمیل آن، پرونده میراث ناملموس تکمیل‌تر خواهد شد بنابراین مردم می توانند پیشنهاد دهنده باشند.
وی ادامه داد: حتی می‌توان پرونده‌ای که آن را تهیه کرده‌اند به جلسه شورای ثبت آورده و از آن دفاع کنند. به عنوان مثال صنف دباغان همدان می‌توانند پرونده مهارت دباغی را بنویسند و به ما تحویل دهند پس از آن به جلسه دعوت می‌شوند تا درباره آن توضیح بدهند تا اگر کسی سوالی و یا اشکالی دارد رفع شود. بنیاد نهاوندی‌های مقیم تهران پرونده گویش نهاوندی را پیشنهاد کرد و اعضایی که در این باره کتاب نوشته بودند در این باره توضیح دادند و آن را ثبت کردیم.
نظری بیان کرد: اولین قدم برای تهیه پرونده پر کردن فرم مخصوص سازمان میراث فرهنگی است که در آن آمده است که این میراث ناملموس مصداق چه چیزی است. جزو چه گروهی قرار می‌گیرد، فن است یا گویش و یا آداب و رسوم. عکس و فیلم و یا اسنادی می‌خواهد که به همراه توضیحات مربوط به آن هر کسی متوجه شود که دقیقا قرار است چه چیزی ثبت شود. مردم می‌توانند از اداره کل میراث فرهنگی استانها و یا دفتر ثبت آثار مشورت بگیرند.
نظری گفت: تلاش می‌کنیم که در یکی دو هفته آینده تمام فرم‌ها را به صورت آنلاین در اختیار مردم روی سایت سازمان قرار دهیم و یا حداقل فرم‌هایی که برای ثبت اولیه میراث ناملموس است روی این سایت نمایش داده شود.
مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی گفت: ما تا به حال برای کسانی که داوطلبانه پرونده میراث ناملموس را برای ثبت پیشنهاد داده حق‌الزحمه‌ای نداده‌ایم. اما می‌توانند پیشنهاد کنند که چنین موضوعی برای ثبت وجود دارد و اگر سازمان صلاح بداند و متوجه اهمیت آن موضوع شود ممکن است که با پیشنهاد دهند قرارداد ببندد و یا کمک کند که این پرونده ثبت شود. برای پرونده میراث ناملموس که تنها به معرفی و یا چند قطعه عکس و فیلم نیاز دارد حق الزحمه زیادی تعلق نمی گیرد.
وی بیان کرد: تهیه پرونده میراث ناملموس دستورالعملی دارد که می‌گوید میراث فرهنگی ناملموس چیست و یا چه مصادیقی دارد به عنوان مثال نباید ثبت ملی یک میراث ناملموس موجب وهن و نقض حقوق هیچ اقلیتی شود. شاید در برخی از موارد به محیط زیست و یا حقوق حیوانات آسیب بزند در این صورت ثبت آن دچار مشکل خواهد شد.
نظری گفت: پیشنهادهای آورده شده توسط مردم ثبت ملی می‌شوند اما گستره نفوذ آنها در پرونه نوشته خواهد شد به عنوان مثال گستره مراسم قالی‌شویان مشهد اردهال، فین کاشان و خاوه و اردهال است اما گستره نوروز کل کشور است یا گستره نفوذ لنج سازی از بوشهر تا هزمزگان است. گستره آن میراث، یعنی جایی که آن برنامه انجام می‌شود. ولی شان آنها با هم فرق نمی‌کنند همه آنها ملی هستند.
وی ادامه داد: در ثبت ملی میراث ناملموس هیچ رقابتی وجود ندارد و رقابت در آن مردود است. البته تنوع خیلی زیادی دارد و از میراث تاریخی جذاب‌تر است چون گستره آن نیز بیشتر است. از هنر نواختن کمانچه تا معماری و صنعتگری سنتی گرفته تا آیین‌ها زبان‌ها و گویش‌ها و هنرهای نمایشی همه جزو میراث ناملموس محسوب می‌شوند.
وی افزود: حضور مردم برای حفاظت از میراث ناملموس الزامی است اما برخی از جاها مثل آثار تاریخی نقش دولت‌ها کم و پررنگ می‌شود به عنوان مثال برای حمایت و حفاظت از تخت جمشید که یک بنای جهانی است دولت باید بودجه تعیین کند و در برخی از موارد از سمن‌ها نیز کمک بگیرد اما در میراث ناملموس باید نقش دولت کم باشد و مداخله مستقیم نکند شاید اگر در برخی از موارد دخالت کند منجر به تغییر آن برنامه شود. در حوزه میراث ناملموس رسما دخالت دولت ها از طرف هیچ مرجع علمی و فرهنگی تایید نمی‌شود دولت ها در مواردی باید نقش حمایت کنند و تسهیل کننده داشته باشند تا آن میراث به حیات خود ادامه دهد چون میراث ناملموس حساس است و ممکن است با کوچکترین دخالتی رنگ عوض کند.
نظر شما